İnsanın zatını (özünü) dehşetengiz yaktığı günümüz dünyası, insanı çıkarlarına göre kavramsal ve anlıksal olgunlukla hareket ettirmek zorundadır. İnsanın birçok bahtsız sıfatı vardır. Kalbin hicran korkusu vardır. Kalbin coşkusal gerilimi Allah’a manevî vuslattır. Âhirette yer bulmak, varoluşsal kaygılarımızı gidermek, “kalb-i selim” felsefesini zihinlerimizde biçimlendirip kendi özümüzü bilinçlendirmek, idrak ve havsala mekanizmamıza vize aldırabilmek için; oluşta vücut bulması gerekenler maddi ve manevi tecrübenin dengesini gerektirir. Fıtratî ilk varlık halimizle sarih, kesafetten uzak, mutmain bir ileri görüşe sahip olmak zaruridir;  öncelikle, kalbin tasfiyesi kişinin saadeti için şarttır. Kalbin terbiye şuuruna varmak için masivadan el etek çekerek; harama el sürmemek, gelenek ve göreneklere saygı ve hürmetle bakmak. İyi niyetle amel ederek kazancının helal olması, kişisel çıkar gözetmeden, hak ne sundu ise onu istemek lazım gelir. Kalp ve akıl gıdasının helalinden içmek ve yemek. Erbâinle meşguliyetle kalp membaını arındırarak hikmetle lütuflandırmak. Allah’ın halvetgâhında daha iyi algılama ve farkına varma dehlizlerini olanca kalple düşünerek; gül karışır sabit bir noktadan dikenleri etime batarak âlemi devretmek. Devamlı tövbe, duâ ve zikirle af dileme, bağışlanma; her an O’nun varlığıyla kendini yoklamak ve hiçlemek. Kur’ân’ı derin tefekkürle okumak ve ilâhi hükümlerine uymak. Hayranlık ve korkunun karıştığı bir duygu tavrıyla Allah’ın buyruklarını iade etmektir. İhtiyaçlılara geçimleri için zekât vermek. Yatmadan evvel hakikati hafızada canlandırma ve güçlendirme, İslâmî değerleri diriltme ve can verme. Kendi çilenle Allah’ın denetim ve gözetiminde kalbini O’nunla var etme. Cimriliğe kati temayül olmadan Hz. Muhammed’e salavat-ı şerif getirme ve yaşarken ölmeyi ve maddeten ölmeyi devamlı düşünmek, kendinden eksiyi hiç çıkarmamaktır. Gönül ehli, Kur’ân ehli, hakikat ehli ve dinin emir ve yasaklarına uyan, iyi ahlâklı yani muttaki ve Allah’a içten bağlı, feyz alınabilecek insanlarla arkadaşlık inşa edebilmek.
İnsanlar Allah’ın âyetleridirler. Kalbin veçhinde altı bin küsur âyet haşrolur. İnsan meyveye durmaz Hak eğer tecelli etmezse kalbinde. Azap bırakmaz sûretini hayvan sıfatında insanın. İnsan haram yiyiciliğe ve şehvetperestliğe meyillidir.  İnsanlar insan âleminde eşya ve hayvan sıfatlarını kabullenmeyen bir metâ meditasyondur. İnsan, insanın korkunç taklitçisidir, müstehzisidir (alaycısı), istihza (maskara) edenidir, tehekkümüdür (alay ederek eğlenenidir), tevbihidir (azarlayanıdır). İnsan fiilî, kavlî, hissî ve kelâmî zıtlar mecmuasında gayesiz her şeye muhalif portreleriyle, kıvama gelmiş intizamsız bir hayvandır. Nesnene karşı özneni mütâlâa et yeter. Murat, kabuğun içindeki mânâyı bulmaktır. Kâl ve hâl arasında bir tekâmül geçididir insan. Kalbine nazar et ki etin kemiklensin, nefsin Allah’ın lafızlarıyla dolsun. Hakk’ın insanları irşat eden en kıdemli memuru Hz. Muhammed’dir. Kalbin hayatını zahiri ve manevi ilimlerle, fikri ve hissi sermayesiyle birlikte Allah’ın rahmânî şûlesini bilmek nasibi versin bize. Kalbimin müftüsü sensin Hz. Muhammed, ilâhi vaiz ise sensin Allah’ım. Terakkinin şartlarından biri küfür kaftanını üzerimize giymemektir. Nasihat kalbimizde atar damar medeniyetidir.