Nassi, Yahudi kızı olan Raşel’i cariye olarak II. Selim’e sunmuş ve daha sonra da bu kız Afife Nurbanu Sultan adıyla padişahın karısı olmuştur. II.Selim’den sonra Osmanlı tahtına oturan III.Murat, işte bu Yahudi kızı Raşel’in öz oğludur.
Nassi–II.Selim arasındaki dikkat çekici yakınlığın altında II.Selim’in Yahudi kökenli olduğu yönünde inanılması güç iddialar da bulunmaktadır. Özellikle dönemin bölgede yaşayan Hristiyan Ahali’si, II.Selim’in Sultan Süleyman’ın öz oğlu olmadığını, Hürrem Sultan’ın Sultan’a erkek çocuk vermek istemesi ancak kız çocuk doğurması üzerine bunu saraydaki Yahudi bir hekimin oğluyla (II.Selim) değiştirdiğini söylemektedir.
Kıbrıs 16. yüzyılda pamuk ve şeker zenginliği yanında özellikle şarabının üstün kalitesiyle ün yapmıştı. Batılı kaynaklar II. Selim’i şarapla tanıştıran ve kafasına Kıbrıs’ın fethini koyan kişinin Nassi olduğunu söylemektedir. Kıbrıs’tan alınan şarabın Eflak ve Boğdan’a satışını tekel olarak da Nassi yapmaktaydı.
Nassi, kötü anılarla ayrıldığı Venedik Yönetimi’ne karşı her zaman düşmanca emeller taşımaktaydı ve doğacak ilk fırsatta onlardan intikam almak istemekteydi.
Nassi, Kıbrıs’ın alınmasıyla ödülün sadece bol miktarda kaliteli şarap değil ayni zamanda Venedik’in altın dukaları olacağını ileri sürerek II.Selim’i ikna etmeyi başarır. II.Selim, Kıbrıs’ın istila edilmesine karar verdikten sonra keyifli bir içki alemi sırasında Nassi kucaklayarak adanın fethedilmesi halinde ona “Kıbrıs Krallık” tacını giydireceğini vaad eder.
Kıbrıs’ın fethi fikrine Lala Mustafa Paşa, Kaptan-ı Derya Piyale Paşa ile Şeyhülislam Ebusuud Efendi destek verirken, Sadrazam Sokollu Mehmet Paşa ise buna şiddetle karşı çıkmaktaydı. Nitekim Sokollu, ada fethedildikten sonra Nassi’nin Kıbrıs Kralı ilan edilmesini engelleyen kişi olmuştur. Bana göre Sokollu’nun Hristiyan kökeni ve buna bağlı Yahudi düşmanlığı bu engellemedeki en önemli faktördü.
Diğer taraftan Hristiyan Batı Devletleri, Kıbrıs’ın Müslümanlarca fethedilmesini Nassi’ye bağlayarak bunun bir “Marrano Komplosu” olduğunu söylemekteydi. 1570’te Venedik’teki Onlar Meclisi, sırf Nassi’nin akrabası olduğunu ileri sürerek Enriques Nunes (Abraham Riqhetto) isimli birini Engizisyon’a teslim edecek kadar Nassiler’e öfke duymaktaydı.
Ada’nın fethinden hemen sonra yapılan ikili müzakerelerde Nassi’nin etkisi yine kendini gösterir. 1571’de yapılan Osmanlı–Venedik görüşmelerinde Venedikliler’in adadaki kendi mallarına ancak Yahudiler’in Venedik’teki mal varlıkları iade edildikten sonra kavuşabilecekleri kararlaştırılır. Yine bu görüşmelerde varılan mutabakat gereği Nassi gibi Yahudi diplomatlara verilecek bir belgeyle onlara Venedik sınırları içerisinde serbest ticaret yapma ve güvenli dolaşım hakkı tanınır. Görüleceği üzere Kıbrıs’ın Fethi sonundaki müzakerelerde pek de konuyla alakası olmayan “Yahudi Etkisi” kendini göstermektedir. Bu, Nassi’nin Osmanlı Devleti üzerindeki nüfusunun ne kadar güçlü olduğunu da ortaya koymaktadır.
