Birikimler yatırıma çevrilmediği zaman enflasyonun olumsuz etkisiyle zaman geçtikçe erimeye başlar. Enflasyon tüketici mallarındaki artış olduğundan dolayı sadece birikimde kalan para zaman geçtikçe artık daha az mal ve hizmet almaya başlar ve kişinin ya da şirketin alım gücünü zaman içerisinde düşürür. Tüm yatırımcıların dönemin finans koşullarını anlaması açısından bir pusulaya ihtiyaç duyulur. Yatırım aracı üzerinde teknik analiz ve temel analizler yapılır. Bunla beraber bulunduğu ülkenin koşullarını değerlendirmek için de makroekonomik analizler yapılır. Bunların arasında yatırımlara pusula olacak iki önemli gösterge faiz oranları ve enflasyon arasındaki makastır.
Faiz oranları, paranın maliyetidir. Merkez bankaları tarafından belirlenen bu oranlar, ekonominin genel gidişatını etkiler. Faizler yükseldiğinde, borçlanmak pahalılaşır ve yatırımcılar birikimlerini faiz veren mevduat, para piyasası fonu ve tahvillerde değerlendirir. Faizler düştüğünde ise tam tersi bir etki oluşur; harcama ve yatırımlar teşvik edilir.
Özetle, yatırım yaparken sadece "faiz ne kadar?" sorusuna odaklanmak yeterli değildir. "Bu faiz oranı enflasyona karşı ne kadar koruma sağlıyor?" sorusunu da sormanız gerekir. Çünkü pusulanız doğru yönü ancak bu iki göstergeyi bir arada değerlendirerek gösterebilir. Gerçek getiri nominal faiz oranı ile enflasyon arasındaki farktır. Bu fark negatif ise paranız faiz de eriyor demektir. Bu oran pozitif ise enflasyon üzerinde reel olarak para kazanabiliyorsunuz demektir.
Aşağıdaki tabloda görüleceği üzere faiz indirimlerinin başladığı “nas” döneminde faizler 2022 yılında hızla indirilmeye başlamış ve enflasyon hızla yükselerek % 85,5’e kadar devasa şekilde artmıştır. Bu dönemde faiz ve enflasyon makası eksi 75’e çıkmıştır. Dolayısıyla Türk Lirası faizde de parası olanın yüksek hızda para kaybetmiştir. Bu dönemde yatırımcılar paralarını borsa, altın, döviz bazlı tahvil, ev, arsa ve yabancı borsa gibi yatırımlara kaydırarak paralarının değerini reel olarak korumuşlardır. Grafik de detaylı şekilde görüleceği üzere Borsa, Ev fiyatları artışı ve altın fiyatları enflasyon oranının üzerinde gerçek getiri sağlamıştır. Sonuç olarak yatırım pusulamızı ilerleyen dönemler de yakından takip ederek gerektiğinde yatırım portföyümüzü aktif olarak yöneterek değiştirmeliyiz.
Malumunuz olduğu üzere 24 Temmuz 2025 tarihinde TC Merkez Bankası para politikası kurulu toplantısıyla politika faizleri 300 baz puan (% 3) düşürülmüştür. Bir sonraki toplantı tarihi 11 Eylül 2025 tarihinde faizlerde ek düşüş kararı alınmasındaki beklenti devam etmektedir. Pusulanızı kullanmayı unutmayın...
Tablo: Bloomberg
Grafik: Tradingview 07.2023 - 07.2025.
Kırmızı Renk: Enflasyon
Mavi Renk: Bist 100 Endeksi
Mor Renk: Altın
Pembe Renk: Ev Fiyatları Endeksi
