Özgül Gürkut MUTLUYAKALI (TAK)

 Kayıp Şahıslar Komitesi’nin Kıbrıslı Türk Üyesi Gülden Plümer Küçük, kayıpları bulmak için 8 yıldır sürdürdükleri projede kazılardaki başarı oranının görgü tanıklarının hayatını kaybetmesi ve coğrafi değişiklikler nedeniyle giderek azaldığını; daha önceki yıllarda yüzde 50’lerde başarıyla başlayan kazılarda kalıntıya ulaşma oranının son zamanlarda yüzde 12’lere düştüğünü söyledi.

Komitenin 8 yılda bin civarında yaptığı ve halen 9 ekiple sürdürdüğü kazılarda bugüne dek kayıtlı 2001 kayıptan yarısı bulundu ve bunlardan yaklaşık 600’ü kimliklendirilerek ailelerine teslim edildi.Kıbrıslı Türk kayıplardan yüzde 26’sının, Rum kayıplardan da yüzde 31’inin kimlikleri saptandı.

Kayıp Şahıslar Komitesi’nin Lapta’da bir askeri bölgede kazı yapmak için izin almasının ardından, bölgenin telli ve mayınlı olması nedeniyle, komitenin girişimiyle Birleşmiş Milletler Mayın Eylem Servisi (UNMAS) ekibi tarafından tarama başlatıldı. Kıbrıs Kayıp Şahıslar Komitesi, 2006 yılından beri sürdürdüğü projeyle, adada 1963-1964 ve 1974’te meydana gelen trajik olayların sonucunda listelenen şahısların gömü yerlerinden çıkarılması, kimliklerinin belirlenmesi ve iade edilmesi için çalışmalar yürütüyor.

Küçük: Askeri bölgelerdeki 24. izin

Kayıp Şahıslar Komitesi’nin Kıbrıslı Türk Üyesi Gülden Plümer Küçük, TAK muhabirinin Lapta bölgesinde, Bakanlar Kurulu’nca 1982 ve 1987 yıllarında alınan kararla mayınlı bölge ilan edilen alanda BM ekiplerinin bugünlerde yaptığı çalışmanın ne olduğu konusundaki sorularını yanıtladı.

Askeri otoritelerle yaptıkları işbirliği neticesinde, Kayıp Şahıslar Komitesi’ne askeri bölgelerdeki 24. kazı izninin, Lapta Balıkçı Barınağı civarında verildiğini belirten Küçük, 2 kişilik BM mayın arındırma ekibinin bölgede çalışmalarını sürdürdüğünü söyledi.

Küçük, askeri bölge olan bu bölgede büyük bir gömü yeri olduğuna dair ihbarlar aldıklarını, kazı yapabilmek için de askeri makamlardan izin istediklerini anlatarak askeri makamların çok kısa sürede kazı izni verdiğini, ancak güvenliğe verdikleri önemle, BM’ye bağlı UNMAS’tan bölgede tarama istediklerini, hafta başından itibaren bu taramaların yapıldığını ifade etti. Küçük, şu ana dek mayına rastlanmadığını bildirdi.

 

Bugüne dek bine yakın kazı yapıldı, 200 yer daha var

Gülden Plümer Küçük, komitenin bugüne dek ada genelinde bine yakın gömü yeri kazdığını, daha da kazılacak 200 civarı yer bulunduğunu açıkladı.

Yunanlı kayıplar konusu

Komite’deki Rum üyenin Yunanlı kayıplarla ilgili bilgi vermek için Yunanistan’a gitmesi konusundaki soru üzerine Küçük, komitenin listesinde Yunanlı kayıpların da yer aldığını ifade ederek, tümü de asker olan bu kişilerin birinin Kayıp Şahıslar Komitesi tarafından Beşparmaklar’da bulunduğunu bildirdi. Küçük, askeri bölgelerde kazı izni almak için yapılacak başvurularda komitenin üç üyesinin uzlaşısıyla karar alındığını belirterek, izin başvurularının en çok kaybın olduğu düşünülen yerlere öncelik verilerek yapıldığını, Lapta’daki bölgenin de bu kapsamda değerlendirildiğini anlattı.

Gülden Plümer Küçük, bir soru üzerine, geçmişte Yunan alayının yer aldığı ara bölgedeki Eldyk bölgesinde kazı için üyeler karar almadığı için henüz başvuruda bulunulmadığını bildirdi.

Küçük, komite üyeleri arasında iyi bir işbirliği bulunduğunu, zaten aksi halde projenin yürütülmesinin mümkün olmadığını vurguladı.

AB’den bugüne dek 15 milyon Euro

AB’nin son 8 yılda 15 milyon Euro maddi katkıda bulunduğu Kayıp Şahıslar Komitesi’nin 2015 bütçesinin bu yılkiyle aynı öngörüldüğünü ve 2,5 milyon Euro civarında olduğunu belirten Küçük, AB yardımının KKTC otoritelerinin onayıyla, Kıbrıslı Türkler için ayrılan 259 milyon Euro’luk paydan verildiğini anlattı. Geçen yıl Avrupa Parlamentosu’ndan 900 bin Euro ek katkı geldiğini, ancak iki toplumlu komite sayısının artmasından dolayı bu yıl aynı taleplerine olumlu yanıt verilip verilmeyeceğini bilemediklerini kaydeden Gülden Plümer Küçük, ayrıca komiteye bugüne dek Türkiye, KKTC, ABD, İngiltere, İsviçre, Slovakya, Avustralya, İspanya, Belçika, İrlanda, Almanya, Hollanda, Kuveyt, Yunanistan, Güney Kıbrıs’tan bağışlar yapıldığını ve yıllık 3,5 milyon Euro’luk bütçe hedeflediklerini söyledi.