Sonuç CEVİZCİ

   Kıbrıs’ın en eski köylerinden biridir Fota... Şimdiki adıyla Dağyolu... Kıbrıs Cumhuriyeti’nin kurulduğu 1960 yılında Başpiskopos Makarios’un başkanlığındaki hükümette 3 Türk bakan vardı...

   Bakanlar Kurulu toplantısında Rum bakanlar 20’den fazla köy yolunun tamiratını ve genişletilmesini gündeme getirerek onay alırken, Türk Bakanların sadece Fota yolunun genişletilmesine ilişkin önerisi, dönemin Çalışma Bakanı Tassos Papadopulos tarafından engelleniyordu...

   Ne var ki; Fota’nın yolu bir süre önce yenilenmesine karşın iki hafta içinde çökmeye başladı... Ayrıca yan yana iki aracı sığmayan bu yolun genişletilmesi de yapılmadı. Fota halkı doğal olarak “1960’ta yolumuzu engelleyen Papadopulos’tu ama şimdi bunu kim engelliyor?” diye soruyor.

   Yol konusu, Diyalog Halk Meclisi’nin geçtiğimiz hafta Fota’da gerçekleşen 51’inci toplantısında da gündeme geldi. Muhtar Mustafa Çavuşoğlu yetkililerin ilgisizliğinden yakınarak “Yollarımızın durumu görülüyor. Yetkililer, sakin ol muhtarım merak etme bitireceğiz diyor, ama bitmiyor” dedi.

   Dikmen Belediye Başkanı Yüksel Çelebi ve Dağyolu Muhtarı Mustafa Çavuşoğlu’nun ev sahipliğinde kulüp binasında gerçekleşen programa aslen Fota’lı olan TDP Başkanı Cemal Özyiğit’in yanı sıra TDP Milletvekilleri Hüseyin Angolemli ve Zeki Çeler, UBP Milletvekili Zorlu Töre, Hayvan Üreticileri ve Yetiştiricileri Birliği Başkanı Mustafa Naimoğluları ve bazı yönetim kurulu üyeleri, çevre köylerin muhtarları ve çok sayıda bölgeli katıldı. 

Mustafa Çavuşoğlu (Muhtar):

Yollarımızın durumu görülüyor. Yetkililer, sakin ol muhtarım merak etme bitireceğiz diyor. Kuyudan su getirip yıkanıyordum. Köyümüzde 24 saat su akıyor. Anavatan’dan gelen suyu bağlamaya çalışıyorlar. Benim suyum varken 2,5 TL’ye koy bardağa iç durumundayken niye 5 TL’ye su alayım. Bizim şu an 2,5 liraya aldığımız su niye 4,5 TL’ye gelecek? Köy içerisinde asbestli borular vardı. Yaklaşık 3,5 km mesafeyi kapsıyor. Vidanjörler tarlalara boşaltıyor pisliği mikrobu.  Yollar konusunda bakanlıklara yazı yazdım karayollarına gittim görüştüm yolumuzun adam akıllı gözden geçirileceği söylendi. Kasımda yapıldı yol, iki ay sonra bozuldu. Bu ülkede masa başı alacağınıza karayollarına adam alın yol yapabilsin, emekli yaşı geldi insanların. Gönyeli - Girne yolu güzel oldu Boğaz’da ama bizim yolu bozdular yaparken. Ölüm çukurları var yolda.

Yüksel Çağlar (Boğazköy Muhtarı)

Sorunlarımız bitmez ancak söylemekten bıktık. Boğazköy Kıbrıs’ın en güzide yerlerinden biridir fakat bir okulumuz, camimiz, kabristanlığımız yok. En büyük problemlerden biri de tuvalet suları birçok yerde dışarıya taşıyor. Hastalık ve bunun gibi kokular savruluyor. Bir an önce kontrol altına alınmasını istiyoruz. Çevre Bakanlığı’na çok iş düşüyor ama iş yapan yok. Köpek dışkıları yollarda parklarda, gübreler etrafta lağımlar sokaklarda çok ayıp. Bunların önüne geçilemeyecekse Bakanlıklar niye var? 

Mustafa Abraş:

Yaklaşık 25 yıl önce Sn. Derviş Eroğlu kahvede konuşma yapıyordu bende gençken sorunları anlatıyordum. O günden bugüne sağ iktidardan hiçbir hizmet yapılmadı. Geldiğimiz noktada aynı sorunlarla boğuşuyoruz. Hayvancıyım ihtiyacım olmamasına rağmen ağılların hayvan sahiplerine verilememesi, elektriğin olmaması ciddi bir ayıp. Kaçak kesimler köyümüzde devam ediyor. Bu ülkedeki gençlik nasıl geçim sağlayacak, yuva kuracak? Kaç siyasetçi düşünüyor bunu. Bıraksınlar gençler, bu üretimin içinde istdihtam bulsunlar devlete yük olmadan kendilerine yetebilir hale gelsinler. Böyle bir politika yok ülkede. Siyasiler hep seçilebilme derdinde. Bu ülkenin geleceği için proje geliştirmek zorunda hükümet fakat bu ülkede o kadar bilgili yetkin kişiler görmedim. Bir göletimiz var, havza kalan suyu kullanırız ancak toprak doldu kırılan vanalara beton dökerek tamir yolu ürettik. Göle bölgesinde üretim yapmak isteyen üreticiler verim alamıyor. 

