Herhangi bir yaşta ortaya çıkabilen ala hastalığının tıptaki ismi Vitiligo’dur. Vücutta beyaz renkli alanlarla kendini gösteren bir deri hastalığıdır. Fiziksel görünümde kozmetik bozukluk oluşturması nedeniyle toplum içerisinde sosyal ilişkilerde bozukluklara ve duygusal açıdan kötü yönde etkilenmelere sebep olabilir. Kişinin özgüveninde azalma, endişe ve depresyona yol açabilir.
Ala hastalığı binlerce yıldır bilinen bir hastalıktır. Bu hastalığa ilişkin en eski bilgiler MÖ 1500’lü yıllara dayanmaktadır ve Romalılar tarafından ilk kez tarif edilmiştir. Toplumun ortalama %1-2’sini etkileyen bu hastalık her yaşta, her ırkta ve her cinste görülebilir.
Hastalığın kesin nedeni bilinmemektedir. Buna karşın tek bir nedene bağlı olmadığı ve birden fazla faktörün biraraya gelmesi ile hastalığın ortaya çıktığı düşünülmektedir. Hastalığın temelini deriye rengini veren hücreler olan “melanosit” işlevini yerine getirememesi oluşturur. Hastalığın oluşmasında genetik faktörler de önemlidir ve ailede bu hastalığı olan bireylerin bulunması, kişide ala hastalığının gelişmesi riskini artırır. Buna karşın çevresel faktörlerin, kişinin bağışıklık sistemi fonksiyonundaki bozulmaların da rolü vardır. Yine kesin olarak kanıtlanmış olmamakla birlikte, genetik temeli olan kişilerde hastalığın başlamasının psikolojik olarak büyük travma zamanlarına denk gelmesi, hastalığın stresle olan ilişkisini de göstermektedir.
Hastalık vücudun herhangi bir yerinden başlayabilir. En sık olarak yüz, el sırtı, meme ucu, koltuk altı, göbek, kalça, kasık ve genital bölgede görülür. Yüz etkilendiğinden göz çevresindeki ve ağız çevresindeki deri alanlarında görülür. Yine diz, dirsek, parmaklar, el bileği iç yüzü de hastalıktan en sık etkilenen bölgelerdendir. Normal deri üzerinde, açık renkli, çoğu zaman süt beyazı renginde, farklı şekil ve büyüklüklerde, yuvarlak, oval veya çizgisel tarzda yamalar görülür. Bu alanların üzerindeki kıllar da genellikle beyazdır, hatta bazen deri normal görünümdeyken bile sadece kıllar beyazlayabilir. Saçlı deri hastalıktan etkilendiğinde saçta genellikle beyaz veya gri renk değişikliği olur.
Ala, farklı şiddetlerde görülebilen bir hastalıktır. Belirli bir vücut bölgesinden başlayıp, uzun yıllar başladığı alan ile sınırlı kalabilir. Kozmetik açıdan problem yaratmayan bir bölge olduğu sürece, hastaya hiç bir rahatsızlık vermeden ve tedaviye de ihtiyaç duyulmadan uzun süre takip edilebilir. Buna karşın başladığı bölge ile sınırlı kalmayıp, özellikle el, ayak ve yüz gibi sürekli göz önünde olan ve kıyafet yardımı ile kamufle edilemeyecek alanlara yayılan tipleri de vardır. Bu durumda hastaların çoğu kozmetik açıdan rahatsızlık duyar ve tedavi arayışına girerler. En şiddetli formda ise, hastaların vücutlarında normal deri rengi sadece çok küçük alanlarda korunabilmiştir ve hemen hemen tüm vücut yüzeyi vitiligo hastalığından etkilenmiştir.
Hastalık dermatologlar tarafından oldukça kolay tanı koyulabilen bir hastalıktır. Nadiren mantar, ekzema veya deride renk açıklığına yol açabilen başka durumlarla ayırımında güçlük yaşanabilir. Bu gibi durumda mor ötesi ışık yayan wood lambası ile etkilenen alanlar incelenip tanıdan emin olunabilir.
