Teoman TURAN – Çiğdem AYDIN - Pelin  YÜKSELAY 

   Türkiye ‘Asrın Projesi’ için bir milyar 600 milyon TL harcayarak, deniz altından döşenen borularla Anamur suyunu Kıbrıs’a getirdi... Ancak, Geçitköy göletine akıtılan su hala köylerin önemli bir kısmına ulaşmadı. Saatte 8 bin metre küp su denize akıtılırken, sıcakların artmaya başladığı şu günlerde nüfusun yarıya yakını susuzluk yaşıyor. Zorunlu ihtiyaçlarını dahi karşılayamayan vatandaşlar “Bu sorunu kim çözecek?” sorusuna yanıt arıyor.

   Diyalog muhabirleri, ada genelindeki 28 belediyenin başkanına ulaşarak ‘yaşanan sıkıntının’ nedenlerini sordu... Belediye Başkanlarının büyük bir çoğunluğu, henüz kendilerine bağlı tüm köylere suyun ulaşmadığını belirtirken, patlak borular yüzünden büyük kayıpların olduğuna dikkat çekti.

Su geldi, problemler bitmedi…

Girne- Gazimağusa, Güzelyurt ve Lefkoşa’da sıkıntı yaşanmazken,    Yeniboğaziçi Belediye Başkanı Katip Demir, topladıkları paranın ayda 30-37 bin TL olduğunu ancak kayıp kaçaklar dahil su borusu döşeme yatırımlarla birlikte ayda yaklaşık 400 bin TL para ödediklerini söyledi. Demir, “Almadığımız suyun paraları kesiliyor.  Artık anavatandan gelen bu suyu istemez duruma soktular. Getirin memurunuzu belediye vezneye oturun parayı siz alın kendi paranızı toplayın.. Biz para istemiyoruz” dedi.

   Suyla ilgili sadece Yeniboğaziçi Belediyesi sorun yaşamıyor, Lapta ve Alsancak Belediyeleri de farklı gerekçelerle problemlerle boğuşuyor. Lapta ve Alsancak Bölgesinde, Su İşleri Dairesi’nin DSİ’ye yanlış verdiği bilgiler nedeniyle, Türkiye’den gelen suda problem yaşanıyor.

   Diyalog Gazetesi’ne konuşan belediye başkanları, özellikle altyapıda eksiklikler nedeniyle, zaman zaman sıkıntı yaşadıklarını dile getirdi. Dikmen, Geçitkale ve Erenköy Belediyeleri de Türkiye’den gelen suda problem yaşadıklarını anlattı.

Belediye Başkanları ne dedi ?

Hayri Orçan (Tatlısu Belediye Başkanı): Su bizim sınırlarımız içine geldi ama henüz daha depolara çıkmıyor. Terfi istasyonundaki motora bağlanan elektrik yetersiz geldiğinden su depoya pompalanamıyor. Elektrik Kurumu da  aylardır bu işi çözmeye çalışıyor.  Alt yapımız hazır. Bütün köylere suyu verebiliriz. Şu anda içilebilir suyu veriyoruz. Tatlısu, Mersinlik ve Kaplıca’ya, 24 saat içilebilir kalitede su veriliyor. 

Osman Işısal (Değirmenlik Belediye Başkanı):  Su bölgemizin yarısına veriliyor. Değirmenlik’in girişinde pompa istasyonu yapılıyor. O istasyon tamamlandıktan sonra yukarıdaki depolara su basılacak ve diğer bölgelere de su verilecek. Minareliköy,  Beyköy, Balıkesir’e verilemiyor. Ancak şu anda kendi suyumuz yeterli olduğu için sıkıntı yaşamıyoruz. Çukurova, Meriç, Gaziköy, Ercan Havaalanı, Kırıkkale Erdemli, Yiğitler, Yeniceköy,  Dilekkaya, Kırklar, Türkiye’den gelen suyla besleniyor. Kırıkkale, Erdemli ve Yiğtler’e su veremiyoruz. Bu bölgelerin sorununun çözümü için TC Yardım Heyeti ile görüşüyoruz.   

