banner564

Food Lodge ve dinkel ekmeği

Arabayı evin önüne park edip dışarı çıkınca yüzüme bir serinlik vurdu.
Kuzeyden, deniz tarafından, bu ayı için pek olağan olmayan bir esinti geliyordu.
Taş duvarın arkasında mavi yasemin (ki mavidir ama yasemin falan değildir), tespih ağacı ve mersin keyifle sallanıp duruyorlardı.
Durdum ve içimde bu zamanlara has bir hoşluk, minnet ve şükür duygusu ile ânın güzelliğini soludum.
Girne’deki favori yerlerimden biri olan Çatalköy’deki Food Lodge’dan dün ısmarladığım dinkel ekmeğini almaktan dönüyordum.
Kızartılıp üzerine zeytinyağı gezdirilmiş bir dilimin üzerine serilmiş domates ve siyah zeytin öğle yemeğim olacak.
Türkçesi kızıl buğday veya kılçıksız buğday olan dinkel veya spelt Milattan Önce yaklaşık 5000 yılından başlayarak ekilen bir buğday türüdür.
Bu buğday, Bronz Çağı’ndan Orta Çağlara kadar Avrupa’nın temel gıda maddelerinden biri idi.
Sonra modası geçti ve yerini çağımızda yaygın olan buğday türlerine bıraktı. Bu günlerde, organik tarım akımının da rüzgârıyla,  bir tür yadigâr tahıl olarak Orta Avrupa ve İspanya’nın kuzeyinde ekiliyor ve unu daha çok artizanvari ekmek yapan dükkânlarda alıcı buluyor.
Fırın, pastane, lokanta karışımı küçük bir yer olan  Food Lodge (0533 839 87 64) bildiğim kadarıyla, KKTC’de dinkel unu kullanarak ekmek yapan tek yerdir.
Bu ekmek ağırdır, bol liflidir ve içinden dinkel tanelerinden kaynaklanan yirmiye yakın mineral ve vitamin falan vardır, ama ben bunlar için değil fındıksı tadı ve yoğunluğu için alıyorum.
Ekmek en sevdiğim yiyecektir diyebilirim. Ekmek, zeytinyağı, zeytin ve domatesle yaşayabilirim.
Sık seyahat ettiğim yıllarda herkes dışarıdan viski gibi şeyler getirirken ben özellikle Almanya veya Avusturya’da isem ekmek getirirdim.
Çocukluğumda köylerde her evin bir fırını vardı. Fırınlar haftada bir yakılır, evde yoğrulan esmer buğday unuyla her biri belki iki-üç kilo ağırlığında ekmekler yapılırdı.  
Soğuduktan sonra ekmekler tavandan iplerle bağlı kare biçimindeki bir tahtanın üzerinde, çarşaf altında saklanırdı. Hiç bayatlamazlardı.
Ekmeğin fırında pişerken çıkardığı koku benim için dünyanın en güzel kokusudur.
Türkiye buğdayın anavatanlarından biridir. Orada yaşadığım yıllarda beni en çok şaşırtan (ve üzen) şey ekmeklerin kalitesizliği idi. Nereye gitmişti o eski, kepeği alınmamış unlar ve nerede idi tam buğdayla yöresel ekmekler çıkaran fırınlar?
Cehalet dışında eski her şeyden kolaylıkla vazgeçen TC en temel gıda maddesini de kaybetmiş, havaya atsan neredeyse düşmeyecek hafiflikte ekmeklerle karnını doyurur olmuştu.
Kim bilir Anadolu’da onlardan ekmek yapılmayan dinkelden de doyurucu ve lezzetli ne kadar değişik buğday türleri vardır.
 
Kaleburnu  Köyü’nde hellim aldığım bir aile dışında kendi ekmeğini yapan kaldıysa adada lütfen bana haber verin. Kapısına dikilip dileneceğim.
Eskilere ait şeylerin bu kadar çabuk ve bu kadar büyük sayılarda kaybolduğu bir başka dönem oldu mu insanlık tarihinde? 

