TCMB hazırladığı temmuz ayı enflasyon raporunda enflasyonun aylık bazda 9,49 ile sert bir yükseliş yaşadığını kaydetti. Böylece yıllık enflasyon oranı tekrardan % 47,83 seviyesine çıktı. Enflasyonda vergi, TL değer kaybı ve ücret artışı etkili olduğunu açıklandı. Yani Türk lirasındaki değer kayıpları devam ederken vergilerin de artırılması enflasyonu daha da körükledi. Enflasyondan dolayı şirketler ve bireylerin yaptığı gibi devlet de gelirlerini artırmak için vergilere zam yaptı.
TCMB başkanı ekonomiye ilişkin birtakım açıklamalarda bulundu. Bu çerçevede istikrar için 2025 yılını işaret etti. 2023 yılı için enflasyon tahminlerini % 58’e yükselttiklerini, 2024 yılında bu oranı % 35,7, 2024 yılı için ise % 24,2 olarak revize ettiklerini açıkladı. 2024'ten itibaren kurda istikrar başta olmak üzere ekonomide kalıcı güçlenmeler görüleceğinin altını çizen Erkan, asıl hedefin 2025 olduğunu, 2025 sonrasında ise çok daha istikrarlı bir sürece girileceğini belirtti. Kalıcı olarak gerileyen enflasyona, yatırımlar ve nitelikli büyüme eşlik edeceğini beyan etti.
Enflasyonu kontrol altına alamazsanız daha güçlü bir şekilde geri döner
Richmond Fed Başkanı, politika yapıcıların enflasyonu düşürme konusunda kararlı olacağı görüşünü yineleyerek, "70'lerde enflasyonu kontrol altına almazsanız daha da güçlü bir şekilde geri geleceğini öğrenmiştik" ifadelerini kullandı. Keza aşağıdaki tablodan göreceğiniz üzere hakikatten de ABD 1970 – 1980 arası enflasyonu düşürememişti. ABD’de faizler 22 yılın en yükseğinde seyrediyor. Fed 25-26 Temmuz'daki toplantısında faizleri çeyrek puan artırmış ve federal fonlama oranını 22 yılın en yüksek seviyesi olan yüzde 5,25 ila yüzde 5,5 aralığına getirmişti. İngiltere Merkez Bankası faizi 15 yılın zirvesine çıkardı. Banka politika faizini 25 baz puan artışla yüzde 5,25 seviyesine çıkardı. Sonuç olarak üretim gücü yüksek ülkeler dahi enflasyon oranlarının altında faiz oranları belirleyerek enflasyonu ve fiyat istikrarını kontrol altına alamadığından dolayı faizleri artırıyorlar.
Yeni hedef 2025’de tutar mı?
Türkiye ve KKTC’de reel faiz (enflasyon eksi politika faizi) yüksek şekilde negatif oldukça Türk Lirasının değer kaybının durması ve enflasyonun azalması muhtemel görünmüyor. Zira zarar ettiren para birimine yerli ve yabancı yatırım yapmadığından dolayı sürekli değer kayıpları yaşanıyor ve döviz likiditesiyle birlikte merkez bankası rezervlerinde kıtlık yaşanıyor. Bu sorunlar tüm ülkelerde geçerli olmak üzere yanlış para politikasının ekonomideki sonuçlarıdır. Bu yanlışların yeni hedeflerde dahi 1.5 yıl içerisinde düzelemeyeceği aşikar vaziyette görünüyor…
Nobel Ödüllü Amerikalı Ekonomist ve İstatistikçi Milton Friedman’a göre enflasyon her zaman ve her yerde bir para politikası fenomenidir. Enflasyon artışı veya azalması ise Merkez Bankası tarafından yapılabilir. Buna ek olarak Friedman uygulamaya konulan politika ve programları niyetleriyle değil neticeleriyle yargılamanın doğru olduğunu vurgulamıştır. 2022 yılında da enflasyonla topyekun mücadele ve düşürme söylemleri vardı ancak tabloda göreceğiniz üzere uygulamada politika faizleri enflasyonun altına indirilince enflasyon hızla fırladı ve ekonominin daralmaması için faiz artırımı etkin şekilde yapılamayınca da enflasyon artmaya devam etti.
Enflasyon ortamında mali kayıplarından korunma ya da minimize etmenin yöntemlerini 04.02.2022 tarihli yazımda yeniden bulabilirsiniz.
(https://www.diyaloggazetesi.com/hiper-enflasyon-canavari-uyandi-bu-ortamda-korunma-yontemleri-nelerdir-makale,10895.html)
