Kafeslenmiş kuş neden şarkı söyler bilirim 

Kurşuni günde ağaçların aralığından deniz görünüyor. 
Denizin üstünde bulutlar var. Bulutların arkasında mavilik. 
Ve birdenbire pıt! Güneş ortaya çıkar. 
O zaman yaprakların ucundaki parlaklığın yağmur damlaları olduğunu görürsünüz.
En güzel güneş, kış aylarında yağmurdan sonra dağılan bulutların arkasından çıkıp loşluğu kaldırandır. 
Bulutlar nasıl o kadar hızla kayboldu? 
Çayır çimen bu kadar yeşil miydi?
Kuşlar hep ötüyor muydu yoksa şimdi mi başladılar?

Yağmurun ağırlaştırdığı dallar patikaların üzerine sarkar. Geçerken dokundukça üstüme tombul damlalar dökülür. 
Bir kuş öter. Bu bir kafes kuşudur. Aklıma henüz dün bir kez daha okuduğum Maya Angelou’nun Kafeslenmiş Kuş şiirini getirir. 
Oturur sizin için çeviririm. 

Özgür kuş
atlar sırtına rüzgârın 
ve süzülür aşağılara
akım duruluncaya kadar
ve daldırır kanadını
portakal güneş ışınlarına
ve çekinmeden gökyüzünü kendinin ilan eder. 

Ama dar kafesinde
Ağır adımlarla yürüyen kuş,
öfkesinin demir parmaklıklarından
ender görebilir dışarısını
kanatları yolunmuş
ayakları bağlı
bu nedenledir ki şarkısını söylemek için açar gırtlağını.

Kafeslenmiş kuş 
titrek bir sesle 
şakır şarkısını
bilinmese de özlenen şeylere dair 
ve ezgisi uzak tepelerde duyulur
çünkü kafeslenmiş kuşun şarkısı
özgürlüğe dairdir.

Özgür kuş başka bir esinti hayal eder
ahlayan ağaçlar arasından yumuşak okyanus rüzgârları eser
düşünür şafak ışıltılı çimenlerde bekleyen tombul solucanları
ve gökyüzü benimdir der

Ama kafeslenmiş kuş rüyaların mezarı üstünde durur
gölgesi bir kâbus çığlığını çağırır
kanatları yolunmuş ayakları bağlıdır
bu nedenledir 
gırtlağını açıp şarkıya başlaması.

Kafeslenmiş kuş 
titrek bir sesle şakır şarkısını
bilinmese de özlenen şeylere dair 
ve ezgisi uzak tepelerde duyulur
çünkü kafeslenmiş kuşun şarkısı
özgürlüğe dairdir*


Maya Angelou (1928-2014) siyah bir Amerikalıydı. Şiiri beyazların köleleştirdiği siyahları ve onların mutsuzluğunu anlattığı şeklinde 
yorumlandı. Birisinin dediği gibi “Köleler en çok mutsuz oldukları zaman şarkı söylerler.” 
Şiirin ilhamı siyahilerin bugün hâlâ Amerika’da yaşadıkları baskı ve eziyet olabilir, ama anlattığı bütün
ezilmişlerin acısıdır.

*Şiirin orijinalini buradan okuyabilirsiniz:
https://www.poetryfoundation.org/poems/48989/caged-bird