1950 yazında bir gündü.
Ünlü İtalyan fizikçi Enrico Fermi (1901-1954) ile üç meslektaşı öğle yemeği için New Mexico’daki Los Alamos Ulusal Laboratuvarı’ndan çıkmışlardı.
Yürürken o günlerde Amerikan gazetelerine konu olan uçan daireleri konuşuyorlardı.
Kâinatta, dünyaya uzay aracı yollayacak kadar gelişmiş yaratıklar olabilir miydi?
Yemekte Fermi ansızın bağırdı: “Varsa, neredeler?”
İtalyan bilim adamının bu sorusu daha sonra “Fermi Paradoksu” olarak bilinen olan bir tartışma başlatacaktı.
Dünya, Samanyolu Galaksisi’nin kenar mahallelerinin birinde dönüp duran sıradan bir gezegendir.
Samanyolu, NASA’nın bulgularına göre, gözlenebilir kâinatta var olan 200 milyar galaksiden bir tanesidir.
Güneş ise Samanyolu’ndaki 200 milyar yıldızdan sadece biridir.
Diğer yıldızların çevresinde de Dünya gibi hayata müsait olan gezegenler dönmekte.
Uzayın tamamında yaşam barındırmaya uygun gezegen sayısı kentilyonlarla hatta sekstilyonlarla (1 ve 21 sıfır) ölçülüyor – yani dünyanın bütün kumsallarında bulunan kum tanesinden fazla.
Sayılar böyle olduğuna göre sonsuz mekân ve zamanın içinde dönen başka gezegenlerde de hayat olduğunu düşünmek makul, hatta istatistiki bir kesinlik değil mi?
Hesaplamalara göre,
· Sadece Samanyolu’nda en az 100 milyar dünya benzeri yaşanılabilir gezegen varsa,
· Ve kâinattaki galaksi sayısı 2 trilyon ise,
· Ve bu galaksilerin her birindeki dünya benzeri gezegen sayısı aşağı yukarı Samanyolu’ndaki kadar ise,
· O zaman hayat denilen şeyin sadece dünyamıza has bir olgu olması neredeyse imkânsızdır.
Kâinattaki yıldızların ve gezegenlerinin çoğu Güneş’ten çok daha yaşlıdır.
Eğer yeryüzü tipik ise bunların bazılarında çoktan beri zeki yaratıkların yaşıyor olması gerek. Onların yarattığı uygarlıklardan bazıları yıldızlararası seyahat yapabilecek düzeyde olmalı. Bu seyahatler çok hızlı araçlarla yapılmamış olmasa bile Samanyolu’nu kat etmek birkaç milyon yıldan fazla zaman almamış olmalı.
Güneş’e benzeyen birçok yıldız, Güneş’ten milyarlarca yıl yaşlı olduğuna göre Dünyamızın uzaylılar tarafından ziyaret edilmiş olması gerekir. Ama bunun olduğuna dair inandırıcı bir kanıt yoktur.
İşe Fermi Paradoksu bu aşamada devreye giriyor:
Eğer hayat bu kadar yaygınsa, neden onu görmüyoruz, neden kendini bize göstermiyor?
Birçok neden olabilir:
· Uzayda zeki yaratık ya çok nadir bulunur ya da hiç yoktur.
· Zekâya sahip canlılar doğal olaylar sonucunda periyodik olarak yok olur.
· Zeki uzaylılar ileri teknoloji geliştirmemiş olabilir.
· Zekâ sahibi canlıların doğasında kendilerini yok etmek vardır.
· Zekâ sahibi canlıların doğasında başka zekâ sahibi canlıları yok etmek vardır.
· Yabancı hayat bizim fark edemeyeceğimiz kadar yabancı olabilir.
· Uygarlık kozmosta kural değildir.
· Uzayda canlı varsa bile onları keşfetmek birçok sebeple çok zordur.
· Geldiler ama bizi ilkel buldukları için dönmemek üzere gittiler.
Ama kâinatta hayat emaresi bulamamamız hayat olmadığını kanıtlamaz. Evden çıkarken arabanın anahtarını bulamamamızın anahtarın olmadığını kanıtlamadığı gibi.
Dünya alelade bir gezegen olabilir ama üzerinde taşıdığı hayat alelade değil, belki de kozmosta bir tanedir. Her ne kadar ona çöp muamelesi yapıyorsak da..
Yalnız mıyız?
YORUM EKLE
YORUMLAR
Ekrem Çorbacıoğlu - 3 yıl Önce
Uzaylıların dünyayı keşifleri özellikle de kıbrıs sorununun çözümüne büyük katkı yapacaktır. Bir düşünürün dediği gibi göklerden gelen bir karar vardır.
Vatandas @Ekrem Çorbacıoğlu
- 3 yıl Önce
Hahahaa biz Kibrislilar dunyaya uzaylilar bile inse Kibris sorunundan baska birsey dusunemez olduk vAllahi :))
Kibrisli Vatandas - 3 yıl Önce
Aslinda Fermi nin paradoksu bir paradoks degil, Fermi dogruyu gorebilmis. Drake Equation (Drake Denklemi) denilen sizin de bahsettiginiz "Bu kadar yildiz ve gezegn varsa mutlaka baska canlilar da olmalidir" iddiasi eksik ve yanlis bir degerlindirme sonucu ortaya cikmis bir safsatadir bence.
Esas sormamiz gereken soru: Dunyada hayatin ortaya cikma ihtimlai yuzde kactir? Bunu biliyormuyuz? Tabi ki hayir. Madem ki bunu bilmiyoruz o zaman istedigin kadar gezegenler galaksiler yildizlar olsun sonucta uzayda baska yaratiklarin var olma olasiligini da bilemiyoruz demektir.