Ahmet Latif (Akdoğan Belediye Başkanı):   Bizim köyle birlikte iki askeri tabura da su veriyoruz. Su ishale hatları eski olduğu için zaman zaman sorun yaşıyoruz. Basınçtan dolayı borular patlıyor. Bu sorunu çözmek için yaklaşık bir milyon TL’ye ihtiyacımız var

Katip Demir (Yeniboğaziçi Belediye Başkanı): Türkiye’den su geldi ancak tüm yerleşim birimlerine veremiyoruz. Hatlarımız döşenmedi. Yenikent ve Salamis bölgesine hiçbir yerden katkı almadan su borularını döşüyoruz. Bizler belediye olarak ilk günden beri suyun özelleşmesini talep ediyoruz. Su özelleşmeden herkese sağlıklı su ulaşamaz. 1974’te yapılan su depoları su kaybına neden oluyor. Kayıp kaçak binlerce ton suyu devlet bütçemizden kesiyor.  Su ishale hatları için yaklaşık 2 milyon TL’ye ihtiyacımız var. Akova’daki su depomuzdan, 3,5 km mesafedeki Alaniçi’ne giden asbest borunun değişmesi için yaklaşık 1 milyon TL’ye ihtiyaç var. Bütün bunları  bakanlık halletmesi gerekirken sıkıntı yaşıyoruz.  2.30 TL’den aldığımız su 5 TL’ye mal oluyor. Ancak almadığımız suyun parasını bizden tahsil ediyorlar. 

Bakanlık ve DSİ ile konuştum. Artık bu anavatandan gelen bu suyu istemez duruma soktular bizi. Getirin memurunuzu belediye veznesine oturtun, parayı siz alın. Biz para istemiyoruz. Topladığımız para ayda 30-37 bin TL. Kayıp kaçaklar dahil biz su borusu döşemedeki yatırımlarla birlikte 350 ile 450 bin TL para ödüyoruz.   

Cemil Sarıçizmeli (Mehmetçik Belediye Başkanı): Türkiye’den gelen su beldemize ulaştı. Şu anda sadece Balalan ve Pamuklu’ya su veremiyoruz.  Ancak çok kısa süre sonra Pamuklu’yu da suyla kavuşturacağız.  Suyu eski su ishale hatlarıyla bölgelere ulaştırıyoruz. Alt yapıda zaman zaman patlaklar oluyor. Bafra turizm bölgesindeki otellere de su veriyoruz. Bafra Turizm Bölgesine  yapılacak yeni oteller nedeniyle ileride sıkıntı yaşayacağımızı düşünüyorum.

Hasan Sadıkoğlu (İskele Belediye Başkanı): Türkiye’den gelen suyu sıkıntı yaşayan Altınova, Ağıllar ve Turnalar köylerine şimdilik tankerlerle taşıyoruz.  Diğer köylere kendi imkanlarımızla ulaştırdık.  Su ile ilgili alt yapıda zaman zaman patlaklar oluşuyor. Kendi imkanlarımızla hallediyoruz.   Arıtılmış su olduğu için sürtünme çok.  Eski borularla idare ediyoruz. Bizde esas sıkıntı DSİ’nin yaptığı yollarda oluşan ciddi çukurlar. 

Suphi Coşkun (Dipkarpaz Belediye Başkanı ): Türkiye’den gelen su ulaştı. Kaleburnu köyüne de su verildi. Alt yapının yüzde 60’ı değiştirildi, yüzde 40’ı kaldı.  Bunu da TC kaynaklı proje ile değiştireceğiz.  Borularımız maalesef asbest.  Ancak bizim şikayetimiz biz tarım bölgesiyiz. Gönyeli ile Girne bölgesi ile karıştırılmasın bizim bölge. Oralara suyu 2.30’dan veriyorlar. Bize de aynı fiyata veriyorlar. Aslında biz tarım bölgesi olduğumuz için bize 1.30’dan vermeleri gerekir. Çünkü halkımız su parasını ödemekte zorlanıyor.

Ahmet Sennaroğlu (Büyükkonuk Belediye Başkanı): Türkiye’den gelen su bölgemize ulaştı.  Sadece Kaplıca köyüne suyu veremiyoruz. O da Tatlısu üzerinden gelen hattın tadilat işi bitmediği için verilmiyor.  Büyükkonuk, Yedikonuk, Sazlıköy, Zeybekköy, Tuzluca, Kilitkaya köylerine su veriliyor. Ufak tefek hatalar yaşanıyor ama büyü sıkıntı yok.  

