Ekonominin can damarı

Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu, 2026 bütçesi görüşmelerini sürdürüyor. Meclisin dünkü oturumunda Ekonomi ve Enerji Bakanlığı bütçesi de ele alındı. CTP milletvekilleri, bütçeyi yetersiz bulduklarını belirterek enflasyon, dövizdeki artış, üretim ve enerji maliyetleri gibi ekonomik sorunlara dikkat çekti.

Ekonomi ve Enerji Bakanı Olgun Amcaoğlu ise ekonominin omurgasını hizmetler, turizm ve yükseköğretim sektörlerinin oluşturduğunu vurguladı.

Bakan Amcaoğlu, turizmin yaklaşık 2,3 milyar dolar, yükseköğretimin ise 980 milyon dolarlık ekonomik katkı sağladığını belirterek, turizmde yatak kapasitesinin 50 bine, yıllık turist sayısının ise 4 milyona çıkarılmasının hedeflendiğini kaydetti.

Piyasa ucuzlatılmalı

Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu, 2026 Mali Yılı Merkezi Devlet Yönetimi Bütçe Yasa Tasarısı'nı görüşmek üzere toplandı.

Meclis Başkanı Ziya Öztürkler başkanlığındaki toplantı saat 12.45’te başladı.

581 milyon 609 bin TL’lik Ekonomi ve Enerji Bakanlığı bütçesiyle ilgili ilk sözü CTP Milletvekili Teberrüken Uluçay aldı. Ekonomide en önemi unsurun ekonomik gelirlerin artırılması olduğuna dikkati çeken Uluçay, turizm ve üniversite sektörünün ekonomide açığı kapatma yönünde işlevsel olması gerektiğini kaydetti.

Uluçay, marketlerde fiyat otomasyonunun da özellikle piyasayı ucuzlatma yönünde önemli adımlar olacağını kaydetti.

Alışverişin Güney Kıbrıs'a kaydığı yönündeki tespitleri dikkate alarak, fiyat ayarlaması yapılması gerektiğine dikkati çeken Uluçay, ülkede üretilen mallara dönük talepleri artırarak, alışverişin Kuzeye kaydırılması politikasının uygulanması gerektiğini dile getirdi. Uluçay, fiyatların ucuzlatılmasına dönük yapılacak hamlelerin hane halkının refah seviyesini de olumlu etkileyeceğini belirtti.

Kuzey’den Güney’e geçişlerde yaşanan sıkışıklığın azaltılması halinde Yeşil Hat Tüzüğü çerçevesinde yapılan ihracatın daha da artacağını dile getiren Uluçay, fırsatlar değerlendirilip, dönemsel fırsat pencereleri aralanarak gelirlerin artırılabileceğini kaydetti.

En büyük sorun ekonomi

 CTP Milletvekili Fide Kürşat da söz alarak, ülkede en büyük sorunun ekonomi olduğunu kaydetti. Bakanlığın bütçesinin “yok hükmünde” olduğunu ve geçen seneye göre de yerinde saydığını dile getiren Kürşat, hükümetin ekonomiye verdiği desteğin ayrılan bütçeyle görüldüğünü kaydetti.

 Ülkenin dört yanında işletmelerin can çekiştiğini ve hane halkının da borç batağında olduğunu savunan Kürşat, ekonomi yönetiminin iflas ettiğini ve her geçen gün de karardığını söyledi.

 Sosyal politikaların olmadığı yerde yoksulluk ve eşitsizliğin kaçınılmaz olduğunu dile getiren Kürşat, toplumun sadece ekonomik değil, sosyal ve kültürel çöküş de yaşadığını kaydetti.

Kürşat, döviz yükselmesine rağmen ekonominin Güney Kıbrıs'a kaydığını söyledi.

Yoksullaşma derinleşti

 CTP Milletvekili Salahi Şahiner de söz alarak, bakanlığın bütçesinin yetersiz olduğunu kaydetti. Bakanlığın altının boşaltılmasından dolayı en düşük bütçeye sahip bir bakanlık konumuna geldiğini dile getiren Şahiner, hükümetin bütçesindeki faiz giderleri ödemesindeki rakamın altı buçuk milyar TL’lik olmasını ve buna bağlı olarak da mali yapının toparlanmasının mümkün olmadığını belirtti.

CTP Milletvekili Ürün Solyalı konuşmasına “Her dönem anlamını henüz bulamadıkları, neden bu kabine içine yerleştirildiğini bilemedikleri Ekonomi ve Enerji Bakanlığı bütçesini konuşmak zorunda kaldıkları" sözleriyle başladı.

 “Türk Lirası kullanımının bize yarattığı daralmayla alakalı herhangi bir adımınız var mı? Bizler bu yükün altında nasıl ezilmeyeceğiz?” diye konuşan Solyalı, bu konuda bir şeyler yapılıp yapılamayacağını sordu.

