Orta sosyo-ekonomik seviyede yaşayan insanlar genelde tek bir gelir kaynağı olan maaşla yaşarlar. Finansal olarak kendini korumak isteyenler ise genelde tasarrufa yönelir ve para biriktirirler. Ancak yatırım yapmadan biriktirilen para zaman içerisinde enflasyona yenik düşer ve orta ve uzun vadede siz hissetmeden para kaybetmiş olursunuz. Alım gücüne sürekli ve düzenli olarak yenik düşen birikim ise size refah bir finansal gelecek sunamaz. Keza gizli bir el sürekli olarak sizin birikimlerinizi siz fark etmeden birikimlerinizin içerisinden alır. Bu gizli el enflasyon sizin birikimlerinizi siz fark etmeden alarak yatırım yapan kişilere aktarır. Paranızı ve birikimlerinizi yavaş yavaş kaybetmemek için finansal yatırımlar yapmanız hayli önemlidir. Örnek olarak düzenli şekilde tasarruf yapıp, 1 Milyon TL biriktirdiğinizi varsayalım. Aşağıdaki 10 Yıllık Birikim ve Yatırım grafiğinde irdelendiği üzere herhangi bir yatırımda olmayan paranız 10 yıl sonra yine 1 Milyon TL kalacak ve 10 yıl içerisinde artan döviz kurları ve enflasyon neticesinde bugün alabildiğiniz hiçbir şeyi alamamanızı sağlayacaktır. Örnek olarak % 35 civarında bir getiri ile paranızın yatırımda olduğunu varsayarsak, 10 yıl sonra biriktirdiğiniz 1 Milyon TL bileşik getirinin gücü ile 20 kat büyüyerek 20 Milyon TL’ye yükselecektir. Yıllık getiri oranınız dolar bazında % 7 kazanç varsayımıyla hesaplarsak ise biriktirdiğiniz 25.000 dolar 10 yıl sonra 2 kat büyüyerek 49.000 dolara yükselecektir.
Yatırımın Kolay Yolu: Yatırım fonları
Doğru yatırımlar için iyi bir finansal okur-yazarlık bilgisi gerekmekte ve bu da zamanla ve bilgiyle kazanılmaktadır. Ancak En kötü yatırım dahi yatırımsızlıktan daha iyidir. Bu çerçevede yatırım yapmanızın en kolay yolu finans profesyonelleri ve büyük finans kurumları tarafından yönetilen Yatırım fonları ile yatırıma başlamaktır. Bankanızdan bir yatırım hesabı açarak düşük miktarla dahil yatırıma başlayabilirsiniz.
Yatırım Fonu Nedir ve Nasıl Çalışır?
Bir yatırım fonuna yatırım yaptığınızda, fonun toplam değeri içindeki payınızı temsil eden "katılma payı" satın almış olursunuz. Fonun portföyündeki varlıkların değer kazanması veya faiz/temettü geliri elde etmesi durumunda, bu kazançlar fonun toplam değerine yansır ve buna bağlı olarak sizin sahip olduğunuz katılma payının fiyatı artar. Bu sistem, birçok yatırımcının paralarını bir havuzda toplayarak, uzman portföy yöneticileri tarafından hisse senetleri, tahvil, döviz, altın ve diğer sermaye piyasası araçlarından oluşan bir portföy (varlık sepeti) oluşturulması esasına dayanır.
Yatırım Fonlarının Sunduğu Temel AvantajlarYatırım fonlarını cazip kılan birçok özellik bulunmaktadır:
Profesyonel Yönetim: Piyasa takibi ve alım-satım kararları, finans alanında uzman ve deneyimli yöneticiler tarafından alınır. Bu, bireysel yatırımcının zaman ve uzmanlık eksikliğini telafi eder. Risk Dağılımı (Çeşitlendirme): Küçük birikimlerle bile, tek tek alamayacağınız kadar çok sayıda farklı varlığa (hisse, tahvil, altın vb.) yatırım yapma imkanı sunar. Böylece tek bir yatırım aracındaki kayıp riskini azaltır. Küçük Miktarlarla Yatırım İmkânı: Büyük montanlı yatırımlar gerektiren bazı piyasalara veya varlıklara, fonlar aracılığıyla küçük meblağlarla ulaşılabilir. Yüksek Likidite: Çoğu fon türü, istenildiği anda nakde çevrilebilme imkanı sunar. (Bazı fonlarda valör süresi, yani paranın hesaba geçme süresi olabilir.) Güvenilirlik ve Denetim: Yatırım fonları, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından düzenli olarak denetlenir. Ayrıca fon malvarlığı, kurucunun ve yöneticisinin malvarlığından ayrıdır ve Takasbank güvencesi altındadır. Yatırım Yapmadan Önce Dikkat Edilmesi Gerekenler Risk Seviyesi: Her fonun bir risk değeri (genellikle 1'den 7'ye kadar) bulunur. Yatırım hedeflerinizle ve risk toleransınızla uyumlu fonları seçin. Geçmiş Performans: Fonun geçmiş getirileri, gelecekteki getirinin garantisi olmasa da, yöneticinin başarısı hakkında fikir verebilir. Benzer risk seviyesindeki diğer fonlarla karşılaştırın. Fon Giderleri (Yönetim Ücreti): Fon yönetim ücretleri, getirinizden düşülür. Ücretlerin makul seviyede olduğundan emin olun. İçtüzük ve İzahname: Fonun yatırım stratejisi, riskleri ve portföy dağılımı hakkında detaylı bilgiyi içeren bu belgeleri inceleyin. Vergilendirme: Türkiye'de bireysel yatırımcılar için bazı fon türlerinde (örneğin Hisse Senedi Yoğun Fonlar) stopaj oranı %0 iken, diğerlerinde otomatik stopaj kesintisi uygulanabilir. Zaman zaman değişen bu oranlar mevcut artan vergilerle % 17,5 seviyesindedir.Fon Performansları ve Seçim Stratejisi:
Yatırım fonlarınızın performansını, günlük, aylık, yıllık ve uzun vadeli periyotlarla Türkiye'de kurulmuş olan TEFAS sistemi üzerinden inceleyebilir ve değerlendirebilirsiniz.
Kısa-Orta Vade (1 Yıllık) Performansı: Görülen tabloda 1 yıllık zaman zarfında en çok kazandıran fonlar, Kıymetli Madenler Şemsiye Fonu (Altın, Gümüş vb.) ve Serbest Fonlar olmuştur. Bu fonlar yüksek oynaklığa (volatiliteye) sahip olma eğilimindedir. Orta Vade (3 Yıllık) Performansı: Daha uzun bir dönem olan 3 yıllık dönemde ise yine Kıymetli Madenler öne çıkarken, ikinci sıraya Serbest Fonlar ve üçüncü sıraya Hisse Senedi Şemsiye Fonları yerleşmiştir. Özellikle 3 yıllık performansta %281'lik getiri sunan hisse senedi fonlarının, uzun vadeli büyüme potansiyelini gözler önüne sermektedir.Sonuç olarak; yatırım fonları, profesyonel yönetim, çeşitlendirme ve yüksek likidite imkânları ile birikimlerinizi enflasyona karşı korumak ve büyütmek için güçlü bir alternatiftir. Ancak her yatırımda olduğu gibi, piyasa koşulları ve fonun performansı nedeniyle anapara kaybı riski bulunduğunu unutmamalı, yatırım kararlarınızı her zaman kişisel finansal durumunuzu ve risk toleransınızı göz önünde bulundurarak vermelisiniz.