Yüksel Çelebi (Dikmen Belediye Başkanı): Türkiye’den gelen su bize henüz ulaşmadı. Dikmen ve Taşkent  Ağırdağ bölgelerine hatlar döşenmedi.  Artan nüfusa göre bu yaz sıkıntı çekeceğiz. Türkiye’den gelen suyun bölgemize ulaşması gerekiyor.  Su boruları döşenmedi. Proje devam ediyor.  Dağyolu ve Pınarbaşı köylerinin dışında hiçbir köye su verilemiyor.  Akçiçek, Şirinevler, Göçeri, Kömürcü, Ağırdağ, Boğazköy, Dikmen, Taşkent ve Güngör’e henüz su ulaşmadı. 

   Su dairesi ile görüşüyorum. İhaleye çıkıldığını söylüyorlar.  Nisan ayı ile birlikte ülkemizde kavurucu sıcaklar başlayacak. Su tüketimi de bugünkünün 4 kat artacak. Beşparmak aküferindeki su şu anda 200 metre derinlikte. Tehlike de  kapıda. 

Mehmet Hulusioğlu (Çatalköy Belediye Başkanı): Türkiye’den su geldi. Sıkıntımız yok Suyu vatandaşa sağlıklı bir şekilde ulaştırıyoruz. Ama bu projenin devamının gelmesini bekliyoruz. Devletimiz hükümetimiz, gerekli yasaları tüzükleri çıkarması gerekiyor. Girne’nin en büyük sorunu atık suların geri dönüşmemesidir. Bu atık suların mutlaka merkezi arıtma sistemi ile geri dönüştürülmesi lazım. Sorun septik kuyularla çözülmemeli.  Bu projenin ikinci ayağı buydu. 

Hasan Öztaş (Geçitkale Belediye Başkanı): Bizim 7 köyümüz var. Geçitkale ile Nergisli’ye su veriliyor. Çamlıca, Yamaçköy, Çınarlı, Mallıdağ, Sütlüce’ye daha hat çekilmedi.  Eski su hatlarımızı kullanıyoruz.   Yeni hatlar için bir şirket 50 km’lik hat döşüyor. Daha sonra açılacak ihaleyle 280 km’lik daha hat döşenecek.   Bu hatlar TC tarafından yapılıyor.  Bu sene su  sıkıntısı çekeceğiz. Çınarlı’da su kaynağı kurudu. Bu konuda Tarım Bakanı’ndan yardım istedik ancak yeterince yardımda bulunmadı. Suyu köye getirme yükümlülüğü bakanlığa bağlı. Biz sadece dağıtımda mükellefiz ve tahsilatından. 

Fırat Ataser (Alsancak Belediye Başkanı): Su geldi ancak yeterli değil. Kendi kuyularımızı kullanıyoruz. İstediğimiz gibi suyu depoya alamadık.  İncesu, Malatya, Ilgaz Yeşiltepe’ye su veriliyor.  Saatte 180 ton gelmesi gerekirken ancak 110 ton geliyor.   2011’de yanlış bilgilendirmeden sonra çıkılan ihalede veriler yanlıştı. Su Dairesi’nin verdiği yanlış verilere göre ihaleye çıkıldı. Biz o zaman ikaz ettik. Ancak bizi dikkat almadılar.  Şimdi de sıkıntı çekiyoruz. Sorunu kendimiz çözmeye çalışıyoruz. Kendi kuyularımızdan aldığımız suları depolara aktarıyoruz. Şebekede sorun yok.  Altyapı eksikliklerimizi gideriyoruz.  

Fuat Namsoy (Lapta Belediye Başkanı): Türkiye’den gelen su Lapta’nın sadece  Tınaztepe Mahallesine ulaştı. Zamanında su Dairesi’nin yanlış projelendirmesinden kaynaklanan sorundur bu. Ana depoya çıkaracaklarına suyu bir mahallenin deposuna çıkardılar. Su İşleri Dairesi bize sormadan kendi başlarına iş yaptı. Biz de ihale bittikten sonra öğrendik. Biz de belediye olarak çalışma yaptık ve tekrar Ankara’dan onaylattık diğer projeyi. Ne zaman yapılacağını bilemiyorum. Lapta’ya bağlı 14 köy var. Karşıyaka, Geçitköy, Kayalar, Sadrazamköy, Kormacit, Tepebaşı, Akdeniz, Çamlıbel, Hisarköy, Kılıçarslan, Özhan, Alemdağ, Ozanköy, Karpaşa.  Sadece Çamlıbel, Tepebaşı ve Akdeniz’e Türkiye’den gelen su gidiyor. Altyapıda bir sıkıntı yok. Sadece suyun o bölgelerdeki ana depolara gitmesini bekliyoruz. 

