banner564

Güney - Kuzey enflasyon

Aralık ayı itibarı ile Güney ve Kuzey Kıbrıs’ın İstatistik Kurumlarının açıkladığı enflasyon ve pahalılık oranları değerlendirmeyi hak ediyor. Kuzeyde açıklanan Aralık ayı enflasyon, HP oranı;  %4,50 oldu. Bu oran, Kasım ayında %2,48 idi. Böylece geçen Aralık ayına göre Hayat Pahalılığı;  2022’de  %94,51 oldu. Bu oran, 2021'de %46,09 idi. Yani bir yılda %105’lik bir artış yaşandı enflasyonda, HP oranında. 
Güneyde ise Kasım 2022 ayında %8,7 olan enflasyon, Aralık ayında %7,9’a düştü. Ancak Güneyde 2021 yılında enflasyon %2,5 idi. Yani bir yılda enflasyonda artış oldu. Çünkü elektrikte %33, akaryakıtta %13 zam yaşadılar. Fakat, Kasım ayı 2022 ile Aralık 2022 aylarında enflasyonda düşüş oluyor. Bizde ise iki yıldır, bu aylarda enflasyonda artış oluyor.. Ayni dönemde Avrupa’da, EURO bölgesinde de Güneyde yaşanan ayni düşme trendi yaşandı. Kasım 2022’de %8,7 olan enflasyon, Aralık ayında ise %7,9’a düştü. Ama bizde küçük dahi olsa Aralık ayında bir önceki aya göre bu düşüş yaşanmıyor. Aksine, Hayat Pahalılığında artış yaşanıyor. KKTC İstatistik Kurumu verilerine göre Kasım 2022’Bizde de % 2,48 olan Bayat Pahalılığı, Aralık 2022’de % 4,50 olarak gerçekleşti. Yani Güneyde ve EURO Bölgesinde düşerken bizde, %81 oranında arttı. Neden böyle? Çünkü Güneyde ve Avrupa’da Noel ve Yıl Başı nedeni ile piyasalarda insanı hedefleyen ucuzluk kampanyaları yaygın. Ama bizde Bayram ve Yıl sonu önceleri aksi yaşanıyor. Bunu iş dünyası ve Hükümetin ele alması gerekir. Çünkü esas olan yurttaş ve insandır. Bu küçük ama önemli bir yan. Ancak esas konuya gelelim. 
EURO bölgesinde olan Güney; enflasyonu 2022 yılında %7,9 olarak yaşadı. Ama bu enflasyon oranı, EURO bölgesinde ise %9,2 oldu. Yani EURO Bölgesindeki Güney, ana ekonomik karasına göre enflasyonu %16 daha düşük yaşadı. 
TL kullanıyoruz, yani TL bölgesindeyiz. Ancak TL kullanan Kuzey Kıbrıs’ta  enflasyon %94,51 olarak gerçekleşti. Fakat bağlı olduğumuz TL ana karasında, yani Türkiye’de TÜİK’e göre enflasyon %64, 27 oldu. Yani Kuzey Kıbrıs ile Türkiye arasında enflasyon farkı % 25,9 Kuzey Kıbrıs ‘ta daha fazla. Kısacası KKTC İstatistik Dairesi ve Türkiye’nin TÜİK resmi verilerine göre Kuzey Kıbrıs, Türkiye’ye göre, enflasyonun ve pahalılığın kat be kat mağduru. İşte burada düşünme başlamalıdır. Neden EURO bölgesindeki Güneyde enflasyon; “EURO bölgesi ana karasına göre az dahi olsa daha düşük? Neden TL bölgesinde olan Kuzey Kıbrıs’ta; “ TL bölgesinde olunmasın karşın, resmi verilere göre Kuzeyde enflasyon, ana karaya göre %25 daha fazla? “. Bu gerçek konuşulmayı, yazılmayı hak ediyor. 
Kuzey Kıbrıs’ta tüm ekonomik düzenlemelerin ve yaşamın her alanındaki ekonomik ilişkilerin temeli döviz cinsinden olmaktadır. Ama TL kullanıyoruz. O zaman, 1/1/2021 de 9,13 TL olan 1 EURO’nun, 31 Aralık 2021’de 14, 70 TL’ye yükselmesi ile Kuzey Kıbrıs’ta %46 ulaşan enflasyonun doğrudan bağını göz ardı edemezsiniz. Şimdi ise bir Ocak 2022’de 15,11 TL olan EURO’nun, 31 Aralık 2022’’de 19,88 TL olması ile enflasyonun Kuzeyde %94 olmasının ve enflasyonun da Türkiye ile %25 farkla gerçekleşmesi gerçeğine de göz kapayamazsınız. Şikayet ediliyor. Güney dış dünyada çok etkin diye. Ama insanların ekonomik gerçeği de bu yönde. Ekonomik olarak ait  oldukları “ ana karadan”, yani EURO bölgesindeki enflasyonla aralarındaki fark %1 daha az, üstelik kendi lehine. Biz ise dünyadaki etkisizlikten şikayet ediyoruz. Ama TL kullanırken, bizim ile TL ana karasının enflasyonu arasında %25 fark var ve bu buranın aleyhine. Ekonomi ile siyaset arasındaki doğrudan bağ buradan da belli.
Bu konuları konuşmadığımız, düşünmediğimiz, yorumlayıp, farklı bakışlarla ele almadığımız sürece ne Kuzeyde yaşayan insanların huzurunu sağlayabileceğiz,  nede ekonomideki temel sorunları aşabileceğiz. Ekonomide, Bütçede ve siyasette istikrarı sağlayamayacağımız gibi, demokratik hukuk devleti ilkelerini de ilerletemeyeceğiz. Eğer toplumumuza, insana ve adanın bütünü ile bölgemize ve dünyamıza dair iddialarımız varsa, bu gerçeği yok saymak değil, aksine buna odaklanmak gerekir. 
 

YORUM EKLE

banner608

banner473