Raif UZKAN

Ekonomi ve Enerji Bakanı Sunat Atun, önceki gün İstanbul’da Türkiye Hükümeti ile imzaladığı “Enerji Alanında İşbirliği” anlaşmasının detaylarını kamuoyuyla paylaştı.

Bakanlıkta dün düzenlediği basın toplantısında DP-UBP hükümetinin TC ile güven ve işbirliği konusunda mükemmel ilişkileri olduğunu ve son dönemde imzalanan 3 işbirliği anlaşmasının bunun ispatı olduğunu belirten Atun, Türkiye ile imzalanan enerji işbirliği anlaşmasıyla kurulacak enterkonnekte sistemle, sorunsuz bir arz güvenliğine sahip olunacağının ve çevre kirliliğinin de önleneceğini söyledi.

Yapılan anlaşmanın teknik, ekonomik ve stratejik öneminin büyük olduğunu belirterek petrol ve doğal gazı da kapsadığını ifade eden Bakan Sunat Atun, anlaşma maddelerinde petrol, doğalgaz altyapılarının tesisi, bakımı, petrol türevlerinin pazarlanması alanlarında projelerin belirlenmesinin ve geliştirilmesinin de bulunduğunu açıkladı.

Elektrik iletiminde deniz geçişi ve elektrik sistemlerinin enterkonnekte olmasının teknik, ekonomik ve stratejik öneme sahip olduğunu belirten Bakan Atun, şu an KKTC’de kullanılan fuel-oil’e bağımlı sistemin en kirli ve en sürdürülemez sistem olduğunu söyledi.

“Başsavcılık görüşü alındı, sakınca yok”

Anlaşmayla ilgili Başsavcılık görüşünün anlaşmada Anayasal olarak hiçbir sakınca olmadığını gösterdiğini kaydeden Atun, anlaşmayla enerji alanında Türkiye ile ilişkilerin gelişip genişleyeceğini ifade etti.

Güney Kıbrıs’a çağrısını yineledi

2011 yılında santrallerindeki patlamanın ardından Güney Kıbrıs’ın KKTC’den 3 noktadan bağlantıyla elektrik aldığını hatırlatan Atun, Rum Yönetimi’ne seslenerek önceki gün yaptığı “Gelin ortak bir iletim merkezi kuralım, Türkiye ile enterkonnekte olalım ve enerjiyi onlarla paylaşalım” çağrısını yineledi.

Bakan Atun, bir soruya karşılık kabloyla elektrik sağlanması için bir süre verilmesinin şu an için doğru olmayacağını söyledi.

TÜRKİYE CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ ile KUZEY KIBRIS TÜRK CUMHURİYETİ HÜKÜMETİ arasında ENERJİ ALANINDA İŞBİRLİĞİNE ilişkin ANLAŞMA

Bundan böyle tek tek “Taraf” ve birlikte “Taraflar” olarak adlandırılacak Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti;

İki ülke arasında mevcut olan yakın ve dostane ilişkileri DİKKATE ALARAK;

Taraflardan her birinin ilgili uluslararası yükümlülüklerine SAYGI GÖSTEREREK;

İki ülke arasında enerjisektöründeki mevcut işbirliğini KABUL EDEREK;

Enerji alanındaki bu işbirliğini eşitlik, karşılıklı saygı ve müşterek menfaatler ilkeleri temelinde güçlendirmeyi ARZU EDEREK;

Enerji alanında ikili işbirliğini destekleyip teşvik etmek üzere Taraflar arasında işbirlikçi kurumsal bir ilişki için temel oluşturmayı ARZU EDEREK;

AŞAĞIDAKİ MADDELER ÜZERİNDE ANLAŞMAYA VARMIŞLARDIR:

MADDE 1

AMAÇ

1. İşbu Anlaşmanın amacı, Tarafların uzmanlıklarını ve gelişim ihtiyaçlarını hesaba katarak, Taraflar arasında enerji alanında işbirliğinin karşılıklı anlayış temelinde geliştirilmesini teşvik etmektir. 

2. Taraflar, ulusal mevzuatları çerçevesinde, enerji alanında ikili bilimsel, teknik, teknolojik, yasal, idari ve ticari işbirliğinin geliştirilmesini teşvik edeceklerdir. 

3. Taraflar, özellikle her iki ülkenin de enerji alanında faaliyet gösteren kamu ve özel kuruluşları arasındaki ortaklığı güçlendirme yoluyla bilgi ve uzmanlık değişimini teşvik etme hususunda anlaşmaya varmışlardır.

MADDE 2

YETKİLİ MERCİLER

1. Taraflar, işbu Anlaşmanın uygulanması amacıyla aşağıdaki yetkili mercileri görevlendirmiştir:

(a) Türkiye Cumhuriyeti adına; Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı,

(b)Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti adına; Ekonomi ve Enerji Bakanlığı. 