Hasan Barbaros Akıncılar Belediye Başkanı): Türkiye’den su henüz gelmedi. Biz sonradan projeye dahil edildik. Yazın bize de gelecek.  Alt yapı henüz yapılmadı. İhaleye çıkıldı.  Tahminimce su Temmuz gibi gelir.  O güne kadar  Güney Kıbrıs’tan gelen suyla idare edeceğiz.  Alt yapımız çok iyi değil.  Biz kendi imkanlarımızla alt yapıyı yapamayacağız.  1996 yılında altyapı değişmişti. Su geldiğinde göreceğiz. Ama değişmesi gerekir. Çünkü su tazyikli olduğu için patlamalar yaşanıyor..   Ekonomik Kalkınma Ofisi’ne Proje sunacağız. Katkı yaparlarsa hatları değiştireceğiz.  Bizim gücümüz yetmez..

Mehmet Adahan (Vadili Belediye Başkanı): Türkiye’den su geldi. Allah iyiliklerini versin.  Biz ilk su alanlardanız.  Biz projeye 2011 yılında başladık ve su gelmeden altyapıyı bitirdik. Biz kayıp kaçak olmayan tek belediyeyiz. 3,5 TL’ye su veriyoruz halkımız suyun mutluluğunu tatsın diye. Sudan kazanç öngörmüyoruz. Bize maliyeti daha pahalı olabilir. Hayvansal amaçlı su projemizi bitirdik. Küçük bahçecilik yapanlara da su veriyoruz.  2018’de zeytincilik projesini başlatacağız. Herkese 50’şer zeytin fidanı vererek zeytincilik projesini başlatacağız. Suda ileriyi düşünmek zorundayız. 

Cemal Erdoğan (Esentepe Belediye Başkanı): Türkiye’den gelen su ulaştı. Bütün civar köylere su veriyoruz. Bahçeli, Esentepe, Beşparmak ve Alagadi’ye su verdik. Sadece basınçta bir sıkıntı olduğu için Karaağac’a su gitmiyor. Bir de bazı sitelerde sıkıntı var. Bu sıkıntıyı  site sahiplerinden katkı payı alarak sorunu çözmeye çalışıyoruz.  Köy içlerindeki hatlarımızın eski olması da sıkıntı yaratıyor.

Mehmet Kadı (Yenierenköy Belediye Başkan Vekili): Türkiye’den gelen suyu tüm depolara veremiyoruz. Kumyalı köyünden suyu pompalayacaklar dediler ama henüz depolara yeterli gelmiyor. 12 köy var. Sipahi, Yeşilköy, Adaçay, Gelincik, Boltaşlı, Derince, Taşlıca, Avtepe, Kuruova’ya su veriliyor.  Ziyamet ile Esenköy’e projeye dahil edilmediği için şu anda hiç su verilemiyor.  Erenköy’e de Adaçay’a düşen suyu alıyoruz. Su ishale hatlarında problem bazen oluyor. Köy içinde çok problem var. Hemen hemen her gün patlak çıkıyor.  Plastik su boruları basınca dayanamıyor. Esenköy  ve Ziyamet’e Yeşilköy’deki sudan veriyoruz. Su sıkıntımız yok. Para toplamada sıkıntımız var. Batmış bir belediyeyiz. Yıllarca hesaplar kontrol edilmemiş. 8 aydır görevdeyim. Türkiye’den gelen suyu 2.30’dan veriyorlar. Ben 5 TL’ye satıyorum. Ama baş edemiyorum. Akıllı sayaçlar takıyoruz.  Ancak su parasını depodan çıktıktan sonra ödüyoruz. Her patlak bizim zararımıza. Her kaçan su için fazladan para gidiyor.  Zaten belediye batmış..  3 ay gerideyim. Personelimi ödeyemedim. 13. Maaşı da veremedim. Durumumuz zor..

