Bahçeden hurma ve servi haberleri

Dünya dönerken geriye yaslanıp güneşle arasındaki mesafeyi artırınca sıcak geri çekilmeye başladı ve ben Haziran sonundan beri ilk defa bahçeyi dolaşmaya çıktım. 

Geçen kış oğlum Selim’in diktiği üç hurma ve iki mavi servi fidanının yazı nasıl geçirdiğini görmek ve fotoğraflarını çekip ona göndermek istiyordum.

Hurmalar kurumamışlardı ama pek büyümemişlerdi de. Bu normaldi çünkü hurma yavaş büyüyen bir ağaçtır. Senede 15 cm kadar büyür, okuduğuma göre. 

Serviler ise harika durumdaydılar. Diktiğinde dizime kadar gelen iki sıska fidan, boyuma yaklaşmış ve yayılmaya başlamıştı. Servi, hurmanın tersine, senede 60 küsur cm büyür, yerini severse.

Birkaç yerde, bahçenin kuzey hududunu işaretleyen servi ağaçlarının dibinde dört beş grup hâlinde 15, 20, 25 servicik var. 

Bunlar Kıbrıs’a has olan servi cinsindendir, Cupressus sempervirens. Birçok yerde servi olmasına rağmen sadece burada ağaçlardan düşen tohumların filizlenmesinin nedeni orada yüzeye yakın bir yerde su olması, tahminimce. 

Merak ettiğim şu: Kaç yaz daha atlatabilecekler? Ve dip dibe olduklarından, hepsinin büyümesi mümkün olmadığına göre içlerinden kaç tanesi ağaç olacak?

Orası başka tohumlar için de müsait olabilir mi? Bunu test etmek için Akdeniz iklimine dayanıklı başka tohumlar da atacağım. 

Bazı ağaçlar doğarken bazıları ölüyor. Buna alışamadım. Ağaçlar sanki hep kalmalı, hiç kurumamalı gibi geliyor bana. Hikâye, tabii. 

Bahçedeki son kayısının da kuruduğunu yazmıştım. Yüksek, soğuk yerleri seven kayısı için bu bölge çok alçak ve sıcak, birinci sorun bu. 

İkincisi, satılan kayısı fidanlarının neredeyse hepsinin ithal ve adanın iklimiyle uyumsuz olmaları. Hemen kurtlanıyorlar. Bu yüzden yıllarca bakmama rağmen bir tek meyvesini bile yemeden kuruyan kayısılarım oldu. 

Bu kayısı diğerlerinden daha uzun yaşadı, çünkü yerli idi. Zerdali desem daha doğru olacak. Mayhoş, harika kokusu olan meyveleri vardı. O da kurtlanıyordu ama kurtlar meyvenin bir tarafına saldırdıkları için ikiye bölüyor, kurtlu kısmanın attıktan sonra sağlam kısmını yiyordum.

Ağaçtan meyve yemekten güzel ne var?

Bir türlü ders almadığım için birkaç hafta önce Lefkoşa’nın Rum tarafındaki bir ev marketinden bir Deftera kayısı fidanı aldım.

Yağmur yağmaya başladıktan sonra daha özenle bakmak için evin yakınına dikeceğim. Yerli bir tür olduğundan dayanacağını umuyorum. Bir zamanlar karışık bir köy olan Deftera Lefkoşa’dan 15 km uzaklıkta kayısılarıyla ünlü bir Rum köyüdür.

Aynı yerden, Espasito çok seviyor diye bir de pomelo fidanı aldım. Pomelo, ağırlığı iki kiloya kadar çıkabilen, turunçgiller ailesine ait bir meyvedir. Acısı alınıp biraz tatlandırılmış greyfurt lezzetindedir. Dilimlenip dilimlerin içinde bulunduğu zar ayıklandıktan sonra yenir. 

Bu son. Bundan sonra yeni fidan almak yok. Söz! Ama yemin edemem.