Kıbrıs Türk Yatırım Geliştirme Ajansı (YAGA), 7 aydan beri çalışmaları süren “Katı Atık Enerji Üretim Projesi”nin amacının ülkedeki katı atık sorununa çözüm bulmak olduğunu açıkladı. 28 belediyeden sadece 9’unun Güngör çöplüğünü kullandığı, 19 belediyenin ise vahşi depolamayla çöpleri doğaya saldığını belirten YAGA, birçok ülkede yanabilen atıkların gömülerek depolanmasının yasaklandığına işaret etti ve doğaya salınan çöplerin insan ve diğer canlıların yaşamında riskler oluşturduğunu vurguladı. YAGA Başkanı Berkan M. Tokar, “Katı Atık Enerji Üretim Projesi” konulu yazılı açıklamasında, ülkedeki katı atık problemine çok büyük ölçüde çözüm bulmanın, bu projeyle mümkün olacağını belirtti. Ülkeye çöp ithal edilmesi gibi bir düşüncelerinin kesinlikle olmadığını, yasalara göre bunun zaten yasak olduğunu vurgulayan Tokar, hazırladıkları şartnamede de çöp ithalatının açık şekilde yasaklandığını, böyle bir olasılık kesinlikle olmadığını bildirdi.

Tokar, etkin katı atık yönetimi, düzgün bir veri tabanı ve uluslararası standartlarda çöp toplama ve bertaraf etme hedefiyle hazırlanan projenin daha temiz bir ada ve daha yüksek bir yaşam kalitesi hedeflediğini kaydetti.

7 aydır çalışılıyor

YAGA Başkanı Tokar, açıklamasında, üzerinde çalıştıkları projelerden birinin “Katı Atık Yönetimi” konusunda olduğunu belirterek katı atıktan enerji üretimini içeren “Katı Atık Enerji Üretim Projesi”nin geliştirilmesi ve planlanması için 7 aydır çalıştıklarını bildirdi. İnsan sağlığını ciddi şekilde tehdit eder boyuttaki çöp sorununa çözüm için bu projenin geliştirildiğini anlatan Tokar, bugünkü yapıda 9 belediyenin topladığı çöpleri Güngör çöplüğüne götürürken, geri kalan 19 belediyenin ise çöpleri vahşi depolama olarak bilinen ‘yöntem’ çerçevesinde doğaya saldığını kaydetti.

Riskler

Yangın, kirlilik, koku ve duman gibi sorunlar yanında, toprak, yer altı su kaynakları ve hava kirliliği yaratan bu yöntemin, insan ve diğer canlılar üzerinde ciddi riskler oluşturduğuna dikkat çeken YAGA Başkanı Tokar, şöyle devam etti:

“Bu nedenledir ki yanabilen atıkların gömülerek depolanması 2000 yılında İsviçre’de, 2003 yılında Danimarka’da yasaklanmıştır. Bununla birlikte işlenmemiş evsel katı atıklarının gömülerek depolanması 2004 yılında Avusturya’da, 2005 yılında Almanya’da yasaklanmıştır. Bu yasaklamaların nedeni çöpten dioxin, civa gibi sağlığa son derece zararlı olan maddelerin toprak ve suya sızmasındandır. 

“Proje elektrik üretmek için değil”

Dolayısıyla bahse konu proje elektrik üretmek için değil bu tip problemleri ortadan kaldırmak için üzerinde çalışılmaktadır.  Kurulacak olan tesis, 18/2012 Sayılı Çevre Yasası ve Avrupa Birliği 2010/75/AB Sanayi Emisyon Direktifi başta olmak üzere, ilgili tüm yerel ve AB mevzuat ve yasal hükümlerine uygun olacak şekilde planlanmıştır. Bu doğrultuda seçilecek teknolojiye bağlı olarak toz, CO, oksijen, hidroklorür konsantrasyonu, TOC, ağır metal gibi önemli parametrelerin gerektiği şekilde ölçümleri yapılmasına imkan verecek teknolojiler ve izleme sistemleri kullanılacaktır. Tesis A’dan Z’ye tamamlanmadan hizmete açılması mümkün olmayacaktır. Bu nedenle diğer örnek gösterilen tesislerde olduğu gibi baca filtresi ve/veya benzeri aksamlar eksik kalırsa havanın kirlenmesine yol açacak bir risk oluşması mümkün olmayacaktır.”