banner564

Elektrik krizine ilişkin çıkarılması gereken dersler

  Dünyadaki uygulamalarda elektrik şirketlerinin ana görevi sürdürülebilir, güvenilebilir ve yüksek kaliteli şekilde kesintisiz olarak uygun maliyetli fiyatla elektrik hizmeti sunmaktır. Keza istikrarsız enerji arzı verimli bir ekonomi politikasının yürütülmesinin önündeki en büyük engellerden biridir. Herkesin malumu olduğu üzere KKTC’de 2022 yılı mart ayında başlayan ve Temmuz ayı başında yoğunlaşan elektrik kesintileri kötüleşerek ve süresi uzayarak devam ediyor. Elektrik kesintileri sosyal, ekonomik ve ticari hayatı felç ediyor. Ani ve beklenti dışı gerçekleşen elektrik kesintileri neticesinde ekonomi derin bir darbe alıyor. Bunlardan bazı temel olumsuz etkilenen faktörler böyle sıralanabilir;

  • Turistler olumsuz etkileniyor ve turizm sektörü potansiyel ve itibar kaybediyor
  • Konut alan iş kuran ya da yeni açmayı düşünen yerli ve yabancı yatırım talebi azalıyor
  • Trafik karmaşası meydana geliyor
  • Mali işlemler sekteye uğruyor
  • Ödeme ve tahsilat işlemleri azalıyor
  • Endüstride ve hizmet sektöründeki Üretim sekteye uğruyor ve/veya durma noktasına geliyor
  • Üretim ve hizmetlerin devam etmesi için jeneratör kullanılıyorsa girdi maliyetleri artıyor
  • Stoktaki gıdalar bozuluyor. Ya kullanılmaz hale geliyor ya da sağlığı tehdit ediyor
  • Sosyal hayatta panik ve güvensizlik yaratıyor
  • Sağlık hizmetleri sekteye uğruyor ve can kaybı riski artıyor
  • Devletin aldığı vergiler azalıyor ve kamu maliyesi zarar görüyor
  • Ticari işletmelerin ve hane halkının elektronik aletleri hasara uğruyor
  • İthalat ve İhracat işlemleri olumsuz etkileniyor
  • Direkt etkisi rakamsal olarak ölçülemeyen diğer zararlar

Dünya Bankası Raporu: Ekonomide Elektrik Kesintileri: Nepal ve Hindistan Krizlerinden Dersler
   Dünya Bankası Hindistan ve Nepal’deki elektrik kesintisi sorunlarıyla ilgili ders niteliğinde bir rapor hazırladı. Bu rapordaki çalışma elektrik kesintilerinin ulaşımı, ev hanelerini ve ekonomiyi nasıl etkilediğine dair bilimsel veriler ortaya koydu.
   Himalaya dağlarının eteklerinde yer alan düşük ve orta gelirli bir ülke olan Nepal 2006 – 2017 dönemi arasında kronikleşen kesintilerle uzun bir elektrik krizi yaşadı. Kriz zamanı 30 Milyonluk nüfusa 83 Gigawatt’lık üretim potansiyeli olmasına rağmen 1 Gigawatt’lık elektrik üretim kapasitesi sağlayabildi. Bu elektrik krizinin ekonomiye etkileri ölçüldü ve çalışmada kullanılan model tahmini doğrultusunda söz konusu yıllar içerisinde Nepal ekonomisinin elektrik krizi sonucunda kaybı 11 Milyar dolar olarak hesaplandı. Aşağıdaki grafikten görüleceği üzere ülke ekonomisi % 6,4 küçüldü. Devlet vergi gelirleri ise % 2,5 azaldı. Sanayideki toplam üretim % 6,9 oranında daralırken ithalat ve ihracat işlemleri de sekteye uğradı. Ayrıca en yüksek ve önemli etkenlerden biri de bu zaman zarfında ülkeye yatırım talebi % 32,6 oranında azaldı. Sonuç olarak ülke ekonomisindeki potansiyel uzun süre açığa çıkamadı ve ülkenin rekabet gücü diğer ülkelere nazaran hep düşük kaldı. Yapılan çalışmada Hindistan’ın 2018 yılında elektrik kesintilerinden ötürü ekonomik kaybı ise 190 Milyar dolar olarak hesaplandı.
   Yapılan çalışmada elektrik fiyatlarının artırılması ve destek olarak bizim Güney Kıbrıs’dan aldığımız gibi Hindistan’dan alınan destek elektriğin enerji güvenliğini sağlamada yeterli olmadığı sonucuna varıldı. Güvenilir ve sürdürülebilir enerji arzına ancak kurumsal kapasitenin ve kaynakların etkinliğinin artırılarak ulaşılacağı vurgulandı. Dolayısıyla elektrik kurumu ve hizmetlerinin etkinliğinin artırılması amacıyla;

  • Kurumun yapısal reforma tabi tutulması, 
  • üretim kaynaklarının çeşitlendirilmesi, 
  • yakıt alımlarının ihaleyle etkin bir şekilde planlanması, 
  • etkin kontrol ortamı oluşturulması ve yasal düzenlemeyle ticari kayıpların azalması ve yolsuzluk endişelerinin giderilmesi, 
  • kamu binaları ve büyük şirketlerdeki elektrik fatura ödeme sızıntılarının önlenmesi, 

hayati öneme sahiptir. Aksi takdirde başarılı bir ekonomi politikası ve sağlıklı büyüyen bir ekonomiden bahsetmek mümkün olmayacaktır. 

YORUM EKLE
YORUMLAR
Turkish power
Turkish power - 2 yıl Önce

Cakma ustadlardan daha gencsiniz ama kafa olarak 5 gömlek ustunsunuz

Rauf Akar
Rauf Akar - 2 yıl Önce

Ulu Önder Mareşal Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün dediği gibi:"Siyasî, askerî zaferler ne kadar büyük olursa olsun, ekonomik zaferlerle taçlandırılmazlarsa kazanılacak başarılar yaşayamaz ve sürekli olamaz."
Öncelikle biz Kıbrıs Türklerini 20 Temmuz 1974'te Rum ve Yunan soykırımından katliamından kurtaran yüce Türkiye Cumhuriyeti Devletine ve Halkına Kıbrıs Türk'ü olarak şükranlarımı sunarım.

banner608

banner473