2.  Yetkili Merciler aşağıdaki hususlardan sorumlu olacaktır:

(a) İşbu Anlaşmanın 3. maddesinde belirtilen işbirliği alanları ile ilgili program ve projelerin belirlenmesi; 

(b) İşbu Anlaşmanın uygulanmasına ilişkin ilerlemelerin gözden geçirilmesi ve rapor olarak Taraflara sunulması;

(c) Program veya projelerin değerlendirilmesi ve sonuç ve tavsiyelerin Taraflara raporlanması.

MADDE 3

İŞBİRLİĞİ ALANLARI

1. Taraflar, aşağıda belirtilen yöntemler ile petrol, doğalgaz, elektrik, enerji arz güvenliği ve yenilenebilir enerji başta olmak üzere enerji alanında projeler ve işbirliğini geliştirmeyi teşvik etme niyetindedirler:

(a) Taraflar arasında elektrik altyapısının tesisi, işletilmesi, rehabilitasyonu ve elektrik iletimi alanında ortak projelerin tespiti ve geliştirilmesi

(b) Türkiye Cumhuriyeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti arasında deniz geçişi ile elektrik arz güvenliğini sağlamak ve çeşitli ekonomik enerji kaynaklarına ulaşımı sağlamak maksadıyla enterkonnekte sistem kurulması;

(c) Petrol ve doğalgaz altyapılarının tesisi ve bakımı, petrol türevlerinin pazarlanması alanlarında projelerin belirlenmesi ve geliştirilmesi;

(d) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde yenilenebilir enerji projelerinin geliştirilmesi;

(e) Enerji alanı ile ilgili seminerler, konferanslar ve toplantıların düzenlenmesi;

(f) Enerji alanındaki mevzuatların ve ülke uygulamalarının gözden geçirilerek mevzuat uyumlaştırılmasına yönelik ortak çalışmaların yürütülmesi;

(g) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde enerji ile ilgili kurumsal yapılanmanın geliştirilmesi ve desteklenmesi Ekonomi ve Enerji Bakanlığında Akaryakıt birimi Laboratuvarının geliştirilmesi için çalışmalar yapılması.  

2. Tarafların ilgili ulusal mevzuatlarına uygun şekilde, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılması, petrol ve doğalgaz kaynaklarının keşfedilmesi, üretilmesi ve gerekli altyapıların tesis edilmesi konularında ortak projelerin geliştirilmesi, bu hususlarda eğitim programlarının düzenlenmesi ile bilgi, tecrübe ve uzmanlık değişimi hususunda varılan mutabakata uygun olarak, bu konularla ilgili detayları düzenleyen anlaşmaların en kısa zamanda imzalanması ve söz konusu projelerin/çalışmaların en kısa zamanda  tamamlanması hususunda azami gayreti göstereceklerdir

3.  Taraflar, işbu Anlaşma kapsamında işbirliğinin bir parçası olarak taahhüt altına alınan herhangi bir program veya projenin uygulanmasına ilişkin koşullar ve şartlar üzerinde ayrı bir anlaşmayla mutabakata varacaktır.

MADDE 4

ORTAK ENERJİ ÇALIŞMA GRUPLARI

1. Taraflar, işbu Anlaşmanın 3. Maddesi’nde belirtilen alanlarda gerçekleştirilecek çalışmaların uygulanması ve analizi ve ayrıca, işbirliği planlarının müşterek geliştirilmesi amacıyla, uygun olduğunda, Ortak Enerji Çalışma Grubu (bundan böyle “OEÇG” olarak anılacaktır) tesis edeceklerdir.

2. Taraflarca tayin edilen üst-düzey yöneticilerce eş-başkanlığı yapılacak olan OEÇG, ilgili Bakanlıkların, kurum ve kuruluşların temsilcilerinden ve uzmanlarından oluşacaktır. 

3. OEÇG, sırasıyla her iki ülkeden birinde yılda bir kez toplanacaktır. Taraflar,  OEÇG birinci toplantısının amaçlarını, gündemini ve yerini, işbu Anlaşmanın yürürlüğe girmesini müteakip, altı ay içerisinde kararlaştıracaklardır. OEÇG, çalışmalarını belirlenen ihtiyaçlar doğrultusunda organize edecektir. 

4. İşbu Anlaşmanın hedeflerine ulaşmak için uygulanacak mekanizmanın bir parçası olarak, OEÇG, gerekli görüldüğü takdirde, Tarafların karşılıklı mutabakatı üzerine geçici ve özel grup(lar) oluşturabilecektir. Sözkonusu grup(lar), Tarafların devlet veya özel sektör temsilcilerinden oluşacak, bilgi alış-verişinde bulunacak, ilgili projeleri inceleyecek ve yaptığı çalışmalar ile ilgili olarak OEÇG’ye rapor sunacaktır. 

