Mustafa Akıncı ile Anastasiadis arasındaki görüşmelerde ayrıntılı olarak ele alınmayan tek konu, topraktır.

Türkler, ada nüfusunun yüzde 23’ünü teşkil ediyor ama toprağın yüzde 37’sine sahiptir. Bu toprakların çok büyük bir bölümü tapulu Rum malıdır.

KKTC’yi meydana getiren bölgenin neredeyse yüzde 80’i, Türk askeri 1974'te adaya çıktıktan sonra güneye kaçan Rumların arkada bıraktıklarıdır.

Türklerin bu toprakların ne kadarını iade edeceği, Rumlar için görüşmelerdeki en önemli iki konudan biridir. (Diğeri Türkiye’nin garantörlük statüsünün sonlandırılması ve adada bulundurduğu askerin geri çekilmesidir.)

Akıncı’dan ne kadar toprak tavizi alacağını öğrenmeden Anastasiadis görüşülen diğer konularda adım atmakta tereddüt etmektedir.

Bu nedenledir ki bir yıldan fazla bir zamandır tartışılan birçok konu nihai şekline bağlanmadan havada asılı durmaktadır.

Akıncı, toprak konusunda bir açmaz içerisindedir.

Rumların istediği toprak ayarlamasını yapmazsa anlaşma olmayacak.

Yaparsa da olmayacak.

Kıbrıslı Türkler büyük toprak tavizi içeren, büyük sayıda Türk’ün ikinci veya üçüncü defa evinden barkından olmasına neden olacak bir uzlaşmayı referandumda kabul etmeyecektir.

İki uç arasında makul bir denge bir kurulabilir mi?

Akıncı’nın görüşmelerin buluşma yerini İsviçre’ye taşımakta ısrarcı olmasının nedeni bu sorununun cevabını bulmaktır.

 Türk lider, toprak konusunda ne taviz vereceğini Rumlara adada söylemek istemiyor. Endişesi, gözden çıkarmaya karar verdiği yerlerin basına sızdırılacağı, bunun da Türk toplumunda büyük tedirginlik yaratacağıdır.

Akıncı ile Anastasiadis, Kasım 7’den başlayarak altı gün boyunca görüşmelerine İsviçre’nin Mont Pelerin kasabasında devam edecekler.

Türk liderin ümidi Mont Pelerin’de bir şekilde toprak konusunda Rum lideri tatmin etmek, karşılığında da dönüşümlü başkanlık gibi Türk tarafının ısrarcı olduğu konularda taviz almaktır. Eğer bunlar olursa adanın yeniden birleşmesine giden yolun açıldığından bahsedilebilir.

Ne yazık ki görüşmelerin bu güne kadarki seyri Akıncı’nın başarı şansı konusunda fazla iyimser olmaya izin vermiyor.

Görüşmelere yakın kaynakların verdiği bilgiye göre, Anastasiadis Türk tarafının Rum tarafına vereceği toprakların yüz bin Rum’u iskan edecek kadar büyük olmasını istiyor. Ek olarak, Türk bölgesinde özel statülü kantonlara Rumların dönebilmesini öngörüyor.

Akıncı hem Türk bölgesinde Rum kantonları olmasına karşıdır hem de toprak ayarlamaları neticesinde birçok Türk’ün yerinden yurdundan olmasına.

Bu iki zıt görüş, ancak, taraflardan birinin bu güne kadar savunduğu temel pozisyonlarından büyük fedakarlık yapması halinde uzlaştırılabilir.

Bu güne kadar, süregelen görüşmelerde herhangi bir tarafın böyle büyük bir adımı atabileceğine dair bir emare görülmedi.

Korkarım, eğer bir mucize olmazsa taraflar İsviçre’den çözüm değil hayal kırıklığı getirecekler.