Liderlik olgusu sürekli olarak tartışılmakta ve bilimsel olarak araştırılmaktadır. Gizemli bir olgu olarak nitelendirilebilen liderlik, geçen yıllara rağmen sürekli önem kazanmaktadır. Bütün ilgi ve araştırmalara rağmen dünyanın her tarafındaki kuruluşlarda, örgütlerde hep aynı şeyden şikâyet edilmektedir: Yeterli liderlikten yoksunuz.

  Liderlik pek çok yönden incelenebilir. Dünyada kozmopolit lider, liderin lideri, öğrenen lider, vizyoner lider, dönüşümcü lider gibi ortaya çıkan yeni liderlik tipleri var. 

  Gelişmiş ülkelerde liderlik eğitimine büyük önem verilmektedir. Önem verilmesinin en önemli nedeni de siyaset ve eğitimle olan sıkı bağlantısıdır. Buradan yola çıkarak “ Eğitimde Liderlik ve Lider Öğretmen” konusuna değinmek istiyorum. Şu an Finlandiya, Amerika, Norveç, İngiltere gibi eğitimde söz sahibi olan ülkelerde öğretmende aranan özelliklerin başında lider öğretmen vasfı gelmektedir. 

Eğitim biliminde öğretmenin üç vasfı vardır

Yönetici olarak öğretmen

Arabulucu olarak öğretmen

Lider olarak öğretmen

Ülkemizde eğitim ve öğretimde öğretmene sunulan şartlar da ( fakültede aldığı eğitim - teknik – donanım – yaşam boyu eğitim ) dikkate alındığında öğretmenlerin sınıf içinde üstlendiği rol genellikle yönetici olarak öğretmendir. Yönetici olarak öğretmen açıkça belirlenmiş özel öğretim amaçlarına yer verir, bunları kullanır. Sınıf içerisinde öğretmen aktif olarak yer alır. Öğretmen öğretme basamaklarını oluşturur. Şu an ülkemizde ilköğretim ve ortaöğretimde çalışan öğretmenlerimiz çoğu yönetici olarak öğretmen rolündedir.

 Arabulucu olarak öğretmen ise bilgiyle öğrencinin düşüncesi arasında bağ kurmaktadır. Problem çözmede, yüksek düzeyde beceri oluşturmada, karmaşık kavramların açıklanmasında, öğrencilerin yeni bilgi ve becerilerini kazanmalarında etkili olmaktadır. Bu model ülkemizde daha çok üniversitelerde kullanılmaktadır.

 Peki, bilimsel çalışmalar dikkate alındığında dünyada yönetici öğretmen ve arabulucu olarak öğretmen modelleri geçerliliğini ve güvenirliğini devam ettiriyor mu? Bugünün şartları ve gelişen eğitim modelleri dikkate alındığında gelişmiş ülkelerde bu modellerin geçerliliğini sürdürdüğünü söylemek zor.

 Çağdaş ülkelerde öğrenci edilgen bir pozisyonda sürekli olarak bilgi depolanmaya çalışılan içi boş bir nesne olarak görülmüyor. Öğrencinin özgür düşünebileceği, eğitimden zevk alabileceği ortamlar yaratılmış. 

Eğitim siyasetçinin politika malzemesi olmaktan çıkarılmış, tüm ülkenin ortak politikası konumu getirilmiş. Bunlar yapılırken de iki unsur üzerinde çok durulmuş: Birincisi lider olarak öğretmen yetiştirmek, ikincisi okullarda proje tabanlı öğretim yöntemine geçmek.

Öğrenci yüksek puan aldığı için değil, öğrendiği için mutlu olmalı…

  Lider olarak öğretmen nedir? Eğitimde yüksek başarı sağlayan ülkeler niye öğretmenin lider öğretmen rolünü üstlenmesini istiyor? Lider olarak öğretmen gözleme dayanarak önemli noktaları belirler ve öğrencilerin sonuçlara nasıl gideceğini saptar. Öğrencisi aldığı nota değil, başarıya odaklanır. Öğrenci yüksek puan aldığı için değil, öğrendiği için mutlu olur.  Lider olarak öğretmen öğrencinin performansından dolayı onun mutluluğunu yaşar. Çağımızın öğrencileri zekidir. Zeki öğrenciler nereye gittiğini bilen öğretmeni izler. Lider öğretmenin bir vizyonu olmalı, bunu diğerlerine aktarabilmeli ve paylaşabilmelidir. Lider öğretmen yeri geldiğinde öğrencisinin kritik kararlar almasına da yardımcı olmalıdır.  Eğitimde yüksek başarı sağlamış ülkelerde, lider öğretmende aranan en önemli özellik öğretmenin özgür bir sınıf atmosferi oluşturmasıdır. 

  Yukarıda sıraladıklarımıza birçok özellik daha eklenebilir. Eğitim bilimciler tarafından tartışılmayan bir gerçek var. O da günümüzde öğretmenin lider öğretmen vasıflarına sahip olması gerektiğidir. Şu an dünyada öğretmen yetiştiren kurumlar lider öğretmen yetiştirmeye büyük önem veriyor.

Özgür insan nasıl yetiştiririz? 

  Gelişmiş ülkelerde “ Özgür insan nasıl yetiştiririz? “ konusu sürekli tartışılır. Ülkemizde de tartışılan ve tartışılması gerekli olan hassas bir konu…

Eğitimde başarısı kanıtlanmış ülkeler “Özgür beyinler” yetiştirecek olanların öğretmenler olduğunu çok iyi biliyor, bu öğretmenlerinde lider öğretmen rolünü üstlenmesi gerektiğinde hem fikirler. Bu bağlamda ülkemizde de “Lider öğretmen” rolünün iyi anlaşılması gerekmektedir. Ülkemizde öğretmen yetiştiren üniversitelerin ve Atatürk Öğretmen Akademisi’nin de “Eğitimde liderlik” konusunda üzerine düşen görevi yerine getirmesi gerekmektedir.