Corona coğrafyası

Bulunduğumuz coğrafyada, coğrafya bilimi örgün eğitimi içinde sadece bir ders olarak değerlendirilmektedir. Ancak günümüzde tüm disiplinlerin iç içe geçtiği ve birbirleri ile yardımlaştığı bir döneme girilmiştir. Literatürde “Bilgi Toplumu” olarak nitelendirilen bu dönemde birbiri ile ilgili olan bilimler birlikte çalışmaktadırlar. Birlikte çalışan bilimler arasında “Coğrafi Bilgi Sistemleri” (CBS) önemli rol oynamaktadır. CBS, coğrafyanın temel prensiplerinden biri olan dağılış prensibine bağlı olarak basitçe “nerede” sorusuna cevap vermektedir.
Corona coğrafyası, sağlık coğrafyasının konusudur. Sağlık coğrafyası ise mekân ve zaman yönleriyle hastalıkların incelenmesi ve önlenmesinde çözüm yöntemleri sunan beşeri coğrafyanın alt dalıdır. Sağlık coğrafyası genel olarak sağlık ile ilgili konuları ve sorunları inceleyen, araştıran bir coğrafya dalıdır. Bu açıdan sağlık coğrafyası bilimler arası bir çalışma konusudur.
Dünyanın ve yaşadığımız coğrafyanın tek gündem konusu Coronavirüs… Siz okuyucuların dikkatine geldi mi bilmem ama bazı internet siteleri virüsün dünya üzerindeki yayılım istatistiklerini ülkelere göre vermektedir;
https://www.bing.com/covid
https://www.covidvisualizer.com
https://gisanddata.maps.arcgis.com
Belirttiğim internet sitelerinde Coronavirüs istatistikleri gerçek zamanlı olarak yayınlanmaktadır. Sitelerde toplam vaka, ölüm ve taburcu edilen hasta sayıları görsel halde sunuluyor. İnternet siteleri, Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerini kullanmaktadırlar.
Kullanılan veriler ışığında, virüsün yayılışı yer ve zaman olarak gözlenmektedir. Virüsün zamana bağlı olarak gözlenmesi, virüsle daha etkin bir mücadele imkânı sağlarken, virüsün ilk nerede görüldüğü sorusuna yine bu veriler ışığında verilebilecek cevapla, virüsün ortaya çıkış nedenleri sorgulanabilecektir.
Aynı şekilde coğrafyamızda da bir izleme sistemi oluşturulmalıdır. Virüs ile ilgili oluşturulacak CBS, virüsle daha etkin bir mücadele imkânı sağlayacaktır. Hatta daha etkin bir mücadele amacı ile test sonucu pozitif çıkan vakaların, akıllı telefonları incelemeye alınmalıdır. Bilindiği üzere akıllı telefonlar, gidilen yerlerin konum bilgilerini yer ve zamana göre kayıt etmektedirler. Pozitif vakanın konum bilgileri, virüsle etkin mücadelede yol gösterici olacaktır.
Corona salgını insanlığın karşılaştığı ilk salgın değil. Geçmişten günümüze birçok pandemi vakası yaşanmıştır ve bundan sonra da yaşanmaya devam edecektir. Uzmanların görüşlerine göre geçmişte pandemi vakaları daha seyrek periyodlarda gündeme gelirken, daha uzun bir zaman dilimi içinde insanlığı tehdit etmekteydi. Günümüzde teknolojinin gelişimi ile birlikte pandemi teşhisi kolaylaşırken daha kısa sürede önlem alınabilinmektedir. Ancak insanlığın yeryüzündeki artışına ve de yayılışına bağlı olarak, pandemi periyotları daha da sıklaşmaktadır. 
Coğrafyamızda pandemi yönetimi ile ilgili bir master planımızın olmadığı bir gerçek. Ancak alınan bir takım önlemlere hepimizin uyması, ulusal bir birliktelik gösterilmesi gerekmektedir. Bu dönemde kriz yönetiminin başında kimin olduğu önemli değildir. Önemli olan yönetimin tek bir yerden ve yöneticilerin de gelecek bilimsel önerilere açık olmalarıdır.
Herkese güzel bir hafta dileklerimle, iyi pazarlar.