Cumhuriyet Meclisi Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi’nde Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı’nın 2026 bütçesi görüşüldü.
Görüşmelerde hayvancılıkta yaşanan kayıplar, süt sektöründeki sorunlar, arpa ve domates üretimi ve tarımsal su temini gibi kritik konular gündeme geldi.
Milletvekilleri, üreticilerin taleplerini dile getirirken, Bakan Hüseyin Çavuş destek ve denetim mekanizmalarını anlattı.
Yangın Hazır Kuvvet ekibine ek ödenek sağlanması da bütçeye dahil edildi ve paket oy çokluğuyla kabul edildi.
Sektörde çok ciddi sıkıntılar var
Cumhuriyet Meclisi Ekonomi, Maliye, Bütçe ve Plan Komitesi, 2026 Mali Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi görüşmelerine devam ediyor. Komitede dün Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı bütçesi ele alındı. Bütçe, milletvekillerinin soruları ve eleştirileri eşliğinde tartışıldı.
Bütçe üzerine ilk sözü alan CTP Milletvekili Fide Kürşat, tarımsal üretimin sürdürülebilirliği ve planlaması konusunda “herhangi bir vizyon ortaya konulamadığını” savundu.
Sektörde çok ciddi sıkıntılar bulunduğunu belirten Kürşat, özellikle hayvancılık alanında birliklerin muhatap bulamadığını, üreticilerin Lefkoşa’da eylem yaparak sorunlarını dile getirmeye çalıştığını hatırlattı.
Tarım Bakanlığı bütçesi genelinde geçen yıla göre yapılan yüzde 0.24’lük artışın “hiçbir yaraya merhem olmayacağını” söyleyen Kürşat, hükümete ve hükümet programına yönelik eleştirilerde bulundu.
Balya fiyatlarındaki artışa da değinen Kürşat, Toprak Ürünleri Kurumu’nun (TÜK) dengeleyici bir rol üstlenip üstlenmediğini sordu.
CTP Milletvekili Fide Kürşat’ın yurt dışından küçükbaş hayvan ithali konusundaki sorusu üzerine Hayvancılık Dairesi Müdürü Gönen Vurana söz alarak sorulara yanıt verdi.
İthal hayvanlardan 11’i yolda, 239’u çitlikte telef oldu
Vurana, İspanya menşeli asaf ırkı hayvanların sağlık sertifikalarıyla ülkeye getirildiğini belirtti. Gemiyle toplam 4 bin 802 hayvanın geldiğini ifade eden Vurana, gemide 11 hayvanın öldüğünü ve teslimat sırasında beş hayvanın kendilerine ulaşmadığını, böylece 4 bin 797 hayvanın teslim alındığını söyledi.
Teslim edilen hayvanlardan çiftlikte toplam 239 hayvanın telef olduğunu aktaran Vurana, standartlara göre yüzde 1 ile yüzde 10 arasındaki kayıpların normal kabul edildiğini ve kayıpların yem değişikliği ile taşıma sırasında yaşanan stresten kaynaklandığını belirtti.
Veteriner Dairesi, Hayvan Sağlığı Birimi Sorumlusu Mehmet Demirpençe ise asaf ırkı hayvanların İspanya’dan gelirken kontrollerinin yapıldığını ve bildirimi zorunlu bulaşıcı hastalığa sahip olmadıklarını vurguladı. Gelen tüm hayvanların karantina süresi boyunca uzman ekipler tarafından tek tek kontrol edildiğini belirten Demirpençe, üreticilere teslim edilen hayvanların sağlık durumlarının stabil olduğunu söyledi.
El ve gözle muayene
CTP Milletvekili Filiz Besim, Hal Yasası'nın durumunu sordu. Gıdaların tetkik ve analizlerinin yapılması gerektiğini vurgulayan Besim, gıda güvenliği, Hal Yasası ve laboratuvarlar konusunda bilgi talebinde bulundu.
Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Hüseyin Çavuş, Türkiye’den ithal edilen tüm ürünlerin el ve gözle muayene edildiğini, gelen TIR’ların her noktasından numune alındığını ve kaçakçılığı yapılan ürünlerin bu kontrollerle tespit edildiğini belirtti
Çavuş, daha önce Türkiye’ye gönderilen numunelerin artık ülkede kurulan laboratuvarlarda analiz edilebildiğini söyleyerek, geçmişte 104 numune alınırken, bu yıl iki kez olmak üzere şu ana kadar toplam 77 numune alındığını belirtti.
Evsel su ihtiyacı çoğalan nüfus nedeniyle arttı
Komite Başkan Vekili, CTP Milletvekili Salahi Şahiner, Türkiye Cumhuriyeti’nden gelen su miktarı hakkında bilgi talep etti.
Evsel su ihtiyacının çoğalan nüfus nedeniyle arttığını söyleyen Şahiner, tarım üreticilerinin yaşadığı su sıkıntısını giderebilmek amacıyla çalışma yapılıp yapılmadığını sordu.
Şahiner, on yıl sonra kullanılması gereken su miktarının şu anda kullanıldığını savunarak, bu konuda planlama yapılmasının önemli olduğunu vurguladı.
Doğrudan Gelir Desteği ödemeleri ve teşvikler konusunda değerlendirmede bulunan Şahiner, bu desteklerin toplu halde Maliye Bakanlığı aracılıyla bankaya yatırıldığını, kişiye yönelik ödeme yapılmadığını savundu.
Şahiner ayrıca sertifikalı tohum kullanımında teşvik ödenmesini eleştirerek, bu uygulamanın "doğru bir uygulama olmadığını" ileri sürdü.
Rekolte yükseldi
Şahiner’in sorularını cevaplayan Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Hüseyin Çavuş, Güzelyurt’a verilen tarımsal suyla ilgili “keşke 5 yıl önce başlatılmış olsaydı” diyerek, geçmiş hükümetlerin bu konuda geç kaldığını söyledi.
Üreticiyi suyla buluşturacak adımlar attıklarını belirten Çavuş, verilen suyla Kalkanlı’dan Yayla köyüne kadar rekoltenin arttığını kaydetti.
Barajların daha verimli kullanılması için yeni planlamalar üzerinde çalıştıklarını söyleyen Çavuş, doğru kullanım modeliyle baraj kapasitesinin daha iyi bir noktaya taşınabileceğini dile getirdi.
55 milyon TL artış yapıldı
Konuşmaların ardından, Komite Başkanı Resmiye Eroğlu Canaltay, Yangın Hazır Kuvvet ekibinde çalışan geçici personelin tahsisatlarının artırılmasına yönelik öneri sundu. Bu öneriler kapsamında bütçeye ek olarak 55 milyon TL artış yapıldı. Komite, Yangın Hazır Kuvvet ekibine ek ödenek sağlanmasını öngören düzenlemeyi de içeren bütçeyi oy çokluğuyla kabul etti.