The trees encountered on a country stroll

Reveal a lot about a country’s soul.

Böyle yazıyor İngilizlerin geçen yüzyılda
yaşayan en büyük şairlerinden W. H.
Auden (1907-1973), en ünlü şiirlerinden
biri olan Woods’da (Korular).

Bir ülkenin ruhuna dair çok şey açıklar
Kırsalda dolaşırken karşılaştığınız ağaçlar.

Bugünlerde Kıbrıs’ın kırsalında dolaşırsanız ölmekte olan çam ağaçları ile karşılaşırsınız.

Dallardan korku filmlerinde görülen hayalet kafalarını andıran keseler sarkar.
Keselerin içinde tırtıllar var. Keseler
tırtılların kışı güven içinde geçirmek üzere
ağızlarından salgıladıkları ipeksi bir
madde ile ördükleri yuvalardır.

Tırtıllar geceleyin yuvalarından çıkarlar ve sıra hâlinde ilerleyerek bin yıldan uzun
yaşamaya muktedir ender ağaç
türlerinden biri olan çamın yapraklarını -
iğnelerini - yiyerek beslenirler. Besinin bir
bölümünü yapraklarından sağladığı için
onları kaybedince ağaç zayıflar ve uç
hâllerde ölür.

Tırtıl, çam ormanının başına gelebilecek en büyük felaketlerden biridir. Önlem
alınmazsa her yıl çoğalır ve verdiği zarar
katlanır. Önlem, tırtıl böceklerini makasla
kesip yakmak ve havadan ilaçlama
yapmaktır.

Ekim ve Kasım aylarının nispeten mutedil
ve kurak geçmesi tırtılların yumurtadan
çıkma aşamasını hızlandırdığı için bu yıl
kese sorunu bir salgın hâlini aldı.
KKTC’nin komadaki hükûmetinin birkaç
yıldır önlem almaması sorunu daha da
büyüttü.

Geçenlerde bahçemdeki en yaşlı ve güzel
çamın tepesine yakın bir yerde bir tırtıl
kesesi gördüm ve içim çöktü. Onu oradan
alması için bir süre Orman Dairesi’nde
çalışan köylüm Musa’yı aradım. Musa
ağacın etrafında dolaşınca bir değil yedi
kese gördü. Uzatılabilen bahçe makasım
elinde ağaca tırmandı. Bazı keseler uzun
dalların ucunda oldukları için iki dalı
kesmek zorunda kaldık. Gece tırtıl
keselerini istemeye istemeye ateşe attım.

Birçok değişim, yani metamorfoz geçiren
tırtıllar, varlıktaki en ilginç yaratıklar
arasındadırlar. Belli bir büyüklüğe
ulaştıklarında birincisinin hemen
arkasında ikinci bir baş çıkarırlar. Bu baş
belirli bir aşamada dökülür. Bazı tırtılların
altısı sağ, altısı solda olmak üzere on iki
gözü vardır.

Metamorfoz fenomeni çok eskidir. Tarihi
350 milyon yıl geriye gider. Nasıl
meydana geldiği hâlâ tartışılan bir
konudur. Sadece kelebekler ve güveler
değil kınkanatlı böcekler, yabanarıları,
pireler ve zarkanatlı bir cins olan
lacewings de metamorfoz geçiren
canlılardandır.

Çam tırtılları bugünlerde yere inecek ve
içine girecek kadar yumuşak toprak
buluncaya kadar yürüyecek. Onları
ormanda birbirine değecek kadar yakın
sıra hâlinde yürürken görebilirsiniz.

Fazla yaklaşmamanızı öneririm.

Tırtılların düşmanlarını caydırmak için
sahip oldukları kimyevi maddeler insana
ve hayvana zararlıdır. Tırtıla dokunulması, hatta çok yaklaşılması sakıncalıdır, çünkü sırtındaki iğnemsi kılları ok gibi fırlatabilir. Sonuç, benim de deneyimlediğim gibi, cilt kızarıklığı, kaşınma, nefes alma zorluğudur.

Auden’in sanki KKTC için yazdığı şiirin
son mısraı şöyledir:

A culture is no better than its woods.

(Bir ülkenin) kültürü korularından iyi
olamaz.