Tatlı bahar günleri ile birlikte Kıbrıs görüşmelerine de bahar havası geliyor. Kıbrıslı liderler, yaşanılan birinci bahara, Büyük Han’da kahve, Uzun Yol’da da zivania içerek yaklaşık iki yıl önce başlamışlardı görüşmelere. Görüşme sürecinde birkaç kez referandum için zaman dile getirilip belirtilse de gelinen noktada, iki lider bir sonuca varamamıştı. Temmuz 2017’de İsviçre’nin Crans Montana kasabasında ilk görüşme sürecine son verilmişti. Şimdi sıra ikinci baharda…
Crans Montana’da son bulan görüşmelerden sonra Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Sayın Guterres’in hazırladığı raporda; “gelecekte, askıda olan temel konulara ilişkin olarak stratejik aşamada bir anlaşma aranması ve detayların da daha sonra teknik aşamada detaylandırılması gerektiğini bildirmişti. Ayrıca iki tarafın en nihayetinde ise ‘çözüm istiyor musunuz, istemiyor musunuz?’ şeklinde olması gerektiğini belirtmişti.
Sayın Guterres, Eylül 2017’de yayınladığı raporda tarafla arasında denge kurmaya çalışarak, yuvarlak cümlelerle raporunu geçiştirmişti. Örneğin çok iyi bilinen bazı gerçekler sırf Rum tarafının tepkisini çekmemek adına rapora eklenmemiştir. Örneğin, birinci Mont Pelerin toplantısında ve 12 Ocak 2017’de Cenevre’de toplanan Kıbrıs Konferansı, Sayın Anastasiades ve Sayın Nikos Koçias’ın “hazır değiliz” gerekçesi ile tamamlanamamıştı. Bu bilindiği halde, rapora açıkça belirtilmemiştir.
Aynı şekilde Güven Yaratıcı Önlemlerin bazılarının neden uygulanamadığı da raporda açıklanmamıştır. Mobil telefonların her iki bölgede engelsiz kullanımı ve elektrik şebekelerinin kalıcı bağlantısı Rum tarafınca engellendiğine raporda değinilmedi. Anayasa yazım çalışmaları için kurulması istenen komisyonun Kıbrıslı Türk üyeleri tarafımızca atanmasına ve isimleri BM’ye iletilmesine rağmen üyelerini atamayan tarafın Rum tarafı olduğuna raporda yer verilmedi.
Birleşmiş Milletler’in geçtiğimiz Cuma günkü basın açıklamasında, BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Danışmanı Yardımcısı Elizabeth Spehar’ın, Kıbrıslı Rum lider Nikos Anastasiades ve Kıbrıslı Türk lider Mustafa Akıncı ile temaslar yaptığı belirtildi. Açıklamada, her iki liderin, Elizabeth Spehar’ın ev sahipliğinde, ara bölgedeki Misyon Şefi’nin ikametgâhında 16 Nisan’da saat 19.00’da gayrı resmi bir görüşme yapılması üzerinde görüş birliğine vardıkları belirtildi.
Sayın Akıncı ve Sayın Anastasiadis’in onca resmi görüşmeden elde edemedikleri ne olabilir ki, gayrı resmi görüşmede bir araya gelecekler. Kıbrıs Rum Lideri Anastasiadis, Türk askeri adadan çıkmadan hiçbir çözümü kabul etmeyeceklerini, Kıbrıs Türk Lideri Akıncı ise bir zaman sınırlaması konulmadan, görüşmelere yeniden başlamanın bir anlamı yok demişlerdi.
Her iki liderinde söylediklerinden geri atmaması adına ilk önce gayrı resmi bir yemekli toplantında buluşulacağını düşünüyorum. Bu yemekte her ne konuşulacak bilmiyorum ama Sayın Spehar’ın görüşme sürecinin yeniden başlatılması için bir yol haritası çizmeye çalışacaktır. Fakat şu unutulmamalıdır ki karar sırası Kıbrıs Rum toplumundadır. 1974’ten sonra biz ayrı yaşamaya da evet dedik, 2004’te Annan Referandumunda federal bir çatı altında birlikte yaşamaya da evet dedik. Kıbrıs Rum toplumunun bir karar verme zamanı geldiğini ve motive edilmeleri gerekmektedir. Gayrı resmi yemeli toplantı sonrası gelişmeleri hep birlikte gözlemleyeceğiz…
Herkese güzel bir hafta dileklerimle, iyi pazarlar.
