Abdullah SUİÇMEZ
İskele bölgesindeki bir çiftlikte şap hastalığı görülmesi üzerine Tarım Bakanlığı tarafından alınan önlemler çerçevesinde belediyeler de özellikle hayvan çiftliklerinde ilaçlama faaliyetleri başlattı. Çiftlik bölgelerine giriş- çıkışlarda dezenfeksiyon uygulaması yapılıyor. Bazı belediyeler, çiftlikten çıkan hayvanın doğrudan mezbahaya götürülmesini şart koşuyor.
Ortaya çıkan bu durum karşısında hem üreticinin hem de kasapların ciddi mağduriyetler yaşayacağına dikkat çeken uzmanlar, hükümetin hayvan kesimleri konusunda acil önlemler alması gerektiğini söylüyor. Uzmanlar, veteriner kontrolü olmadan hayvan kesimi yapılmasının yasaklanmasını, yasağa uymayanların cezalandırılmasını öneriyor.
Belediyelerden geniş çaplı önlemler
Kuzey Kıbrıs’ta şap hastalığının görülmesi üzerine Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı’nın talimatları doğrultusunda belediyeler bölgelerinde geniş çaplı önlemler aldı. Hayvan ve çiftlik bağlantılı araçlarda dezenfeksiyon uygulamaları başlatıldı, hayvan taşımacılığına kısıtlamalar getirildi. Geçitkale-Serdarlı Belediyesi ekipleri, köylerdeki mandıralarda bulaş riskini ortadan kaldırmak için denetim ve dezenfeksiyon çalışmalarını artırdı. Belediye Başkanı Halil Kasım, ekiplerin alarm durumunda olduğunu ve hastalığın yayılmasını önlemek için 7/24 esasına dayalı çalıştıklarını belirtti. Kasım, üreticilerin ve vatandaşların hijyen ve karantina kurallarına uyması çağrısında bulundu.
Lefke Belediyesi tetikte
Lefke Belediyesi de mezbaha ve çiftlik bağlantılı araçlarda dezenfeksiyon denetimlerini başlattı. Canlı hayvanların yalnızca mezbahalara taşınmasına izin verilirken, bir mandıradan başka bir mandıraya hayvan sevkiyatı yasaklandı. Belirlenen kontrol noktalarında hayvan taşıyan araçlar, süt tankerleri, yem kamyonları, traktörler ve çiftliklere giriş-çıkış yapan araçlar spreyleme yöntemiyle dezenfekte ediliyor. Dezenfeksiyon işlemi tamamlanan araçlara “Dezenfeksiyon Belgesi” veriliyor.
Çatalköy’de riskli bölgelerde denetimler artırıldı
Çatalköy-Esentepe Belediyesi, köy giriş-çıkışlarında ve ağıllarda dezenfeksiyon uygulamalarını başlattı. Kontrol noktalarında çadır kurulumu yapılırken, hayvan hareketleri kontrol altına alındı ve riskli bölgelerde denetimler artırıldı. Çalışmalar veteriner birimleri ve ilgili kurumlarla iş birliği içinde yürütülüyor.
Araçlar dezenfekte ediliyor
Güzelyurt Belediyesi mezbahada denetimlere başladı. Belediye, veteriner hekim eşliğinde canlı hayvan taşıyan araçları dezenfekte ederek hastalığın yayılmasını önlemeye çalışıyor. Mesarya Belediyesi ise Dörtyol, Turunçlu, Vadili ve Paşaköy köyleri giriş noktalarında araç dezenfeksiyon noktaları kurarak, süt ve hayvancılık işletmelerine ait araçlar ile yem ve sebze-meyve taşıyan araçları dezenfekte ediyor. Belediye, özellikle büyükbaş hayvancılığın yoğun olduğu bölgelerde denetimlerin aralıksız sürdüğünü bildirdi.
Kasaplar da tedbir aldı
Şap hastalığıyla ilgili belediyelerin yanı sıra kasaplar da önlem aldı. Bilmedikleri hayvanı kesip, satmadıklarını ifade eden kasaplar, yetkililerin çok sıkı önlemler aldıklarını, kısa sürede hastalığın bertaraf edileceğine inandıklarını söyledi.
Lefkoşa’da kasap dükkanı işleyen Azmi Banderas, satışlarının şimdilik etkilenmediğini ifade etti. Banderas şunları ifade etti:
“Gönyeli-Alayköy ve çevre belediyeler sürekli her gittiğimiz mandırada arabanın lastiklerine, ayaklarımıza kadar ilaçlama yapıyorlar. Veteriner Dairesi’nin yaptığı açıklamaya göre; bu hastalığın insana bir zararı yoktur. Şap hastalığının insana zararı olmaz. Bu hastalık sütten de etten de insana bulaşmaz. Bu şap hastalığı hayvanın kendisine zararı vardır. Satışlarımız aynı şekilde devam ediyor.”
Satışlarımız düşük seyrediyor
Kasap Ali Onbaşı ise yetkililerin gerekli ilaçlamaları yaptığını ifade etti. Ali Onbaşı şunları söyledi:
“Brucella, Mavidil ve şap hastalığı gibi konular yüzünden satışlarımız düşük seyrediyor. Hayvanlarımızı 3 veteriner hekim kontrolünde Düzova’da bulunan mezbahada kestiriyoruz. Kesim için mezbahaya hayvan götürdüğümüzde girişte araç ve ayakkabılarımıza kadar ilaçlama yapıldı. Bu zor süreçte Tarım Bakanlığımız, Veteriner Dairemiz seferber oldu. Biz de kasap olarak bilgilerimizle bu olumsuz durumu da atlatacağız. Halkımız bu hastalığa çok aldırış etmesin, önlemlerle bu hastalık da geçecek. Bilmediğim hayvanı kesip de dükkanıma sokmam yani kalitemden ödün vermem.”
"Güvenli gıda, sağlıklı hayvanla başlar”
Gıda Mühendisleri Odası, hayvansal gıdaların güvenli kabul edilebilmesi için öncelikle hayvanların sağlıklı olması gerektiğini vurguladı.
Kesimlerin onaylı mezbahalarda gerçekleştirilmesi, ürünlerin kayıtlı ve denetlenen işletmelerde işlenmesi ve uygun ısıl işlem uygulanarak tüketiciye sunulması gerektiği kaydedilen açıklamada, halkın et, süt ürünleriyle hijyen konusunda yapması gerekenler şöyle sıralandı:
“Et ve et ürünleri yalnızca kayıtlı ve denetlenen işletmelerden temin edilmelidir. Kaynağı belirsiz ve kayıt dışı etlerden kaçınılmalıdır. Etler çiğ veya az pişmiş tüketilmemelidir. Et ve et ürünleri iç sıcaklığı en az 72 dereceye ulaşacak şekilde iyice pişirilmelidir.
Çiğ süt tüketilmemelidir. Ayrıca çiğ sütün ev ortamında gıda üretimi yoğurt, peynir, tatlı gibi amaçlarla kullanımından kaçınılmalıdır.
Süt ve süt ürünleri pastörize veya UHT işlem görmüş olarak tercih edilmelidir. Pastörize edilmemiş sütten yapılan ürünlerden kaçınılmalıdır.
Hayvansal gıdalar soğuk zincir korunarak muhafaza edilmelidir. Çiğ ve pişmiş ürünler ayrı kaplarda saklanmalıdır.”