IMF Ekonomik Büyüme tahminleri 2021:
Uluslararası Para Fonu (IMF) 2021 yılı küresel ekonomik görünüm raporunu güncelledi. Bu bağlamda ekonomik büyüme tahminlerini revize ederken, Gelişmiş ülkeler gelişmekte olan ülkelere göre pozitif ayrıştı. Kurum Salgının devam ettiği müddetçe ekonomik toparlanmanın garanti olmayacağını ifade etti. Raporda küresel ekonomik büyüme tahminini 2021 yılı için % 6 olarak açıkladı. 2022 yılı için ise büyüme tahminini % 4,4’ten % 4,9’a yükseltti. ABD’nin büyüme tahmini % 7’ye çıkarken, Euro bölgesi % 4,4’ten % 4,6’ya yükseldi. Çin’in büyüme tahmini % 8,1, Hindistan’ın % 9,5 olarak aşağı yönlü revize edildi. Türkiye’nin büyüme tahmini ise 5,8’e düşerek dünya ortalamasına yakın bir oranda yer aldı. KKTC’de ise Ticaret Bakanlığı sitesinde yer alan Devlet Planlama Örgütü verilerine göre 2021 yılı büyüme beklentisi ise % 2,7 ile dünya ortalamasının yarısının altında kalıyor.
Global & yerel para politikaları ile faiz oranları ve döviz kurları:
Amerikan Merkez Bankası (FED) para politikaları çerçevesinde para arzını 120 Milyar dolarlık varlık alımlarıyla artırmaya ve faizleri düşük seviyede % 0 - % 0,25 bandında sabit tutmaya karar verdi. FED’in mevcut para politikası ekonomik toparlanmanın sağlanması için değişmezken diğer bir yandan enflasyon verileri ise komitenin odağındaki göstergeler arasında yer alıyor. Zira yıllık enflasyon 1991 tarihinden sonra zirveye çıktı ve Haziran 2021 döneminde % 5,4’e tırmandı. Ancak FED yetkilileri bu enflasyonun kalıcı olmadığını ve 2022 yılında kademeli olarak düşeceğini öngördüğünden ötürü geniş para politikasına devam edip faizleri de artırmıyor. Bu durum ise Türk lirası ve Türk lirası faizleri için olumlu bir dış etken unsuru konumunda yer alıyor. Enflasyonun kontrolden çıkması ve işsizlikte beklenen toparlanma yaşanmaması durumunda Fed harekete geçip faizleri yükseltmeyi hedefleyecektir. Konjonktürün bu yönde değişmesi ise gelişen ülkelerin mali performanslarını olumsuz etkileyecektir. Ancak 2021 yılı için tehlike durmuş gibi görünüyor.
Türkiye’de ise iç nedenlerden dolayı enflasyon hızla artmaya devam ediyor. TC Merkez Bankası 2021 yılsonu enflasyon beklentisini % % 12,2’den % 14,1’e yükseltti. Merkez Bankası Başkanı Sn. Kavcıoğlu politika duruşunun enflasyon üzerinde belirlenmeye yani kısacası negatif reel enflasyon pozisyonuna tekrardan düşmeyeceklerini ifade etti. Enflasyon Temmuz ayında % 18,95’e yükselirken politika faizi % 19 ile verdiği reel faizi düşürerek % 0,05’in altında yani başa baş noktasında kalmış oldu. Buna ek olarak Üretici üzerinde oluşan enflasyon % 44,92’ye fırladı. Üreticinin üzerinde meydana gelen hayat pahalılığını tüketici fiyatlarına yansıtması bir saatli bomba gibi sadece zaman meselesi. Merkez Bankası Para Politikası Kurul toplantısı 12.08.2021 tarihinde yapılacaktır. Yapılan resmi açıklamalara göre finans yönetim prensipleri çerçevesinde bu ay ortasına doğru faizlerin yükselmesi beklenmektedir. Aksi takdirde faizlerde artışı zamanında ve doğru şekilde yaşanmazsa Türk Lirası değer kayıplarına devam edecek, dolarizasyon hızlanacak ve develüasyon yeniden azacaktır.
Orman yangınlarının ilk faturası ve ekonomiye etkileri:
Antalya Ticaret Borsası Başkanı Ali Çandır, Antalya’da çıkan orman yangınlarında ilk tespitlere göre, yaklaşık 720 dekarlık sera alanını, 350’ye yakın büyükbaş hayvanı, 3 bine yakın küçükbaş hayvanı ve 16 bin dekarlık tarım alanında bulunan 360 adet arı kovanını yangın sebebiyle kaybettiklerini açıkladı. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, "Bölgedeki yangınlarda 3 vatandaşımız hayatını kaybetmiştir. Manavgat'ta ilk tespitlere göre 16 mahalle yangından zarar gördü. 320 büyükbaş, 3 bin küçükbaş, 4 bin kanatlı hayvan telef oldu. Erdoğan, "Anayasamızın 169. maddesine göre, yanan alanlar başka amaçla da kullanılamaz ve tekrar ağaçlandırılır. Yanan her yeri fazlasıyla tekrar ağaçlandırmak görevimizdir. Uçak konusundaki sıkıntıların ana sebebi de THK'nın filosunu yenileyememiş olmasıdır" şeklinde kamuoyuna açıklamada bulundu.
Haliyle malları zarar gören ev sahipleri, hayvancılar, ormancılar ve benzeri mağdurların zararları manevi kaybın yanı sıra ekonomik bir kayıptır. Bütçe dengesi Haziran ayında 25 Milyar TL açık vermişken bu kayıpları devletin finanse etmesi makul görülmemektedir. Buna ek olarak tarım ve hayvancılığı önemli seviyede olumsuz etkileyecek bu kayıplar neticesinde zaten hali hazırda hızla yükselen gıda enflasyonu da daha fazla artıracaktır ve Tüketici fiyatlarını yukarı çekecektir.
Anayasanın yanan alanlarla ilgili maddesini Tarım, Orman ve Çevre birimleri, denetim birimleri ve yargının yakından takip ederek bölgenin rehabilitasyonu için büyük uğraş vermesi elzemdir. Ancak bu hasara neden olan ya da hasarın bu denli büyümesinde ihmalkarlık gösterenlerin cezalandırılması kamuou vicdanı ve ekonomiye vereceği zararlar bakımından önem arz etmektedir.
