Melanom melanosit adı verilen deriye renk veren hücrelerin aşırı ve kontrolsüz bir şekilde çoğalmaları sonucunda gelişen bir deri kanseri türüdür. Özellikle ilerlemiş evreleri en tehlikeli tipte deri kanseridir. 

   Melanom erken evrede yakalandığı takdirde tamamen iyileşme şansı oldukça yüksektir ve çok basit cerrahi işlemlerle tedavi edilebilir. Buna karşın başka organlara yayılmış (metastaz yapmış) olan melanomun hayatı tehdit etme oranı oldukça yüksektir. 

   Erişkinlerde kanser sebeple yıllık ölüm oranlarına bakıldığında, lösemiden sonra ikinci sırada gelir. Buna karşın tüm deri kanseri tiplerine bakıldığında, deri kanserlerinin %3 gibi çok az bir kısmının melanom olduğu görülecektir. 

   Dünyada 1950’li yıllardan beri melanomun sıklığı artış göstermektedir. Sıklıkta 45-55 yaş arasında görülür. Çocuklarda oldukça nadirdir. Erkeklerde kadınlara göre biraz daha fazla görülebilir. 

Erkeklerin sırt kısmında   

   Görülme yerleri de erkeklerde daha çok sırt iken, kadınlarda ise en çok alt bacakta yerleşir. Melanomların hemen hepsi beyaz ırkta görülür. Melanoma sebep olan faktörlerin başında güneşin ultraviyole ışınları geldiği için, ekvatoral bölge melanomun en sık görüldüğü bölgedir. 

    Güneş ışınlarına özellikle aralıklı ve yoğun bir şekilde maruz kalmak en büyük risk faktörüdür. 

   Dolayısıyla yıl boyu belli dozlarda güneşe maruz kalan, örneğin çiftçi veya işçilerde risk daha azken, yazın sadece birkaç hafta yoğun bir şekilde güneşe maruz kalan tatilcilerde risk çok daha yüksektir. Yine çocukluk çağında güneş maruz kalmanın riski de erişkine göre çok daha fazladır. Bundan başka genetik faktörler, açık ten ve göz rengi, yapay ışık kaynakları da diğer risk faktörlerindendir. 

Birden çok renk içeriyor

   Melanomun tipik görünümü yuvarlak veya oval, sınırları keskin olan, sıklıkla birden çok renk içeren, kenarları düzensiz lezyonlardır. Baskın olan renk genellikle siyah ve kahverengidir, ancak kırmızı, beyaz, mavi-gri alanlar da bulunabilir. Melanomlar önce yüzeyel olarak yanlara doğru büyür, bu fazda başka organlara yayılma riski azken, derine doğru ilerlemeye başladığı zaman risk artar. 

   Başka organlara yayılmasına kadar geçen süre 7 yıla kadar uzayabildiği gibi birkaç ay kadar kısa da olabilir. Bu nedenle erken tanı ve tedavi oldukça önemlidir. 

   Melanomlar varolan benler üzerinden gelişebilir. Vücutta mevcut olan benlerde renk değişikliği, kanama, kaşıntı, ağrı gibi belirtilerin olması uyarıcı olmalıdır. Buna karşın tüm melanomların sadece %30 kadarı hali hazırda var olan benlerden gelişirken, geri kalanları tamamen normal olan deri üzerinden gelişir. Bu noktada kişinin kendi kendini muayenesi ve daha önce var olmayan, özellikle koyu renkli oluşumların en erken zamanda dermatoloji uzmanı tarafından muayenesi büyük önem taşır.

   Melanom tanısı bu konuda tecrübeli dermatoloji uzmanları tarafından kolaylıkla koyulur. Çıplak gözle de şüpheli görünen lezyonlarda dermoskopi adı verilen büyütme mercekli aletle daha detaylı incelenerek tanıya gidilir. 

   Buna karşın şüphede kalınsa da kalınmasa da kesin tanı yöntemi lezyonun tüm olarak çıkartılarak patolojik inceleme yapılmasıdır. Erken dönemdeki lezyonlarda bu cerrahi çıkarma işlemi tedavide yeterli olurken, ilerlemiş vakalarda çok daha ileri tedaviler gerekmektedir.