İleri sürülen bir başka iddiaya göre ise Nassi’nin, Kıbrıs Kralı olacağı vaadi karşısında yapılan askeri seferin tüm masraflarını karşıladığı yönündedir. Bunun doğru olma ihtimali çok yüksektir. Çünkü Kıbrıs Seferi için büyük bir masrafa gereksinim vardı. Kadırgaların, leventlerin ve tüm askeri ihtiyaçların giderilmesi, seferin uzun sürede tamamlanacağı gerçeği; tüm bunların Osmanlı Hazinesi’ne büyük bir külfet olacağı yanında II.Selim’in önceden sefere çıkarak ganimet de elde etmemiş olması bu masrafların Nassi tarafından karşılandığı iddialarını güçlendirmektedir. Bir de Nassi’nin Venedik düşmanlığıyla, Kıbrıs’a olan ilgisi ve idealleri, bu masrafların onun tarafından rahatlıkla karşılanabilmesine etken olabilecek sebeplerdir.
Kıbrıs’ın fethiyle burayı bir Yahudi Krallığı’na çevirme planlarının suya düşmesiyle Nassi büyük bir hayal kırıklığı yaşar. Ancak adadaki Yahudi nüfusunu artırma ve onları burada toplama düşüncesinden hiçbir zaman vazgeçmez.
1576 yılında çıkarılan bir buyrukla Suriye’nin Safed şehrinden 1000 Yahudi aile Kıbrıs’a getirilir. İkinci bir emirle 500 aile daha getirilmek istenince buna Yahudilerle birlikte Safed Kadısı karşı çıkar ve bu emir geri alınarak onların yerine Selanik’ten 100 Yahudi zorla Kıbrıs’a iskan ettirilir.
Kıbrıs’ın fethinde sonra Nassi yine de Avrupa’daki Yahudiler’i adaya taşımak istesede çeşitli sebeplerle bunu tam olarak başaramaz. Yahudiler’in isteksizliği adaya yoğunlukla Türkmen ve Kürt Aşiretleri’nin yerleştirilmesine sebep olur. Nassi’nin siyasi nüfusu ve yerine getirilmeyen söze bağlı olarak adaya Yahudiler’in büyük oranda yerleştirilmesine de herhangi bir engel bulunmamaktaydı. Netice olarak Kıbrıs’a 16. yüzyılda Osmanlı Devleti tarafından Türk ve Kürtler yanında bir miktar da Yahudi yerleştirilir.
KAYNAKÇA
1) GRACIA MENDES BİR SEFARADIN UZUN YOLCULUĞU, MARIANNA D. BIRNBAUM, 2007, SY. 13, 25, 38-39, 59, 84, 89, 90, 100, 118, 119, 154.
2) KIBRIS ÇIKMAZI, PROF. DR. ANIL ÇEÇEN, 2005, SY.34
3) İÇİMİZDEKİ YAHUDİLER, EŞREF ÇETİNEL, HALKIN SESİ GAZETESİ, 19.2.2012, SY.7, KÖŞE YAZISI.
4) OSMANLI İMPARATORLUĞUNUN YÜKSELİŞİ VE ÇÖKÜŞÜ, LORD KINROSS, 2012, SY.260-261.
5) İSTANBUL YAHUDİ CEMAATİ’NİN TARİHİ (1453-1566), MINNA ROZEN, 2010, SY.20, 36, 125, 207-208, 237.
6) OSMANLI İMPARATORLUĞU’NDA VE TÜRKİYE CUMHURİYETİ’NDE YAHUDİLER, STANFORD J.SHAW, 2008, SY.57, 138-139, 143, 154-155.
7) www.ezberbozanbilgiler.com/bizim-tarih/item 264/osmalida-cok-etkili.....
8) www.akintarih.com/yabancitarih/yasef
Yuhhhhh ohaaaa bu nasıl haber , hani kaynak , diyalog yanlış isim olmuş size , hayallög olacakmış , iyi senaryo yazarsınız siz , bi kez daha size çüşşş diyorum