Manuka balı ile tanışmam bir zamanlar sık sık gittiğim Londra’daki Fortnum & Mason’da oldu. 

Faaliyetine 1707’de başlayan Fortnum & Mason, daha çok muhteşem kaliteli gıda, içki ve lüks eşyalarıyla bilinen büyük bir alışveriş merkezidir. 

Dükkânın giriş katındaki balların satıldığı bir masa vardı. Burası ilk uğradığım yerlerden biri idi. Bir defasında – 30 küsur yıl önce – yan yana iki kibrit kutusundan büyük olmayan bir kavanoz gördüm.
Üzerinde, “Çok az üretildiği için lütfen bir taneden fazla almayın,” gibi bir şey yazılı idi. 

Bugün olduğu gibi o gün de değişik balları denemeye tutkulu olduğum için merak ederek aldım. Fiyatını hatırlamıyorum ama Fortnum & Mason’da hiçbir şey ucuz olmadığından muhtemelen pahalı idi.

Bal lezizdi, çok değişik bir kokusu ve tadı vardı. Ama birçok saf ve kaliteli bal lezizdir ve değişik koku ve tada sahiptir. 

Eşsiz bulduğum, alıcıların birden çok kavanoz almamaya teşvik edilmesi oldu. Manuka balı herhalde yeryüzünde “bizden fazla almayın” reklamıyla satılan başka bir ürün yoktur.

Bal Yeni Zelanda’da çıkar. Arılar balı orada yaygın olarak bulunan Manuka (Leptospermum scoparium) ağacının çiçeklerinden toplar. 

Fortnum & Mason’da tanışmamızdan bu yana hemen hemen her zaman evimde Manuka oldu. Yaşımla beraber balın fiyatı da artıyordu. O kadar ki artık binde bir alır oldum. Bugünlerde balın en küçük kavanozu 30 Euro’dan fazladır. 

Ürünü neredeyse havyar fiyatına satmak için büyük bir şirket yeni bir pazarlama taktiği devreye soktu. Manuka’yı eşsiz ve “tedavi edici” özelliği diğer bütün ballardan üstün bir bal olarak reklam ediyor. Markasının Manuka Doctor olması buna dayanıyor olmalı. 

Manuka’yı benzerlerinden üstün yapan, diğer bütün ballardan daha çok methylglyoxal içermesi imiş. Methylglyoxal’ın antibiyotik ve antibakteriyal özellikleri varmış. Balın “tedavi edici” özelliğini içerdiği methylglyoxal miktarı temsil ediyormuş. Bu da 30 MGO’dan 1000 MGO’ya kadar yükseliyor. Fiyat da onunla beraber.

MGO numarası o kavanozdaki balın içindeki methylglyoxal miktarının ne olduğunu gösteriyor. Eğer bendeki gibi 100 MGO yazıyorsa bir kiloda 100mg methylglyoxal var demektir.

KKTC’de Manuka satılmıyor. Fiyatları merak ediyorsanız Yeni Zelanda’nın en büyük Manuka ihracatçılarından birinin şu sitesine bakabilirsiniz:  https://www.manukadoctor.co.uk

Manuka harika ballardan biridir. Ama diğer has ballardan daha fazla sağlığa iyi geldiğini gösteren bilimsel bir kanıt yoktur. 

Manuka balı harika bir bal olmaktan çok bir pazarlama harikasıdır diyebiliriz.

Benimkini Rum tarafındaki Holland & Barret adlı dükkândan aldım. Aslında oraya Tanzanya’nın yağmur ormanlarından toplanan bir balı almaya gitmiştim. Ama Manuka’dan çok daha ucuz, lezzetli ve üstelik organik olan bu ürünü satmaktan vazgeçmişlerdi. Müşterlerini hafifçe Manuka almaya zorlamak için olduğunu düşünmedim değil.