İrfan Işıksal:

Bölgemizde milletvekilleri var kimse gelmedi. Anavatan su gönderdi 55 milyon metre küpü denize gider. Anavatan 18 tane gölet yaptı biri Dağyolu gölediydi hepsinin hali yürekler acısı. Kuyular kurudu. İçme suyunda şikayet yok fakat fiyatlar bizi yakıyor. Hayvanlarımız yeşil ot yiyemiyor. Ekemiyoruz.  Bir arkadaşımızın tosunu hasta oldu, veteriner dairesini aradı gelmediler. Gitti hakkını aradı bir şey alamadı. Kim yardım edecek bu hayvancıya. İş bilmeyenleri iş başına getirdiler bu ülkede. Şirinevlerde 35 tane taş ocağı var. Gençlik toprağın üzerinde top oynar. Hükümet ya da başkan bize bir halı saha yapsın. Maalesef yerleşik köylere ağıl bölgesi ayrılamadan kaynak yoktu. Adamlar geldi gece kulübü ev yaptı mandıranın yanına. 

Metin Beşiktaş (Dağyolu Spor Kulübü Başkanı):

1960’da şehidimiz Süleyman Uluçamgil Fota Türkiye’nin Ankara’sıdır demişti. Başka köyelre 100 dönüm arsa tarla verdiler fotaya 30. Sonra mücahit puanları çıkardılar. Güzelyurt yolu iki yol aşağıdan geçer ama yapılamadı. Lefkoşa’ya dönmek isteseniz çıkaman yola beklerle biri ölsün trafik kazasında. Diğer yolları kamyonlar Gönyeli yolunu yapmak için taşıdı malzemeleri alt üst oldu. 

Ertan Beşiktaş (Şirinevler Muhtarı):

Sorunları konuştuk sonra batıyoruz. Medya ve vekiller görevini yapmıyor. Sorunları örtmek için Kıbrıs meselesine bağlanıyor. Şirinevler’de vahim bir taş ocakları durumu var. Herkesin sorunları var mecliste vekiller ne yapıyor? Birseysel ve bölgesel sorunlar varken konuşmuyoruz. Hangi sorunumuz çözüldü? Hayvanlar ölüyor ovaya atıyorlar kurtlar sinekler mikroplar yayılıyor yaşamamız mucize. Her gün toz yuturuyoruz Rumdan kurtulduk taş ocaklarından kurtulamayacağız. Yıllarca yurtdışında yaşadım ülkemi sevdiğim için geldim geri, yurt dışında üniversite bitiren çocuklarımı getirdim burada yaşasınlar diye ama durum vahim.

Umut Çanar:

Boğaz piknik alanı bölgesinde 1963 yılında şehit düşen Sonay Salih’e ait bir koruluk tabelası vardı. Karayolları dairesi yazdı, şehit ailesi isim yanlışlığı olduğundan dolayı değişmesini talep etti. Birkaç yere gittiler cevap alamadılar. Aradan yıllar geçti, şehit yakını belediyeyi aradı taleplerini dile getirdi. Tabelayı başkanımızın onayı ile söktük yenisini sipariş verdik. Bazı arkadaşlar tabelayı sosyal medyada paylaştılar Rumlar söktü diye. Basında çıktı haberler yazıklar olsun diye. Tabelayı yenileyerek yerine taktık. Karayolları dairesi bölgemize biraz daha duyarlı davransın. İnsanlarımız sorunlarını ile getirmeye çalışıyor ancak duyarsız oldukları için yardımcı olmuyorlar. Şehitlerimizinde ismini bilsinler.

Kemal Hacıyarım (Pınarbaşı Muhtarı)

Su problemimiz var. Türkiye’den gelen suyun Şirinevler, Fota ve Pınarbaşı’na bağlanacağını duyduk ama muhtarların haberi yok. Arıza olduğu için bağlanamamış su. Kendi topraklarımızda temiz içme suyumuz var. İhtiyacımız yok Türkiye’den gelen suya 2,5 TL ödeme yaparız. Gelecek olan suyu 6 TL’ye ödeyeceğiz. Suyumuz varken ucuza suyun bize bağlanmasına karşıyız. Bankalar gibi farklı faiz oranlarına göre su fiyatları var bizim ülkede. Korsan memleket olduk neredeyse. Yollara gelince eski fota yoluna sahte asfalt döktüler galiba bulgur gibi ezildi. 