Denklem en basit sekliyle soyle olmali:
Dunyadaki hayatin ortaya cikma olasiligi X olasi galaksiler X Olasi yildizlar X olasi gezegnler
Yani istedigi kadar galaksiler yildizlar gezegneler olsun eger birinci deger yani "dunyada hayatin oratay cikma sansini" BILMIYORSAK diger galaksilerde ortaya cikma sansisni da tahmin etmemiz imkansizidr.
Kisaca Fermi dogruyu soylemistir ve ortada bir paradoks yoktur. Hatayi yapan Drake ve onun savunucularidir bence.
ruh ikizi @ vatandaşa - 3 yıl Önce
Aynen doğru kardeşim. Bütün yıldızlar ip gibi dizili değil. Yakını var uzağı var doğal olarak.
Vatandas @ruh ikizi @ vatandaşa
- 3 yıl Önce
Evet. Yani ne kadar ilginctir ki gokkubbe bir zaman makinsei gibi ne kadar uzaga bakarsak o kadar eskiye bakiyoruz gecmisi goruyoruz. Inanilmaz buyuklukte bir evren, insanin akli almiyor.
Gurel ASIK - 3 yıl Önce
kendisine verilen hayatin kadrini kiymetini bilmek isteyen herkesin duvarina asmasi gereken bir yaz
mustafa yüksel - 3 yıl Önce
Güneşine uzaklığı dünya gibi olan başka gezegen (ler) varsa, büyük olasılıkla başka yaşam da vardır. Evrenle ilgili verilen rakamlar (büyüklükler) böyle bir olasılığın hayli yüksek olduğunu gösterir.
Durmuş Aksoy @mustafa yüksel
- 3 yıl Önce
Sayın Kibrisli Vatandas yazdıklarınız çok tutarlı gözüküyor. Dünyada yaşamın ortaya çıkma olasılığını bilmediğimiz için, mantıksal bir çıkarımla evrenin bir yerlerinde de hayat vardır diyemeyiz diyorsunuz. Çok makul bir söylem. Ama bir de "süre" dediğimiz bir zaman etkeni var. Bu o kadar uzun bir süre ki, milyon yıl, milyar yıl dediğimiz zaman bunu da aklımız kavrayamıyor. Steril bir kavanozun içine koyacağımız maddelerin ne olacağını milyon yıl bekleyip görme şansımız var mı? Ama dünyanın ve başka gezegenlerin milyarca yıl bekleme şansı var. O yüzden nasıl sizin söylediğiniz gibi evrende başka yaşamlar var mıdır sorusuna cevap olarak vardır diyemeyeceğimiz gibi bence yoktur da diyemeyiz. Verebileceğimiz cevap bence şimdlik bir tanedir. O da: Bilmiyoruz.
Kibrisli Vatandas @mustafa yüksel
- 3 yıl Önce
Ben buna katilmiyorum. Yukarida da bahsettigim gibi bu Drake denklemine inananlarin yaptigi bir hata. Yani yildiza uzaklik ideal olmus (Goldilocks Zone) diye, veya sartlar uygun diye ille de o gezegnde hayat kendiliginden ortaya cikacak diye birsey yok. Bunun olasiligini bilmiyoruz o yuzden boyle bir iddiada bulunamayiz.
Kisacasi bircok kimyasal maddenin KENDILIGINDEN uygun bir sekilde birleserek bir canliya donusme olasiligini bilmiyoruz. Eger bu olasilik yuksekse o zaman baska gezegenlerde de olusma sansi vardir. Yok eger bu olasilik cok dusukse o zaman yoktur.
Siz steril bir kutuya bir canliyi olusturacak butun maddeleri, Karbon, Hidrojen, Azot, Oksijen vs koyup istediginiz kadar bekleyin bu kutuda kendiliginden bir canli ortaya cikar mi? Yani "SARTLAR UYGUN DIYE" bir gezegende hayat olmasini beklemek yanlis, bu o kadar basit degil. Simdiye dek butun teknolojimize ragmen , istedigimiz herhangi be ortami yaratma yetenegimiz olmasina ragmen kimse henuz yoktan bir canli yaratamamistir, nasil yaratilacagini da bilmiyoruz.
Yani hayatin herhangi bir yerde kendiliginden olusma olasiligini bilmedigimiz icin baska gezegenlerde hayat vardir diyemeyiz. Sartlar uygun diye ille de hayat oluscak degil. Bu mantiksal bir yanlistir.
Hasan Nuri - 3 yıl Önce
Uzaylılar şayet Dünyayı ziyaret etmiş iseler,
KKTC ye gelmiş olabilirler ki Dünyaya bir kere daha gelmek istemesinler,
Yıldızların bugün bize ulaşan ışığı beş milyon yıl önce yola çıkmış. Durumu izah ediyor gibi...
İnsanın aklının boyutunu anlatmak bakımından...
Bes milyon degil de baktigimiz o yildizin bizden ne kadar uzak olmasina bagli aslinda. Eger 5 milyon isik yili uzakliktaki bir yildiza bakarsaniz o zaman sizin dediginiz gibi isik bize 5 milyon yilda ulasiyor, yok eger 100 milyon veya 500 milyon vs. gibi daha uzakliktaki yildizlara bakarsaniz o zaman da sirasiyla 100 milyon veya 500 milyon yil once yola cikmis oluyor. Yani ne kadar uzaga bakarsak o kadar gecmise bakmis oluyoruz.