Hakan YILDIRIM

Kuzey Kıbrıs’ta son aylarda akaryakıt, hayvan yemleri, elektrik gibi birçok ürüne yapılan zamlardan vatandaşın temel tüketim maddelerinden et de nasibini aldı.

Diyalog’a konuşan kasaplar, Kuzey ile Güney arasındaki fiyat farkının da satışlarına olumsuz etki yaptığını söyledi. Vatandaşın kapılar açıldıktan sonra fiyatların Güney Kıbrıs’ta daha ucuz olması sebebi ile etini oradan aldığını söyleyen kasaplar, Kuzey Kıbrıs’ta gerekli tedbirlerin alınması durumunda fiyatların ucuzlayacağını söylüyor. Özellikle kasaplık hayvan bulmakta zorluk çektiklerini, iç piyasadaki talebi karşılayamadıklarından dert yanan kasaplar, et ithalinin serbest bırakılmasını istiyor. Tarım Bakanlığı ile istişare konusunda sıkıntı yaşadıklarını da aktaran kasaplar, yetkililerin önerilerine kulak tıkadığını savunuyor.

Esnaf ne dedi ?.....

Devrim Erland: Yılbaşı geçtikten sonra işlerde ciddi bir düşüş yaşandı. Buna piyasa da genel anlamda düşük diyebiliriz. Marketi, manavı da aynı durumda. Etlerin fiyatları da biraz yüksek. Sebebi de her şeyin pahalı olması. Arpa pahalı, yem pahalı, bu da et fiyatlarına yansıyor. Biz de aldığımız fiyat üzerinden satıyoruz. Durum bu olunca tüketici de yüksek fiyattan et yiyor. İnsanların alım gücü de düştü. Mesela eskiden 1000 liralık et alan kişi, bugün üçte iki düşüş yaşamıştır.  Fiyatlarımız da şöyle: dana döş 26 TL, dana eti 35, kuzu eti 40, kuzu döş 28, pastırma 37 TL.

Halil Akbıçak: Et satışları çok kötü. Piyasada çok ciddi sıkıntı var. Piyasada canlı hayvan bulmakta sıkıntı yaşıyoruz. Hayvan bulamadığımız için arz talebi karşılamıyor ve fiyatların yükselmesi perakende satışlara yansıyor. Sürekli Tarım Bakanlığı ile istişare etmeye çalışıyoruz ancak cevap alamadık. Pahalılık, güney kapılarının açılması ve oradaki fiyatların düşük oluşu bizim burada satışlarımızı etkiliyor. Haklı olarak vatandaş oradaki ucuz eti alma ihtiyacı hissediyor. 

   Et en temel gıda maddelerindendir. Güneyde ucuz olması da güneyin çekim gücünü arttırıyor. Burada fiyatların da her artmasında oraya avantaj sağlıyor. İç piyasada küçük ve büyük baş hayvanda sıkıntı yaşadığımızı düşünerek, hem iç piyasayı kullanmak, bunun yanında ithal et ile ilgili girişimlerimizi başlattık ama şu ana kadar bir olumlu yanıt alamadık. Hayvancının girdi maliyetlerine göre etin belki de bu fiyat olması gerekir. Bizim onunla ilgili sıkıntımız yoktur, haklı olabilirler. Biz hem kendi işimizi hem de vatandaşın alım gücünü düşünerek hareket etmek zorundayız. Kasap sektörü büyük sıkıntı içinde. 

Haksız rekabet önlenmeli

Dürüst çalışan bir çok arkadaşımız dükkanına mal bulmakta zorlanıyor ve kapatma noktasına geldiler. Haksız rekabetin önlenmesi gerekir. Bunun da yolu ithal eti açmaktadır. 2009-2010 yılında hayvan bulmakta zorlanıyorduk. O dönem hakediş sistemi geliştirdik. Hangi kasap ne kadar hayvan keserse onun yarısı kadar Avrupa’dan ithal et getirme hakkına sahip olmuştu ve kaçakçılığı önlemiştik. Bundan devlet para kazandı, vatandaş kaliteli ve ucuz et aldı ve iç piyasadaki eti tüketmiştik. Şimdi yine aynı sistemini gerçekleştirebiliriz. 

Durdu Özdeğirmenci: Piyasa çok kötü. İşlerimizde düşüş var. Fiyatlar uç noktalara geldi. Hayvan fiyatları yükseldi, hayvan fiyatı yükselince bu bize, sonra da müşteriye yansıyor. Alım gücü düşüyor. Bu da işin azalmasına neden oluyor. Bir istikrar yok ülkede. Biz şikayetçiyiz bu durumdan. Fiyatlar konusunda istikrar yok, bunu nasıl sağlayabilir diye arkadaşlarımızla toplantı yapacağız. Hayvancılar eylem yapmıştı hatırlarsınız, Mustafa Naimoğlularının verdiği demeçler var. Bu demeçler de bilinçsizce insanların aklını karıştırıyor. İki misline sattığımızı söylüyor. Naimoğlularına soruyorum, 19 lirası okkası olan kuzuyu kasap kaça satmalıdır? Bunun hesabını yapsın. 7 liraya tosun tarttığımız günleri biliyorum. Hayvancılar bunu neye göre endekslediler. Devletle aralarında uzlaşmama gibi bir durum da kalmadı, kuraklıklarını alıyorlar, süt paralarını da alıyorlar, hayvanlarını da satıyorlar, bizden uçuk fiyatlar istiyorlar. Alım gücü azaldı, işlerimiz de eskisi gibi değil.

Ayer Gündüz: Piyasa güne göre değişiyor. Genel olarak baktığımızda işlerde düşüş, fiyatlarda yükselme var. Bundan dolayı genel olarak piyasada durgunluk var. Bu hep böyle gidecek. Çünkü bizim sektör bir havaya bakar, bir de üretilen hayvana bakar, bir de kaçağa bakar. Bunlar iyi olursa her şey iyi olur. Yani kaçak önlenirse, üretim artar, piyasaya daha düşük fiyata yansır bu da vatandaş için iyi olur.