Yüksel Çelebi (Dikmen Belediye Başkanı): 

Çiftçilikten, hayvancılığa, su konusundan spordan, sağlığa, eğitime kadar merkezi hükümetin duyarsızlığı devam ediyor. Sıkıntılar bu noktada başlıyor. Belediyemiz sorunlarla boğuşabilecek kabiliyete sahiptir. Bölge halkının sağlığını belediye düşünecek. Sağlık Bakanlığı’na teşekkür ederiz o zaman. Eğitim konusunda bölge sorunları belediyelerin sırtında. Biz eğitim bakanı değiliz. Genç nüfus artmaya başladı bölgelerimizde, çocuklarımıza dört yaş sınıfı açtık. Okul Öncesi eğitim merkezi sıkıntısını belediye ortadan kaldırıyor. Bakanın bütçede para yok mümkün değil yatırım yapamayız dört yaş bazı bölgelerde yok sizde de olmasın dedi. Gazimağusa’ya yeni okullar kazandıracaklarmış burada bir ikilik ve haksızlık var. Altı bölge takımımız var belediye olarak saha bakımı ve hakem parası karşılamak için destek oluyoruz. Ama bunlar yetmiyor, altı kulübün sahası mıcırdandır. Merkezi hükümet bu konuda da yok. Dağyolu, Pınarbaşı ve Göçeri köylerine Türkiye’den gelen su ulaşacak. Ama insanlar kendi sularını istiyor. Taşkent’te su yok, Güngörede ulaşmayacak. Dikmende de yok esas kriz buralarda yaşanıyor. Bazı yerlerde 2,5 TL diğer insanlara 5-6 TL’den satamam.

Orhan Baltacıgil:

Köyümüz ve civar köylerde bize verilmiş olan bütçeye konan ve köye bağışlanan 5-6 dönüm araziyi okul yapılsın diye verdi. Eski bakan bütçeye koydu Kemal Dürüst parayı başka yere harcadı. Şimdi ulaştırma Bakanı oldu yolların hali ortada. 

Mustafa Naimoğluları:

Su sorununda yapılması gereken hükümetin belediye başkanlarını çağıracak fiyatın minimum düzeyde olmasını sağlayacak. Tarım ve hayvancılık suyunu ayrı tutacak içme suyuna da ayarlayacak. İnsanların gücü belli 5-6 liraya kimse su alamaz. Devlet sorumluluktan kaçıyor. En büyük girdi akaryakıt gibi su’dur. Köylü pahalıya aldığı suyu hem içme hem tüketimde kullanamaz. Devletin artık duyması gerekiyor bu konuyu, çözüm yok. Tarım ve hayvancılıkta 4 liraya su alıp içiremezsiniz hayvanınıza. Ülkenin her bölgesinde aynı eşit mesafe olması gerekiyor. Düzgün yol yok, yollar dolambaçlı eziyet çekiyor insanlar. 

Tözün Tunalı (TKP YG Başkan Yardımcısı)

Eğitimde, sağlıkta çok büyük sorunlar yaşanıyor. Eğitimde her şey yolunda deniliyor ancak açılamayan okullar, öğretmensiz okullar var. Sağlıkta durum ortada. Ekonominin iyi gittiği söyleniyor ama 5 bine yakın çek yasağına girenler var. Merkez Bankasında 15 milyar TL artı olarak görülüyor. Bu paraların sadece 20 aileye mensup olduğunu öğreniyoruz. Hükümetin 520 milyon TL borcu olduğunu, 3 kusur milyon TL ihtiyaç sandığı borcu olduğunu halk biliyor mu?  Bu parayı KTTC halkı ödeyecek. Üç aydır meclis tatilde. Seçim ve Halk Oylaması yasası ile oynuyor. Kamu görevlileri yasası, müşavirlik sorunu, gıda güvenliği yasası bekliyor. Herkes hükümetten şikayetçi ama yine de siyasi partilere oy veriyoruz. Bu durumun ortadan kalkması gerekiyor. Değişmediğimiz sürece yıllarca eleştirmeye devam edeceğiz.  Tek tek takım olmaması birleştirilmesi lazım, gençlerin birleştirilmesi gerekiyor. Gençler uyuşturucu ile boğuşuyor aileler perişan.

Zorlu Töre (UBP Milletvekili)

Çevre yollarını birbirine olan bağlantısı yapılmalı. Yollara ciddi yetersizlik var. Hayvancılık ve Tarım konusunda ciddi sorunlar mevcut. Su konusu ayrı bir problem. Yen bütçede sıkıntıları aşacak adımlar atılır inşallah. Kırsal kesimlerde arsa verilmeli. Emirnameler kaldırılmalı bu bölgelerde. Bir Master planı gerekiyor her bölge için. 

Cemal Özyiğit (TDP Başkanı):

Bu ülkenin en çok hayvan besleyen ve çiftçilik ile uğraşan insanların yoğun olduğu köy burası. Bu köyün tahıl ambarı nerededir?  Tarım Bakanlığı yapan arkadaşlar ilgi destek vermeli. Bir silo yapımı gündeme gelmeli. Kooperatif umarım gerçek sahibi olan çiftçiye, üreticiye, hayvancıya verilir demokratik yöntemlerle. Bölge kuru tarımı kaldırıyor. Türkiye’den su geldi astronomik rakamlarla gelmeseydi keşke. Denizlere akan su göletlere gönderilseydi de kurumasaydı ve üretici sulu tarım yapabilseydi. Bu bölgenin yolları ciddi yenileme istiyor. Yeni yapılan yol 15 günde çöktü.