Siyasal eylemler mekân ile ilişkilendirildiğinde farklı bir kavram karşımıza çıkıyor, seçim coğrafyası. Diğer bir ifadeyle seçim coğrafyası davranışlarının, tercihlerinin mekânsal analizini ifade etmek için kullanılıyor.
Sosyal-ekonomik değişkenler ve siyasal davranış arasında bir ilişki bulunmaktadır. Dolayısı ile seçim coğrafyası, bu değişkenlere bağlı olarak oluşan oy verme davranışlılarının mekânsal dağılışını incelemektedir. Seçim coğrafyası disiplinler arası bir çalışma konusu iken, son yıllarda teknolojinin gelişmesiyle de yapılan seçim analizlerinde Coğrafya Bilgi Sistemlerinden (CBS) yararlanmaktadır.
CBS seçim coğrafyası çalışmalarında, güçlü analiz araçları kulanarak, değişkenlerle olan ilişkileri haritalar üzerinde çalışa bilmektedir. Bir anlamda oluşturulan tematik haritalar bir sonraki çalışmalar için zemin hazırlamaktadır. Bu değerlendirme çerçevesinde, KKTC’de yapılan en son seçim olan Nisan 2015 Cumhurbaşkanlığı seçimini bu yazıya örnek olarak aldım.
İki tur üzerinde gerçekleştirilen KKTC 7. Cumhurbaşkanlığı seçimine yedi aday katıldı. 19 Nisan 2015 tarihinde yapılan ilk tur oylamasında hiçbir aday %50’nin üzerinde oy alıp, seçimi kazanamamıştır. İlk turda en yüksek oy alan dört adayın, idari birimler bazında, nerelerden sandık birincisi oldukları dört farklı harita ile gösterilmiştir.
Birinci turu ilk sırada tamamlayan Sn. Eroğlu’nun sandıktan birinci çıktığı bölgelerin İskele ve Mesarya bölgeleri olduğu Harita 1’de görülmektedir. İlk turu ikinci sırada tamamlayan Sn. Akıncı’nın ise ilçe merkezleri olan Lefkoşa ve Güzelyurt bölgelerinde yoğunluk kazandığı Harita 2’de görülmektedir. Sn. Siber hanımı ise ilk turdaki sandık birincilikleri, iki ilçemizde, Mağusa ve İskele’nin köylerinde yoğunluk kazandığı Harita 3’de görülmektedir. Sn. Özersay’ın sandık birincilikleri ise Girne ilçesinde yoğunluk kazandığı Harita 4’de görülmektedir.
19 Nisan 2015’den önce yapılan tahminlerde, 7. Cumhurbaşkanlığı seçimini ilk turunda kimsenin kazanamayacağı genel kabul görmüştü. Fakat ikinci tura kimlerin kalacağının konusunda ise farklı senaryolar oluşturulmuştu. Farklı senaryoların oluşmasındaki temel nedenin, ilçelerdeki seçmen tercihlerinin farklılık göstermesinden kaynaklandığını ilk dört harita da bizlere gösteriyor. 19 Nisan 2015 birinci tur seçim sonuçlarına göre, Girne, Lefkoşa ilçeleri ikinci tur için Sn. Akıncı ve Sn. Özersay’ı işaret ederken, Mağusa, İskele ilçeleri de Sn. Eroğlu ve Sn. Siberi işaret etmiştir. Güzelyurt ilçesinde ise Sn. Akıncı ve Sn. Eroğlu ilk iki sırayı paylaşmıştır. İlginç olan şudur ki beş ilçe sonuçları, ilk turu birinci sırada tamamlayan Sn. Eroğlu ve ikinci sırada tamamlayan Sn. Akıncı yansımamıştır. Farklı ilçelerde farklı adaylar ilk iki sırayı paylaşmışlardır. Bu sonuçlar bizlere seçim öncesinde açıklanan kamuoyu yoklamalarındaki, ikinci tur senaryolarının farklı olmalarının nedenini açıklamaktadır.
26 Nisan 2015 tarihinde yapılan ikinci tur seçimlerinde yarışan iki adayın, bölgesel olarak hangi sandıklardan birinci çıktıkları, Harita 5’de gösterilmiştir. İlk bakışta KKTC’yi ortadan ikiye, doğu-batı olarak ayırırsak, batı bölümünde Sn. Akıncı’nın kazanımlarının fazla olduğu görülmektedir. Doğu bölümünde ise parçalı bir yapı vardır.
“http://ysk.mahkemeler.net/” internet adresinden alınan seçim sonuçları, bölgesel olarak yüzlerce sayfadan oluşmaktadır. Fakat sorgulanmak istenen veriler CBS yardımı ile tek sayfa, mekânla bağlantılı, daha kolay anlaşılabilir bir şekilde sunulmaktadır. Basit bir sorgulama ile 7. Cumhurbaşkanlığı seçiminde en fazla oy alan adayların, sandık birincilikleri sorgulanmıştır. CBS bu seçim sonuçları üzerinde etkili olduğu düşünülen değişkenlerle, mekânsal dağılımı daha kolay sorgulama, görselleştirme imkânı sunmaktadır. Dahası zaman ve mekâna bağlı olarak, geçmişten günümüze kadar yapılan tüm seçim sonuçları CBS ile görselleştirerek, benzerlik ve farklılıkların tespitinin yapılması, siyasi partilere izleyebilecekleri bir yol haritası hazırlamasında yararlı olacaktır. CBS çeşitli istatiksel sonuçlar üreterek alternatif kararlar üretmede kolaylık sağlamaktadır.
