Kişisel bakım becerileri ve hijyen eğitimi konuları arasında el hijyeni, saç, vücut hijyeni ve ağız hijyeni gibi kişisel hijyen eğitimi ve uygulamasının yanı sıra doğru temizlik uygulamaları ve temiz beslenme de bulunmaktadır. Temizlik bilinci çocukken yerleştiği için çocuklara evde ve ilkokullarda kişisel bakım ve temel hijyen eğitimi verilmelidir. Ancak çocuklarda kişisel bakım ve hijyenin zamanla oturan bir kavram olduğu unutulmamalıdır.
Kişisel hijyen eğitimini çocuklarınız için eğlenceli bir aktivite haline getirin. Ayrıca, çocuklarınıza genel olarak temizliği sevdirmek için onları da evin temizlik rutinine bir oyunmuş gibi dahil edin. Mesela bir dahaki sefer alışverişe çıktığınızda el sabununu veya şampuanını seçmesine izin verebilirsiniz.
Çocuklara temizlik ve hijyen eğitimi nasıl verilir?
• Çocuklarınızın bir temizlik rutinine alışmasını sağlayın, bunun için çocuğa el yıkama, diş fırçalama eğitimi vermeli ve temizlik alışkanlığı kazandırmalısınız. Çocuklarda kişisel bakım becerileri gelişmesi için haftada 3-4 gün yıkanmayı, her yemekten önce ve sonra ellerini yıkamayı, yemeklerden sonra diş fırçalamayı alışkanlık haline getirmeyi öğretin.
• Çocuklar sizinle vakit geçirmek ister ve sizi taklit ederek öğrenir. Çocuğunuzla aynı anda diş fırçalayabilir veya birlikte sokaktan eve geldiğinizde hemen ellerinizi yıkayabilirsiniz.
• Her çocuk yıkanmaktan hoşlanmayabilir, ancak çocukların 3-4 günde bir yıkanmaları gerekir. Çocuğunuzla birlikte siz de yıkanırsanız, kendini daha rahat hissedebilir. Banyo vaktini eğlenceli hale getirmek oyuncaklarla oldukça kolaydır. Banyo yaparken oyun oynamak banyo yapmayı sevmesini sağlayacaktır.
• Hapşırırken veya öksürürken ağzını peçeteyle kapatmayı öğretin. Peçetesi olmadığı zamanlardaysa elini yıkaması gerektiğini hatırlatın. El hijyeni özellikle hastalıkları önlemek için çok önemlidir. Bunun için mikroplarla ilgili hikayeler anlatabilir, komik suratlar ve hapşırma taklidi yaparak dikkatini çekebilirsiniz.
• Çocuklar belli bir yaşa gelip tek başlarına tuvalete gitmeye başladıklarında onlara mikroplardan ve hastalıklardan korkutmadan, hikayelerle bahsedin. Mesela her zaman ellerini temiz tutmanın hastalıklara karşı kalkan görevi gördüğünü söyleyebilirsiniz.
Çocuklarda kişisel bakım ve hijyen eğitimi neleri kapsar?
Çocuğunuz, kendine ait bir kişisel hijyen rutini oluştuğunda daha sağlıklı olacaktır ve temizlik konseptine alışacaktır. Kendi alanını da temiz tutmayı öğrenirse bu ona ilerde özgüven kazandıracaktır. Bu nedenle kişisel hijyen dışındaki temizlik konularında da çocuğunuzu eğitmeniz gerekir. Ayrıca ilkokullarda hijyen eğitimi ile ilgili çocuklarınızın öğretmenlerinden bilgi alabilirsiniz. Böylece aynı prensiplerin evde ve okulda uygulandığından emin olursunuz.
• Yiyeceklerin temizliği hakkında bilgilenmeleri için yemek yapma sürecini anlamaları önemlidir. Bu yüzden onlara eğlenirken öğrenebilecekleri kolay bir görev verin. Mesela yemek yaparken salata kabına su doldurun, çilekleri yıkayıp plastik bir bıçakla kesmesini isteyin ve onu izlediğiniz sırada bozuk yiyecekleri nasıl anlayabileceğini ve neden yememesi gerektiğini de bir hikayeyle anlatın.
• Çocukların sebze ve meyveleri yemeden önce yıkamayı öğrenmesi gerekir. Aksi takdirde bu ürünlerde kalan böcek ilacı gibi kimyasallar çocuklarda sağlık sorunlarına yol açabilir. Meyveleri yıkamak çocuklara ilk başta zor gelebilir. Öğrenene kadar meyveleri çocuğunuzla birlikte yıkayabilirsiniz.
• Çocukların temiz su hakkında bilinçlenmesi de önemlidir. Hangi suyu içip, hangi suyu içmemesi gerektiğini de yine örneklerle açıklamanız gerekir. Eğer evinizdeki musluk suyu içilmiyorsa, çocuklarınıza filtrelenmiş veya şişe su içmeyi öğretmelisiniz.
• Çocuğunuz okula gidecek yaşa geldiğinde evde size ufak yardımlarda bulunması için onu ikna etmeniz gerekebilir. Bu yaşlarda toz alımını kolaylaştırmak için odasını toplu tutmak, böcek ve bakteri oluşumuna sebep olabilecek pis tabak veya bardakları odasında bırakmamak, yemeğini yedikten sonra bulaşıkları bulaşık makinesine kaldırmak gibi disiplin gerektiren kolay ev işlerine katkıda bulunabilir.
Çocuğa hijyen eğitimi vermek ve kişisel bakım becerileri kazandırmak uzun zaman alabilir. Ancak en önemlisi sizi, etrafınızı ve kendinizi temiz tutarken görmesidir. Bu nedenle birlikte vakit geçirirken özellikle kişisel hijyen konusunda hikayeler anlatmanız ya da çocuğunuza bu konuda bilgilendirici masallar okumanız yardımcı olacaktır.
• Çocuklar eğlenirken öğrenir. Temizliği eğlenceli hale getirmek için elinizden geleni yapın ve kişisel hijyeni çocuğunuzun rutini haline getirin.
• Çocuğunuzun sizi taklit etmesi için bazı şeyleri aynı anda yapabilirsiniz. Mesela gece yatmadan önce birlikte dişinizi fırçalayın, yüzünüzü yıkamak veya saçınızı taramak gibi işlerinizi hallederken izlemesine izin verin.
• Temizlik hakkında bilinçlenmesi için yaratıcı hikayeler bulun.
• Yiyeceklerini yemeden önce mutlaka temizlemeyi ve her zaman temiz su içmeyi öğretin.
Başta kızım olmak üzere tüm çocuklarımızın Dünya Çocuk gününü kutluyorum.