Yoksullaşmanın derinleştiğini savunan Solyalı, turizm ve yükseköğrenim konusuna da değinerek, itibar kaybından dolayı yükseköğrenimin artık riskli bir alan olarak değerlendirildiğini ifade etti.

Bütçe büyüklüğü dolar bazında küçüldü

CTP Milletvekili Erkut Şahali de, Ekonomi ve Enerji Bakanlığı bütçesine değinerek, Türk Lirası kullanıyor olmaktan dolayı bütçe büyüklüğünün dolar bazında küçüldüğünü söyledi.

Bütçenin döviz bazında küçüldüğünü kaydeden Şahali, devletin tüm giderlerinin dövize duyarlı olduğunu kaydetti.

Ekonomi ve Enerji Bakanlığı’nın enerjiyle ilgili en küçük bir icraatı olmadığını savunan Şahali, bütçenin dolar bazında azaldığını yineledi.

Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu’nun üretim yetersizliği nedeniyle dönüşümlü elektrik kesintileri yapmak zorunda kaldığını ifade eden Şahali, bütçenin sadece döviz kurlarında meydana gelen değişimden etkilenmediğini dile getirdi.

“2026 bütçesinden bahsediyoruz. Bütçe 46 günde 90 milyon dolar küçüldü” diyen Şahali, bunun aynı zamanda yurttaşın cebindeki paranın da eridiği anlamına geldiğini dile getirdi.

Bu ülkede büyük bacalı sanayi var mı?

Ekonomi ve Enerji Bakanı Olgun Amcaoğlu, yapılan eleştirilere değinerek başladığı konuşmasında, hamaset tellallığı ve edebiyat yaparak ekonominin konuşulamayacağını belirtti. KKTC’nin ada ekonomisi olduğuna dikkat çeken Amcaoğlu, “Bu ülkede büyük bacalı sanayi var mı? Yok. Ekonomimizin omurgasını hizmetler, turizm ve yükseköğretim oluşturmaktadır” dedi.

Fiyatlandırma süreçlerinin çok dikkatli yürütüldüğünü söyleyen Amcaoğlu, “İthalat arttı, istihdam da arttı” dedi. Amcaoğlu, ithalat rakamlarının 2021’de 1,6 milyar dolar seviyesindeyken 2024 itibarıyla yüzde 110’luk bir artışla 4 milyar dolara yaklaştığını belirtti. Aynı dönemde istihdamın da arttığını söyleyen Amcaoğlu, pandemi döneminde 88 binlere kadar düşen çalışan sayısının bugün 165 binin üzerine çıktığını ifade etti.

Turizm ve yükseköğretimin yarattığı katma değere de değinen Amcaoğlu, turizmin yaklaşık 2,3 milyar dolar, yükseköğretimin ise 980 milyon dolarlık ekonomik katkı sağladığını söyledi. Amcaoğlu, hedefin, turizmde yatak kapasitesini 50 bine, yıllık turist sayısını 4 milyona çıkarmak olduğunu kaydetti.

Olgun Amcaoğlu, kayıt dışılıkla mücadele kapsamında birçok dijital sistemin devreye alındığını veya alınacağını açıkladı. Amcaoğlu, akaryakıt otomasyonu, elektronik etiket ve barkod sistemi, ürün güvenliği laboratuvarları, dijital ticaret istatistik sistemi ve merkezi POS entegrasyonu ile piyasadaki fiyat hareketlerinin anlık olarak izleneceğini belirtti.

Masal anlatmıyoruz

Et ve temel gıda ürünlerindeki fiyat farklılıklarına da değinen Amcaoğlu, amaçlarının serbest piyasa koşullarını ortadan kaldırmak olmadığını, ancak aşırı ve gerekçesiz fiyat farklılıklarının önüne geçmek istediklerini söyledi.

Konuşmasının sonunda muhalefetin eleştirilerine de yanıt veren Amcaoğlu, “Masal anlatmıyoruz, rakamlarla ve projelerle konuşuyoruz. Ekonomiyi ayakta tutmak için planlı, dijital ve denetlenebilir bir yapı kurmak zorundayız” dedi.

Hangi bütçeler onaylandı

Genel Kurul’un dünkü birleşiminde, bir milyar 663 milyon 958 bin TL’lik Dışişleri Bakanlığı ve Bakanlığa bağlı 213 milyon 522 bin TL’lik Türk Ajansı Kıbrıs (TAK) ile 581 milyon 609 bin TL’lik Ekonomi ve Enerji Bakanlığı ile bakanlığa bağlı 273 milyon 776 bin TL’lik Serbest Liman ve Bölge Müdürlüğü ve 26 milyon 343 bin TL’lik Rekabet Kurulu bütçeleri onaylandı.