Financial Times’ın hafta sonu ekini okurken Stil sayfasında gözüme deve tüyü bir palto fotoğrafı takıldı.
Loro Piana ürünüydü.
Internetten* Martingala adlı paltonun fiyatının 17,200 Euro olduğunu öğrendim.
Çarp üçle, 51,600 lira.
Katma Değer Vergisi dahil mi hariç mi bilmiyorum ama bir paltoya 51,600 lira ödeyebilecek birisi için bu fazla önemli olmamalı.
Dünyanın en kaliteli tekstil ve giyim zincirlerinden biri olan İtalyan Loro Piana pek öyle “Bunun fiyatı neydi koçum?” diye soran insanların uğradığı bir yer değil.
Martingala dünyanın en pahalı paltosu olabilir mi?
Olabilir çünkü kumaşı dünyanın en pahalı, en nadir ve en seçkin ipliği olan vikunya kılından dokundu.
Vikunya Peru’nun Andean Dağlarının sarp eteklerinde yaşayan bodur bir devedir. Boyu bir metre olan bu zarif yaratığın ağırlığı 50 kilogram civarındadır.
Vikunya yünü çok pahalıdır çünkü kalitesi yüksek, elde edilmesi zordur. Kılının çapı 12,5 mikrondur. En kaliteli kaşmirin mikronu 13,5, daha sıradan kaşmirlerin mikronu ise 14,5 ile 17,5 arasındadır.
Hayvan üç yılda bir kırkılır. Makaslanması için serbestçe dolaştığı doğadan kırkılma merkezlerine yönetilmesi gerekir.
İnkalar zamanında vikunya avı yasaktı ve yününden sadece imparator ve ailesi için elbise yapılırdı.
İspanyollar On Altıncı Yüzyıl’da İnka imparatorluğunu fethettiklerinde sadece İnkaları katletmediler. Yününü almak için vikunyaları da öldürmeye başladılar.
Bu yöntem geçen yüzyılın ortalarına kadar devam etti.
On Beşinci Yüzyıl’da Peru ve Bolivya dağlarında milyonlarca vikunya yaşıyordu.
1960’lara gelindiğinde Andean dağlarında on bin civarından vikunya kalmıştı.
Bu güzel yaratıkların yok olmasını önlemek için hükümetin önderliğinde çevre kuruluşlarının da katıldığı bir program başlatıldı.
Loro Piana bu aşamada devreye girdi ve iki İtalyan firması ile birlikte vikunya yünlerini satın almak için Peru hükümetiyle anlaşma yaptı.
Vikunyalar tükenmekten kurtuldu, çoğaldı.
Zenginler “tanrıların ipliğinden,” yapılan tüy hafifliğinde elbiselere kavuştular.
Belki de, ilk defa insanın lüks tüketim tutkusu bir yaratığın doğada yok olmasına değil yok olmaktan kurtulmasına neden oldu.
Benim için vikunyaların öyküsü sadece zarif bir hayvanın tükeniş yolundan geri dönmesiyle veya rüya gibi elbiselerle ilgili değildir.
Bir mükemmeliyet arayışının da öyküsüdür.
Loro Piana sadece vikunya peşinde değildir. Şirket ürünleri için dünyanın en kaliteli yün, pamuk ve ketenlerini de arayıp bulmakta, üreticilerine ödüller vermektedir.
Loro Piana dükkanlarında bir tek çirkin renk, kötü kesim veya dikim eşya bulamazsınız. Her dükkan “Beni al seni mutlu ederim,” diye bağıran ürünlerle doludur.
En hızlı tükettiği şey kendisi olan; mükemmelliğin gittikçe mükemmeliyetsizlikte arandığı Türkiye için çıkartılacak çok ders var bu öyküde.
*https://www.loropiana.com/en/eshop/coats-trench-martingala-vicuna-storm-system/p-FAD3362