Habil Tülücü (Paşaköy Belediye Başkanı): Su geldi. Aslanköy, Ulukışla, Uludere’ye suyu veriyoruz. Su ishale hatlarında herhangi bir problem yok.  Zaman zaman su borularında patlama oluyor. Ama normaldir. Paşaköy’ün su ishale hatlarını 2003 yılında değiştik. 24 saat su var. Aslanköy’deki hatlarda zaman zaman sıkıntı yaşıyoruz. Hayvan barınaklarının olduğu bölgelere de su veriyoruz. 

İlker Edip (Beyarmudu Belediye Başkanı): Türkiye’den bölgemize su geldi. Güvercinlik, Çayönü, Türkmenköy ve Beyarmudu’na su veriyoruz. İncirli ve Köprü’de şu anda su yok. Köprü’de hat var ancak bağlantı yok. İncirli köyüne de hat gidecek. İhaleye çıkıldı. Şu anda su sıkıntımız yok. Dört yıl önce tüm köylerimize akıllı su sayaçları taktık.  Kaçakları önledik.  Suyun gelmesi belediyeler adına sevindirici bir olay. Gerçekten su olmasına rağmen bizim bölgemizde son günlerde sıkıntı yaşanıyordu. Ama imdadımıza Türkiye’den gelen su yetişti. 

Salih Bayraktar (Serdarlı Belediyesi): Bize bağlı 6 köy var. Serdarlı, Gönendere ve Pınarlı köylerinde suyu kullanıyoruz. Diğer üç köyümüz Tirmen, Görneç köyleri ise yerel kaynaklarımızla idare ediyor.  Bunlar dağ eteklerinde oldukları için teknik yönden daha sonra ilave projelerle desteklenecek köylerimizdir. Serdarlı’ya gün aşırı su veriyoruz. Yeniceköy ile Serdarlı arasındaki sorun, eski alt yapının çapının düşük olmasından kaynaklanıyor. Şu andaki ishale hatları yeterli . Çok ciddi anlamda arıza olmadı. Biz suyu uzun periyodlarda veriyorduk. Ancak Türkiye’den daha kaliteli suya kavuştuk. Maliyetteki ödeme noktasındaki alışkanlıklar henüz yerine oturmadı. Ortalama 4 TL’den veriyoruz suyu.  Bizde de su kaybı var. Satın aldığımız su ile ciro ettiğimiz arasında iki katı fark var. Biz de denetimleri sıklaştırdık. Problemli bölgeleri azalttık.

   

Aziz Kaya (Lefke Belediye Başkanı):  Lefke bölgesine su henüz gelmedi. Tek bir Doğancı’daki depoya boru bağlantısı yapıldı. Ama su o depoya henüz gelmedi. Bize bağlı Yeşilırmak, Bademliköy, Bağlıköy, Yedidalga, Denizli, Gemikonağı, Çamlıköy, Cengizköy,Yeşilyurt, Gaziveren, Doğancı ve Taşpınar köyleri var.  2011’de su konusu projelendirilirken Lefke kapsam dışında bırakıldı. Yeni proje yapılacağı söylendi. İhaleye çıkılacaktı ama sonuç yok.  Su ishale hatları da yeni bir projeyle yapılacak dendi. Bir yıldır o noktada herhangi bir gelişme bize iletmedi. Bizim su kaynaklarımız yeterlidir ve kalitelidir. Bu yıl sıkıntı olursa önlemini alacağız. Türkiye’den gelen suyun narenciye bahçelerine verilmesi gerekir. Sıkıntı oradadır.

Hulusi Manisoy (Alayköy Belediye Başkanı): Türkiye’den gelen su henüz bize ulaşmadı. Sadece Yılmazköy’deki depoya ulaştı. Türkeli ve Gürpınar’a hatlar döşendi. Sadece depoya bağlanması gerekir. İhaleye çıkıldığı belirtildi. Su problemimiz yok. Kendi kaynaklarımızla idare ediyoruz.  

