Güney Kıbrıs’ta yayımlanan haftalık Kathimerini gazetesi“Guterres Tarafından Tasarlanan Rotada- Kıbrıs Sorunu 15 Kasım’da Referans Şartlarında Duraklayacak ve 10 Ocak’ta İki Kesimli İki Toplumlu Federasyonda Sona Erecek” başlığıyla ilk sayfadan yer verdiği haberinde, Kıbrıs sorununun, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından belirlenmiş iki takvimle birlikte, yeniden ısınma safhasına girdiğini yazdı.
İlk durağın 15 Kasım 2019 olduğunu ve liderlerin bu tarihte, bir sonraki adımların atılmasına izin verecek olan referans şartlarında bir sonuca varmalarının gerektiğini savunan gazete, ikinci belirleyici tarihin ise, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in Kıbrıs sorunuyla ilgili raporunun yayımlanacağı 2020 yılının Ocak ayının ilk 10 günü içerisinde olduğuna dikkati çekti.
Guterres’in raporda, Crans Montana konferansını devam ettirecek olguları tarif edeceğini yazan gazete, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ile Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis’in o zamana kadar, Ağustos sonunda veya Eylül başında adaya gelecek BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs için atadığı özel danışmanı Jane Holl Lute’un “bakışlarının altında”, gayriresmî bir beşli toplantı perspektifiyle, var olan ve kendilerini BM Genel Sekreteri’yle görüşmeye sevk edecek engelleri aşmaları gerektiğine işaret etti.
Diyaloğun yeniden başlaması çabalarında “Türk meydan okumaları, doğal gazla ilgili talepler ve Maraş konusundaki problemlerin” bulunduğunu iddia eden gazete, olumlu oy konusunun da zorda olduğunu ve Anastasiadis’in anlaşmazlığın çözülmesiyle ilgili somut bir çerçeve önerdiğini öne sürdü.
Gazete iç sayfadan ise habere “Ufukta Gayri Resmi Beşli Toplantı- Görüşmenin Ardından İyimserlik Havası- Maraş ve Doğal Gazla İlgili Talepler Diken” başlıklarıyla yer verdi.
15 Kasım 2019 tarihinin, BM Güvenlik Konseyi’nin son raporunda Kıbrıs’taki iki lidere verdiği takvimi teşkil ettiğini yazan gazete, liderlerin BM Güvenlik Konseyi’ne, ne yaptıkları konusunda yazılı raporlar vermeleri gerekeceğini belirtti.
İki tarafın bu tarihe kadar referans şartları üzerinde bir sonuca varması gerekeceğini ve liderlerin, her birinin kendi raporunda, BM Güvenlik Konseyi’nin son kararını desteklemek için yaptıkları faaliyetleri yazmaları gerekeceğini ifade eden gazete, bu raporların Güvenlik Konseyi’nin raporuna ekleneceklerini kaydetti.
Liderler direksiyon başında
Politis gazetesi ise “Nikos ve Mustafa Yine Dümende- ‘Grande Finale’ (Büyük Final/Harika Son) veya Nihai Çıkmaza Gidiyoruz” başlıklarıyla manşete çektiği haberinde, Eylül sonundaki üçlü görüşmenin başarılı olması halinde, Ekim’de gayriresmî beşli toplantıya gidileceğini yazdı.
Olumlu senaryonun Kasım ayı içerisinde Crans Montana tipinde bir beşli konferans öngördüğünü yazan gazete, her şeyin BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs için atadığı geçici özel danışmanı Jane Holl Lute’un sürece müdahil olmasına bağlı olacağını ve Lute’un BM Genel Sekreteri’ni de bilgilendireceğini belirtti.
“Güvenilir diplomatik çevrelerin” Kıbrıs sorununda şu an gerekli olan şeyin, özellikle tüm taraflarda siyasi irade bulunduğunu belirttiklerini de ileten gazete, yeni bir başarısızlık durumunda, “Kıbrıs sorunu gemisinin bilinmeyen sularda hareket edeceğini, liderlerin de bunun seyriyle ilgili ciddi bir söze veya role sahip olmayacakları” yorumunda bulundu.
“Diplomatik bir kaynağa” dayanarak, BM’nin bu şartlar altında, New York’taki bir üçlü görüşmeden çok daha fazlasını istediğini yazan gazete, “bazı diplomatik kaynakların”, Ekim ayı içerisinde iki kesimli iki toplumlu federasyonun akıbeti açısından son bir şans daha ortaya çıkabileceğine inandıklarını aktardı.
Gazete iki tarafta yapılan “nabız yoklamalarına” göre takvimi şöyle açıkladı:
1. Birleşmiş Milletler (BM) Eylül ayı sonuna doğru New York’ta yapılacak üçlü görüşmeyi, Ekim ayı ortasında veya sonunda gayriresmî bir beş taraflı toplantı yapılması açısından değerlendirmeyi hedefliyor. Beşli toplantıda süreç ayrıntılı bir şekilde ele alınacak ve yapılandırılmış bir diyalog gerçekleştirilmesi için bütün gerekli ayrıntılar masaya konacak.
2. Başarılı olunması durumunda, Kıbrıs sorununun Guterres çerçevesinin öngördüğü nihai ‘al-ver’le kapanması için, Kasım ayı içerisinde Crans Montana tipinde beş taraflı bir konferans toplanacak.
3. Beşli konferansın sonucu temelinde, referandumların gerçekleştirilmesi tarihi belirlenecek.