Doğu Akdeniz Üniversitesi İşletme ve Ekonomi Fakültesi, Dünya Su Günü çerçevesinde “KKTC Su Temin Projesi ve Etkileri Değerlendirme” konulu panel düzenledi.

DAÜ Senato Salonu’nda yer alan panele Türkiye’nin Lefkoşa Büyükelçisi Halil İbrahim Akça da katılarak bir konuşma yaptı.

Kıbrıs’ta çözüm olması durumunda içme ve kullanma suyuyla sınırlı olmak üzere Türkiye’den gelecek suyun Güney Kıbrıs’a da verilmesinin mümkün olduğunu ifade eden Akça, yıllık 75 milyon metre küp suyun 30 milyon metreküpünün KKTC’nin ihtiyacını karşıladığını kaydederek şunları söyledi:

“İlk etapta tarımsal sulamadan vazgeçilerek acil bir su verme söz konusu olabilir. Ama çok gerçekçi değildir. Eğer Güney Kıbrıs’a aynı proje kapsamında su temin edilmesi söz konusu ise projenin kapasitesi artırılır.

Nitekim buraya gelen suyun kaynağında 700 milyon metreküp kapasite rezerv var. Kaynakta sıkıntı yok Hem Kuzey’in hem Güney’in ihtiyacın fazlasıyla karşılayabilecek kapasite söz konusudur.”

Akça, suyun dünyada giderek daha kıymetli hale geldiğini belirterek, su kaynakları çok zengin olmayan Türkiye ve KKTC’de tasarruflu ve bilinçli kullanılması halinde yeter hale gelebileceğini kaydetti.

“Ortadoğu ve İsrail’e su gündemde değil”

Büyükelçi Akça, Türkiye’den su getirme projesinin devamında Ortadoğu ile İsrail’e de su götürme projesinin bugün için gündemde olmadığını vurguladı.Türkiye’den gelecek olan suyun stratejik önemine vurgu yapan Büyükelçi Akça, “Maalesef adada uzun yıllardır Türklerin varlığına ilişkin soru işareti yaratılmaya çalışılmaktadır. Su projesinin gündeme gelmesi ve bu kadar hayata geçmeye yakın olması bu anlamda umudu olanların beklentilerinin değişmesine de hizmet etmektedir” dedi.

“Su ciddi değişiklikler getirecek”

Suyun adaya ve özellikle KKTC’ye çok ciddi değişiklikler getireceğini belirten Akça, içme ve kullanma suyu kalitesinin artacağını, sulu tarımın gerçekleştirileceğini, sosyal refah ve yaşam kalitesini artacağını belirtti.

Akça, Türkiye’den gelecek suyun verimli kullanılması için suyun zayi edilmemesi gerektiğini, işletme maliyetlerinin minimumda da tutularak suyun ucuz ve kaliteli bir şekilde kullanıcıya ulaştırılması gerektiğini belirtti.Akça, suyun zayi edilmemesiyle ilgili olarak; içme suyu şebekelerinde ciddi kayıplar olduğunu, kanalizasyonlardan su toplama şebekelerinde de çok eksiklikler bulunduğunu, atık su şebekesiyle toplanan suyun tekrar arıtılarak tarımsal kullanımını sağlayacak atık su arıtma tesislerinde de ciddi eksikliklerin bulunduğunu söyledi.

“Su için türkiye’den kabloyla elektrik çok zor”

Türkiye’den kablo ile elektrik konusuna da değinen Büyükelçi Akça şunları söyledi:

“Bazı fikirler var. Doğrudan doğruya Türkiye’den kablo çekip suyla ilgili elektriğin buradan karşılanması diye. Bu çok zor böyle bir kablo çekilemez su için. Buradaki piyasa düzenlemesi de bu haliyle buna uygun değil. Elektik sorunun daha geniş ölçekte ele alınarak çözülmesini de zorunlu kılıyor suyun gelmesi…”

Tarımsal ürünlerin üretimi ve pazarlanmasıyla ilgili şimdiden planlama yapılması gerektiğini söyleyen Akça, KKTC’den Türkiye’ye ihracat konusundaki sıkıntıların maliyetler, gıda güvenilirliği ve standartlar olduğunu söyledi.

Akça, KKTC’nin gerekli gıda güvenilirliği ile standartları yakalayamaması durumunda Türkiye’nin yapabileceği bir şey olmadığını ifade etti.

Akça, “Bu standartlar karşılanmadıkça bu ürünler hiçbir yere giremez” dedi.

Öztoprak: Su kaynakları kabedildi

DAÜ Rektörü Prof. Dr. Abdullah Öztoprak da , KKTC’de plansız ve programsız kullanılması nedeniyle 40-50 yıl içerisinde su kaynaklarının önemli bir bölümünün kaybedildiğini, mevcut sulardaki tuzlanma oranlarının da arttığını söyledi.

Öztoprak, aynı hataların Türkiye’den gelecek suyun kullanımında da tekrarlanmaması dileğinde bulundu.