Dijital paralardaki kripto para yatırımlarından sonra dijital yatırımlarda alternatifler gelişmeye başladı. Bitcoin gibi dijital para yatırımları yabancı para alım-satım piyasalarına farklı bir boyut kazandırmıştı. Kripto paralar birçok alanda nakdi banknot gibi bir ödeme şekli olma yolunda hızla mesafe almaya devam ediyor. Ancak kripto para yatırımlarında yüksek kazançların yanı sıra yüksek risk faktörleri de bulunuyor. Birincisi ürün analizi yapılırken öngörünün düşük olması belirsizliği (volatiliteyi) artıyor. Zira 2020 yılında bir Bitcoin fiyatı 5 bin dolar ve 15 bin dolar arasında sürekli değişkenlik gösterdi ve yılsonu sert bir yükseliş yaşayarak 2021 Mart ayı sonuna kadar 55 bin 850 Amerikan Doları’na kadar yükseldi. Bundan sonra yükselir mi ya da düşer mi? Piyasadaki büyük alıcı ve satıcıların işlemlerindeki talebe göre fiyatı belirlendiği için bunu finansal analizle yanıtlamak yeterince makroekonomik veriye dayanmadığı için kumarda kırmızı mı gelecek siyah mı sorusunu yanıtlamaya benzemektedir. Büyük yatırımcıların yatırımlarıyla birlikte kazanabilir, büyük yatırımcıların çıkışıyla birlikte zarar etme ihtimaliniz yüksektir. Diğer bir önemli husus ise işlemlerini yaparken oluşturulan elektronik cüzdanınızın ve işleminizi yapan brokerin yerel yasalarınızla regüle edilmesi ve korunması esası birçok platformda şiddetle tavsiye edilmektedir. Aksi takdirde yapılan işlemlerde herhangi bir yasal koruyuculuğunuz söz konusu olmayacaktır.
NFT nedir ve ne tip yatırımlar yapılıyor?
Blok zincir (Blockchain) teknolojisi ile kripto paralara olan talep artarken, dijital sertifikasyonu olan ve sanat, video, ses kaydı, oyun ve diğer yaratıcı işler gibi dijital veri veya dosya içeren “Takas edilemez jeton” anlamına gelen NFT (Non-fungible token) dijital öğelerin sahipliğinin satın alınması veya satılmasına olanak sağlayan bir blok zincir yatırım aracı olarak piyasalarda hızla parlamaya başladı. NFT’ye yapılan bazı büyük yatırımlar aşağıda listelenmiştir;
1. ABD’nin önde gelen gazetelerinden New York Times’ta bir makale, benzersiz dijital varlıkların alınıp satıldığı NFT üzerinden 563 bin dolara alıcı bulduğunu açıkladı.
2. Hong Kong merkezli Hanson Robotics şirketi tarafından 2016'da üretilen insansı robot Sophia'nın yaptığı tablo, açık artırmada 688 bin 888 dolara (5.5 milyon TL) NFT (Non-Fungible Token) formatında satılmıştı.
3. ABD’de kripto para yatırımcısı ve matematikçi Pablo Rodriguez-Fraile'ın sanat koleksiyonundaki 10 saniyelik video 6.6 milyona (49 milyon 155 bin TL) satılmıştı. Rekor fiyata satılan video, Beeple adlı bir sanatçı tarafından 2020 ABD seçimlerinin sanatsal bir yorumu olarak hazırlanmıştı.
4. Twitter'ın kurucusu ve CEO'su Jack Dorsey'in paylaştığı ilk tweet, açık artırma sürecinin ardından kripto para ile 2.9 milyon dolara satılmıştı.
5. Mimarlık camiasını heyecanlandıran bir haber yaşandı. Toronto’da Krista Kim isimli biri sayısal modelden oluşan bir tasarımını NFT’ye çevirmiş sonra da 500.000 Dolar’ın üstünde bir fiyatla satmış.
Bitcoin dijital para olarak piyasalara yeni bir yatırım aracı olarak girmişti. Akabinde ise dijital Jeton olarak NFT koleksiyoncular için bir dijital yatırım aracı haline gelmiştir. Ekonomide para gibi “fungible” varlıklar el değiştirebilirken, NFT’nin özelliği ise takas edilemeyen bir varlık olması. Örneğin 10 TL’lik bir kağıt parayı iki adet 5 TL’lik bir kağıt parayla değiştirebilirsiniz. Ancak NFT dijital sertifikaları örneğin bir Mona Lisa tablosu gibi kabul ediliyor. Tablonun fotoğrafına sahip olabilirsiniz, ancak tablonun aslı bir tanedir. NFT dijital dünyada olan tek bir varlığın sahiplik sertifikasını ve numara kodunu alım veya satıma yarayan dijital piyasada işlem görmektedir. Alım ve/veya satım işlemi yapılması için dijital cüzdana sahip olmanız gerekmektedir.
NFT yeni bir balon mu?
Kripto paralar ve blok zincir teknolojisiyle alım-satımı yapılan Dijital Jeton (NFT) belirsizliği yüksek yatırım araçlarıdır ve anapara korumalı değildir. Ancak riski yüksek olmasıyla birlikte bazen getirileri de hayli yüksektir. Finansın temeli olan “Yüksek risk yüksek getiri” prensibi bu tip yatırımlarda da geçerlidir. O yüzden innovatif yatırımcıların dikkatli olması ve kaybedebileceği parayı hesaplayarak kendi risk kapasitesini belirledikten sonra yatırım portföylerinin % 1 - % 10 arasında bu tip yatırımları değerlendirmeleri elzemdir.
KRİTO PARA FAYDALARI RİSKLERİ
1 Merkezi Olmayan Fiyat Değerlendirmesi: bitcoin gibi dijital para birimleri henüz bir ülkenin merkez bankasına bağlı değildir. Bu yüzden değer kazanımları bir ülkenin jeopolitik durumu ve makroekonomik verilerine bağlı değildir. Merkezi Olmayan Fiyat Değerlendirmesi: Değer kazanması ya da kaybetmesinde temel göstergeler yoktur.
2 Düşük Miktarlarda Hesap Açma: 25 USD ile brokerler aracılığı ile elektronik mevduat hesabı açılabilir. Brokerler Farklı kurlar uygulayabilir
3 Düşük Ticaret Maliyeti Hızlı Fiyat Değişkenliği ile Belirsizliği Yüksektir
4 Banka hesabı ya da kredi kartı bilgisi gerektirmez Güvenlik Riskleri: E-Hesabınızın hacklanma riski vardır. Brokerinizin hesabınızı sigortaladığından emin olun.
5 İşlemlerde Ülke Sınırı Tanımaz Kaldıraç Riski: İşlemler anaparanın üzerinde kaldıraçlı yapılabildiğinden dolayı anaparanızın üzerinde zarar etme riski vardır. Kaldıraçlı işlemler FOREX'te döviz para birimleri için de geçerlidir.
Kripto 10 indeksi piyasadaki en büyük 10 kripto para biriminin fiyat performansını gösteriyor. Bu performans BITA GmbH tarafından hesaplanıyor ve yönetiliyor.
