Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ile Rum Yönetimi Başkanı Nikos Hristodulidis dün sabah yeniden bir araya geldi. Toplantının başarısız geçtiği ve yeni kapıların açılması konusunda herhangi bir ilerlemenin sağlanmadığı belirtildi. Liderler gazetecilere de yüzleri asık vaziyette poz vererek ‘zoraki görüşme’ yapıldığı izlenimi verdi.
Liderlerin görüşme yaptığı saatte, araçlı geçişlerin yapıldığı Lefkoşa’daki Metehan Sınır Kapısı’nda yine uzun araç kuyrukları oluştu. Kuzeyden güneye ve güneyden kuzeye yoğun geçişleri yapılırken, muhaceret işlemlerinin uzaması nedeniyle bekleme süresi zaman zaman bir saatin de üzerine çıktı. Vatandaşlar, Cenevre’de 4 yeni kapı için verilen sözlerin tutulmasını istedi.
Görüşmeden notlar
Cumhurbaşkanı Ersin Tatar ve Rum Yönetimi Başkanı Nikos Hristodulidis ara bölgede Ledra Palace Otel’de bir araya geldi.
Liderlerin görüşmesi saat 11.00’de başladı. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Temsilcisi ve Kıbrıs'taki Birleşmiş Milletler Barış Gücü (UNFICYP) Misyon Şefi Colin Stewart ve diğer BM yetkilileri önce merkeze ilk gelen Tatar'ı, ardından da Hristodulidis'i karşıladı.
Stewart, görüşme öncesinde liderlerle fotoğraf çekti.
Cumhurbaşkanı Tatar’a Cumhurbaşkanlığı Özel Temsilcisi Güneş Onar, Hristodulidis’e ise Rum müzakereci Menelaos Menelau eşlik etti.
Stewart’ın ev sahipliğinde yapılan toplantı yaklaşık bir buçuk saat sürdü.
Liderler, toplantıdan sonra açıklama yaptı.
Kapılarda gelişme yok
Tatar, Hristodulidis ile gerçekleştirdiği görüşme ardından yaptığı açıklamada ise bu gerçeklerin kabul edilmesi ve karşılıklı saygının esas alınması gerektiğini belirterek, iki devletin ve iki halkın faydasına olacak konularda iş birliği yapmaya hazır olduklarını ifade etti.
Rum tarafının mülkiyet konusundaki adımlarının gerginliği artırdığına dikkat çeken Cumhurbaşkanı Tatar, Kuzey Kıbrıs’ta yasalar çerçevesinde yatırım yapan bireylerin hedef alınmasının kabul edilemez olduğunu vurguladı.
“Kıbrıs’ta iki ayrı halk, iki ayrı demokrasi, iki ayrı devlet vardır”
Tatar, görüşmede Rum liderin konuşmasında sürekli “Reunited Cyprus (Yeniden Birleşmiş Kıbrıs)” ifadesini kullandığını ve federasyon dahi demediğini vurgulayarak, bu yaklaşımın gerçeklerle örtüşmediğini ifade etti.
Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, “Kıbrıs’ta 60 yıldır iki ayrı halk, iki ayrı otorite, iki ayrı demokrasi ve iki ayrı devlet vardır. Bu gerçekler dikkate alınmadan sağlıklı bir sürecin ilerlemesi mümkün değildir” ifadelerini kullandı.
“Rum tarafının mülkiyet konusundaki adımları gerginliği artırıyor”
Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, görüşmede gündeme gelen en önemli başlıklardan birinin de mülkiyet meselesi olduğunu vurguladı. Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’nin “Yeni bir atmosfer oluşmuştur” ifadesine atıfta bulunan Cumhurbaşkanı Tatar, bu olumlu havada iki tarafın iş birliğiyle bazı somut adımlar atılabileceği yönündeki umudun, Rum tarafının mülkiyet konusundaki saldırgan tutumuyla gölgelendiğini söyledi. Tatar, bu durumu Rum lider Nikos Hristodulidis'e de açıkça ifade ettiğini belirtti.
Geçiş kapıları: Türk tarafının önerisi net
Tatar, Türk tarafının geçiş kapılarıyla ilgili önerisinin Haspolat ile Akıncılar-Limya kapılarının açılması yönünde olduğunu belirterek, Metahan kapısındaki yoğunluğun özellikle sabah ve akşam saatlerinde ciddi trafik yarattığını, yeni kapıların bu yükü hafifleteceğini ifade etti.
Rum tarafının ise Erenköy veya Kiracıköy’den “Güney’den Güney’e” geçişi sağlayacak bir koridor önerdiğini söyleyen Cumhurbaşkanı Tatar, “Bu öneri hem güvenlik hem de diğer açılardan bizim açımızdan kabul edilebilir değildir” dedi.
Enerji iş birliğine KIB-TEK şartı
Avrupa Birliği’nin ara bölgede kurmayı planladığı güneş enerji santrali projesine de değinen Tatar, bu projeye yalnızca üretilecek elektriğin Kıbrıs Türk tarafının payının doğrudan Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu'na (KIB-TEK) verilmesi şartıyla onay verebileceklerini belirtti.
Hristodulidis: Yavaş yavaş yaklaşımı işe yaramıyor
Rum Yönetimi Başkanı Nikos Hristodulidis, Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın toplantılarda ve genel olarak Kıbrıs sorununda izlediği "yavaş yavaş” taktiğinin Kıbrıs sorununun çözüm sürecine yardımcı olmadığını kaydetti.
Hristodulidis, geçiş kapılarıyla ilgili önerisine, Pile’yle ilgili anlaşmanın uygulamaya gireceğiyle ilgili bugün açıklama yapılması ve Haspolat’taki atık su arıtma tesisi konularında Tatar'dan olumsuz yanıt aldığını belirtti.
İlerleme sağlanan tek konunun çevre konusu olduğunu ifade eden Hristodulidis, 15’i Güney Kıbrıs’ta, 15’i KKTC’de olmak üzere toplam 30 mezarlığın temizlenerek restore edilmesi konusunda anlaşmaya varıldığını söyledi.
Kıbrıs sorunu için gösterilen çabaların devam edeceğini kaydeden Hristodulidis, Rum Hükümeti’nin uluslararası toplumun müzakerelerin yeniden başlamasına daha fazla müdahil olması için aldığı inisiyatife işaret etti.