YORUM EKLE
YORUMLAR
Tarık er ordu
Tarık er ordu - 4 yıl Önce

Metin bey yazılarınızı keyifle takip ediyorum Sağlık sıhhat uzun ömür dilerim iyiki varsınız iyiki bu yazıları yazıyorsunuz sevgi ve selamlar

metin münir
metin münir @Tarık er ordu - 4 yıl Önce

Teşekkür ve saygılar :-)

Nimet Kuyucu
Nimet Kuyucu - 4 yıl Önce

Metin Münir bey,, buğdayın ve unun doğal halini kovalayan,, bunlardan ekmek yapan,, azımsanmayacak sayıda insan var Türkiye'de. Çeşitli organizasyonlar, gruplar, bir kısmı eğitim de veren kuruluşlar vs. 10 yıllardır bunların da çabaları sonucu, tohum takas şenlikleri (satmak yasak ya), Atalık tohumları tarım zehirsiz topraklarda yetiştiren gönüllüler, taş değirmenlerde bu tohumları öğüterek o özlediğimiz unları yapan amatör ruhlu çiftçiler. Mesafeye aldırmadan, o unları bir şekilde elde edip, unla yapılan herşeye kullanıyoruz. Elbette, Türkiyede Kahir ekseriyet, ne yazık ki, o tüy kadar hafif ekmekleri çokca yiyor. Ama bu çabalar da var. Aktarmak istedim. Saygı ve dostlukla

Malagobia
Malagobia - 4 yıl Önce

Sayın Münir
Ne çok yer gezsenizde(transfer) değil Milliyet gazetesi neden bu yana sizi takip ediyorum selamlar sizi okumak yan yana sohbet tadında

Canan Sarac
Canan Sarac - 4 yıl Önce

Merhaba, belki buraya bakmak istersiniz, uzaktan guzel isler yaptiklarini takip ediyorum. Adada toplu tasima olmadigi icin henuz deneyemedim. Evde kendi eksi mayali ekmegimi 2,5 yildan beri maalesef market unuyla yapiyorum. Ne zaman isterseniz buyurun. https://www.facebook.com/1068936176511536/posts/4138714026200387/?app=fbl

metin münir
metin münir @Canan Sarac - 4 yıl Önce

girne'de organik ürünler satan dükkanda değişik unlar var belki bakmak istersiniz. Telefonu: 0533 872 44 44

:-)

Kibrisili Ali
Kibrisili Ali - 4 yıl Önce

Eger dogu durust koy hellimi, koy ekmagi yapan , satan varsa bilenler yazarsa cok sevinirim. Hangi koyde olursa osun, gerekirse Kibrisin bir ucundan diger ucuna gider yine de alirim.

Simdiden teskkurler.

Sadık Azimli
Sadık Azimli - 4 yıl Önce

Yıllar önce sizinle tanışmak isteyen İstanbullu bir arkadaşımla sizi ziyaret etmiş ve tanışmıştık. Ben de bir köy çocuğu olarak ( Şimdi emekli bir eğitimci ) eski fırın ve ekmek kokusuna özlem fiyatlardanım. Kalkanlı , Akdeniz ve Kurumanastır'da çıkarılan ekmekleri eski köy ekmeklerine yakın bulduğumu söyleyebilirim. Ulaşılabilirlik olarak da Kurumanastır Köy ekmeğini uzun süredir kullanıyorum. Bilginize. Selamlar.

Semra
Semra - 4 yıl Önce

Yaptığınız tanıma ve ekmeklerimizin bugünkü halini tarifinize katılıyorum. Vazgeçilenler kaybolup gidiyor ama ekmeği kurtarabilsek iyi olur. Tandırımız olmasa da biz yıllardır evde yapıyoruz.

Cafer Alıcı
Cafer Alıcı - 4 yıl Önce

Elinize sağlık Üstadım
Aynı duygularla, aynı özlemlerle yaşıyoruz nafile dünyada!
Ata tohumdan buğday ürettim. Ekmek yapan yok...


banner608

banner474