Ali Öncü (İnönü Belediye Başkanı): İnönü’ye su ulaştı. Korkuteli, Piran ve Dörtyol’a su verilmiyor. Sadece Türkmenköy’deki suyu Dörtyol’a aktarıyoruz. Yeni projelerin içinde suyun gitmediği köyler var. Su ishale hatlarında yüzde 30 kayıp var.  Bu da bizi mahvediyor.  Bu yaz ne yapacağımızı bilmiyoruz. Su İşlerinden geldiler sıraya koyduk dediler. Ama ne zaman yapacaklar bilmiyorlar. 6 tane kuyumuz vardı 6’sı da kurudu. 10 tane de biz kazdırdık ama hiçbirinden su çıkmadı. Bir tane kuyu kiraladık.  Hayvanlara Korkuteli’nin içme suyundan veriyoruz. Perişanız. 

Ahmet Benli (Gönyeli Belediye Başkanı): Türkiye’den gelen su bölgemize ulaştı. Bize bağlı Kanlıköy var. Bu köyümüze şu anda dağdaki kaynaktan su veriliyor. Türkiye’den gelen su Kırnı ve Fota’ya ulaştığında sistemden beslenecek. Su ishale hatlarımızın tamamı yenilendi.  Şu anda toplam nüfusumuzun yüzde 95’i Türkiye’den gelen suyu kullanıyor.

İsmail Arter (Gazimağusa Belediye Başkanı): Türkiye’den gelen su bütün bölgelerimize ulaştı.  12 bin ton günde. Bunun 6 bin tonu arıtmadan diğeri devletten geliyor.  Yüzde 20 ile  yüzde 40 arasında bir kaçak oluyor. Bu kaçakları en aza indirmek için çalışmalarımızı sürdürüyoruz.  Türkiye’den gelen suyu bize bağlı olan Tuzluca ve Mutluyaka’ya veriyoruz.  Maraş bölgesi dahil bütün ishale hatları yenilendi. Ufak tefek arızalar oluyor bunlara da zamanında müdahale ediyoruz. Suyun 10 tonuna kadar 4.5 TL’ye veriyoruz.

Mahmut Özçınar (Güzelyurt Belediye Başkanı):   Biz asrın su projesi kapsamında ilk suyu alan bölgeyiz. Ağustos ayından beridir Zümrütköy-Güzelyurt Merkez-Yalya-Kalkanlı ve Yuvacık’a su veriyoruz. Bostancı ve Kalkanlı’ya destek hattı için de ihale süreci devam ediyor.

Fikri Özgüvenli (LTB Su Şubesi Amiri): Türkiye’den gelen  su bütün bölgelerimize veriliyor. Sadece Haspolat’ın bir kısmına dağdan gelen suyu veriyoruz. DSİ bu konu üzerinde çalışıyor. Çalışma tamamlandıktan sonra Haspolat’a da Türkiye’den gelen su verilecek. Bizim de şebekemizin yüzde yüzü yenilenmiş değil. Kayıplar var mı derseniz yoktur dersem yanlış söylemiş olurum. Tespit edilen kaçakları önlemeye çalışıyoruz. Geçtiğimiz  yıl Aralık sonuna kadar yoğun tamirat oldu. Aralık sonu itibarıyla da basınçlarımızı da dengeledik.  Bu nedenle de kaçaklarımızın miktarında azalma oldu.  Su fiyatlarımızı baştan gözden geçireceğiz. Meclisimizde değerlendireceğiz. 

Hatlarını tümünü yenileseniz dahi yine kaçak vardır. Kaçaklar bir türlü değil.  Şu anda  suyun 6 tonuna kadar 4.9, 13 tona kadar 6.2 ve sonraki tonlara kadar 7 TL. bir ücret alıyoruz.

Nidai Güngördü (Girne Belediye Başkanı) 

   Şu anda ciddi bir sıkıntımız yoktur. Girne Merkez, Karaoğlanoğlu, Zeytinlik gibi yerleşim yerlerimize su ulaşmıştır. Bir tek Ozanköy’e kısmen ulaşmadığı yerler vardır. Yani su depolarına ulaşacağı ara bağlantılarda sıkıntı var o da Girne Belediyesi’nin yapacağı bir şey değildir. DSİ’nin kontrolünde olan ilgili şirketin yapması lazım. Henüz bu sorumluluğunu yerine getirmiş değildirler. Karmi’de ufak bir sorunumuz var bazı mahallelerine ulaşmadı fakat kendi kaynağımızla oraya ulaştırıyoruz su sıkıntısı yoktur. Yeni döşenmiş hatlarda da kaçağımız yok.