MADDE 5 HARCAMALAR

1. Taraflar, her bir Tarafın ilgili ulusal mevzuatı ve bu hedef için tahsis edilen fonlar çerçevesinde işbirliği yapacaklardır. 

2. Taraflar, üzerinde mutabık kalınan alanlarda, seyahat masrafları uzmanı gönderen Tarafça karşılanacak şekilde uzman değişimi sağlayacaklardır. 

3. İşbu Anlaşma kapsamındaki tüm işbirliği programları ve OEÇG toplantılarına katılacak temsilcilerin ulaşım ve konaklama masrafları ilgili Tarafça karşılanacaktır. 

MADDE 6

RAPORLARIN YAYINLANMASI VE BİLGİ PAYLAŞIMI

1. İşbu Anlaşma kapsamında yürütülen işbirliğine ilişkin spesifik programların henüz kamuya açık olmayan ürün veya sonuçları Taraflarca gizli tutulacaktır.

2. Taraflardan biri, sonuçları üçüncü bir tarafla paylaşmak isterse, önceden diğer Tarafın yazılı olurunu alacaktır.

3. İşbu Anlaşma kapsamında yürütülen işbirliğine ilişkin spesifik programların ürün veya sonuçları, ancak diğer Tarafların yazılı rızasıyla yayınlanabilir.

MADDE 7

İHTİLAFLARIN HALLİ

İki Taraf arasında, işbu Anlaşmanın yorumlanması, uygulanması veya yürütülmesinden doğan herhangi bir anlaşmazlık, Taraflar arasında diplomatik kanallar aracılığıyla yapılacak istişareler veya müzakereler yoluyla dostane biçimde çözümlenecektir.

MADDE 8

DEĞİŞİKLİK

İşbu Anlaşma, Tarafların karşılıklı rızasıyla, herhangi bir zamanda değiştirilebilir. Değişiklikler, işbu Anlaşmanın 11. Maddesi’nin 1. paragrafında belirtilen yasal prosedür uyarınca yürürlüğe girecektir. 

MADDE 9

GİZLİLİK

İşbu Anlaşmaya ilişkin bilgiler söz konusu olduğunda sadece Taraflarca gizli olarak kabul edilen bilgiler gizli tutulacaktır ve Taraflar, kanun hükümlerinin müsaade ettiği durumlar hariç hiçbir durumda söz konusu bilgileri önce diğer Tarafın yazılı rızasını almaksızın herhangi üçüncü bir tarafa ifşa etmeyecektir. İşbu gizlilik hükmü zaman kısıtlaması olmaksızın yürürlükte kalacaktır. 

MADDE 10

FİKRİ MÜLKİYET

Taraflar, ulusal mevzuatları ve taraf oldukları uluslararası antlaşmalar uyarınca, işbu Anlaşma kapsamında transfer edilecek veya oluşturulacak fikri mülkiyet haklarının etkin bir şekilde korunmasını sağlayacaktır. İşbu Mutabakat Zaptı amaçları kapsamındaki fikri mülkiyet, 14 Temmuz 1967’de Stockholm’de imzalanıp, 28 Eylül 1979 tarihinde tadil edilmiş şekliyle Dünya Fikri Mülkiyet Örgütünün Kurulmasına dair Antlaşmanın 2. (viii) maddesinde belirtilen anlamı taşıyacaktır.   

MADDE 11

YÜRÜRLÜĞE GİRME, SÜRE VE FESİH

1. İşbu Anlaşma, Tarafların anılan belgenin yürürlüğe girmesi için gerekli olan kendi iç yasal usullerinin tamamlandığını diplomatik yollarla bildirdikleri son yazılı bildirimin alındığı tarihte yürürlüğe girecektir.

2. İşbu Anlaşma, beş yıl süre ile yürürlükte kalacak ve Taraflardan biri diğerine Anlaşmanın sona erme tarihinden 30 gün öncesinde diplomatik kanallar aracılığıyla yazılı olarak Anlaşmayı sonlandırma niyetini bildirmediği takdirde takip eden 5 yıllık süreler boyunca otomatik olarak uzatılacaktır.

3. İşbu Anlaşmanın sona ermesi, işbu Anlaşma uyarınca başlatılmış veya devam eden faaliyetler ile projeleri etkilemeyecektir. Bu tür faaliyetler ile projeler tamamlanıncaya kadar, işbu Anlaşmanın halen yürürlükte olduğu varsayılacaktır.

İşbu Anlaşma, Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti arasında İstanbul’da, 10 Ekim 2016 tarihinde Türkçe olarak 2 (iki) asıl nüsha olarak hazırlanmış ve imzalanmıştır. 

Türkiye Cumhuriyeti

Hükümeti adına

Berat ALBAYRAK Türkiye Cumhuriyeti Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Hükümeti adına

Sunat ATUN Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Ekonomi ve Enerji Bakanı