Rum hükümetine ve kiliseye yakınlığıyla bilinen Fileleftheros gazetesi, müzakerelerde en kritik başlık olan ‘Toprak’ konusunu ‘mayın tarlasına’ benzetti.

   Rum tarafının, Annan Planı’nda öngörülenden daha fazla toprak istediğini yazan gazete, bu durumun Akıncı’yı korkuttuğunu iddia etti.

   Fileleftheros “Toprak Mayın Tarlasında… Kriterlerle İlerleyen Akıncı ve Anastasiadis’i Büyük Zorluklar Bekliyor… Perde Gerisi: Akıncı Başlığa ‘Dokunmaya’ Korkuyor” başlığıyla manşete çektiği haberinde, Anastasiadis’in Toprak konusunun Eylül ortalarına kadar netleştirilmesini isteyeceği yolunda bilgi edindiğini, Akıncı’nın ise KKTC’de “doğacak tepkilerden korkup” bundan kaçınmak istediğini savundu.

   Haberi iç sayfasında “Dikenli Yol… Toprak: İlk Aşamada Kriterler, Kategoriler, Özel Bölgeler Belirlenecek” başlığı altında detaylandıran gazete, Cumhurbaşkanı Akıncı ve Rum Yönetimi Başkanı Anastasiadis’in bugünkü görüşmesine ele alınması beklenmemesine rağmen Toprak başlığında, daha önce müzakereciler düzeyinde yapılan ilk görüşmelerde şekillenen bazı olgular bulunduğuna dikkat çekti, bunları özetle şöyle aktardı:

   “Öncelikle, ilk etapta kriterlerin belirlenmesine karar verildi. Bu aşamada bölgeler ve oranlarla ilgili haritalarla ilgili görüşme olmayacak. İade edilecek toprak oranı ve geri dönecek kişi sayısı büyük ölçüde kriterlerden ortaya çıkacak. Bunun paralelinde dini alanlar, anıtlar, vb. gibi kategoriler de belirlenecek. Kriterler; kıyı şeridi, nüfusun yoğun olduğu yerler, kültürel ve dini nitelikli yerler, (bölgenin) verimliliği ile ilgili olacak. 

Özel statülü bölgeler

   Daha önce ilk görüşmesi yapılan; federal yetki altında olacak özel statülü bölgeler konusunun görüşülmesine müzakerelerin bu aşamasında devam edilecek. Kıbrıs Rum tarafı bu bağlamda Karpaz, Maronit köyleri, anıtlar ve manastırlarla Kıbrıs Türk tarafı da Lefke, Luricina (Akıncılar) ve muhtemelen Baf’taki yerlerle ilgileniyor. 

   Rum tarafı görüşmelerin, ‘özlü toprak düzenlemelerinin’ ne anlama geldiğine dair karşılıklı algıları da kapsaması gerektiği kanaatindedir. Rum tarafı, toprak düzenlemelerinin Annan Planı’nda öngörülenlerden daha fazlasını (Annan Planı +) içermesini hedefliyor. 

   Türk tarafı ise Annan Planı’nın öngördüğünden çok daha az toprak iade etmek istiyor görünüyor. Kıbrıs Türk tarafının bu yaklaşımı, defalarca tekrar ettiği üzere, ‘Toprağa dair olguların değiştiğine’ vurgu yaparak ‘Omorfo’yu (Güzelyurt) iade etmek istememesiyle bağlantılıdır. Türkler bu tezlerinde, haritadaki çizginin düz olması! gerektiğini savunuyor.

   Öğrendiğimize göre bu tez ilk başta gayrı resmi olarak gündeme getirildiğinde BM ‘görüşmeleri kolaylaştırmak gerekçesiyle’ bu teze katılıyor göründü. Türklerin, bölgeyi işgalleri altında tutma ısrarına Kıbrıs Rum tarafının buna cevabı ise Omorfo iade edilmeden anlaşma olamayacağıdır.”

Sıra haritalara gelecek

   Gazete haberinin “Uluslararası Konferansa Beş Kala” başlığıyla ayırdığı bölümünde ise haritalarla ilgili görüşmelerin en son, Garantiler ile ilgili uluslararası konferansa ‘beş kala’ görüşüleceğine dair bir ortak anlayış bulunduğuna dikkat çekti.

   Türk tarafının, “prosedürün yeni aşamasının gündemi konusunda kafa karışıklığı yaratmak istediğini” iddia eden gazete, Rum tarafının “bütün başlıkların, detaylı görüşülmek üzere masada olacağına ve bunun; garantiler ve toprak konularını da içereceğini” savunduğunu yazdı. 

   BM’den bir kaynağın “Toprak konusu, Güvenlik konusunda bir uluslararası konferansta beş kala derine inecek” dediğine işaret eden gazete şunları ekledi:

   “O zaman görüşmelerde, tarafların önünde haritalar da olacak. Toprak düzenlemelerinin uygulanması için gerekecek zaman da, mülkiyetin nasıl etkileneceği de görüşülecek.”