Rum Yönetimi Başkanı Nikos Anastasiadis, “Kıbrıs Türk tarafının Merkezî Hükümet’in bütün kararlarında bir olumlu oy ısrarının, Kıbrıs Türk toplumu temsilcilerinin Ankara’nın müdahaleleriyle benimseyecekleri tezlerden ötürü olası anlaşmayı yıkacağını” iddia etti.
Bu endişe nedeniyle yetkilerin yerelleştirilmesi (desantralizasyon) önerisini ortaya koyduğunu belirten Anastasiadis, önerisinin hedefini “oluşturucu devletlerin vatandaşların gündelik hayatlarına dair daha çok otonomiye sahip olması” diye izah etti.
Bununla birlikte Kıbrıslı Türklerin bir olumlu oy hakkını tanıdıklarını savunarak “bu hak, yetki kullanımı sırasında, Merkezî Hükümet’teki Rum bakan/yetkililerin Kıbrıs Türk devletine zarar verecek bir karar önermeleri halinde, koruma kalkanı olarak kullanılsın diyoruz. Yeter ki etkin anlaşmazlıkların çözüm mekanizması olsun” dedi.
Anastasiadis’le yaptığı özel röportajı “Kıbrıslı Türklerin Olumlu Oyunu, Müdahale Etmeme Kuralı Düzenleyecek” başlığıyla aktaran Haravgi’ye göre, “Kıbrıs sorununun yönetimini devraldığınızda Merkezî Hükümet organlarının ve yetkilerinin artırılmasını önerdiniz. Uzlaşılanları devletlere iade edecek misiniz? (iade edilecekleri) neden isimleriyle söylemiyorsunuz?” sorusuna karşılık Anastasiadis, şu cevabı verdi:
“Birincisi, yetkileri artırmadık. Sadece, geçmişte uzlaşılan yetkiler bölündü. Kıbrıslı Türklerin olumlu oydaki ısrarı Kıbrıs Rum toplumunda, olası bir anlaşmayı kabul etmeyecek kadar yoğun endişe yaratmış görünüyor. Her halükarda tek egemenliğin, tek vatandaşlığın ve uluslararası temsiliyetin güvence altına alınacağı yetkilerin Merkezî yetkide kalması gerekir. Aynı zamanda, AB üyesi olmaya devam edeceğimiz dikkate alınarak, ekonominin üniterliği de güvenceye alınmalıdır. Ülkenin AB’de temsiliyetiyle ilgili konular. Merkezî Hükümet’teki ana yetkiler bunlar olacak, geriye kalanlar toplumlara verilecek.”
Sorular ve yanıtlar
Anastasiadis, gazetenin “Sayın Başkan, siz Kıbrıslı Türklere hangi konularda olumlu oy tanıyorsunuz?” sorusuna karşılık, “bu alanlar listelenmeyecek, numaralandırılmayacak. Kıbrıs Türk toplumuna veya Kıbrıs Türk devletine zarar verebilecek bir karar söz konusu olduğunda Kıbrıslı Türklerin olumlu oy hakkı olacak” ifadesini kullandı.
Gazetenin “bu genel çerçeve” diyerek üstelemesine karşılık Anastasiadis, “Hayır, hayır. Sayın Eroğlu ile (Şubat 2014) uzlaşılanlar arasında, merkezî hükümetin oluşturucu devletlere veya oluşturucu devletlerden birinin diğerine müdahale etmeyeceği kuralı (non encroachment rule) idi. Bunu yıkabilecek tek organ, merkezî hükümet yetkisinin devletlerden birinin veya diğerinin yetkisine müdahalesi gözlemlenirse Kıbrıs Türk tarafınca olumlu oy kullanılmasıdır” dedi.
BM Genel Sekreteri’nin kısa süre önce fiili durumun sürdürülebilir olmadığı uyarısında bulunduğu hatırlatılarak “çıkmaza girersek ertesi gün ne olacak?” sorusuna, “yani, çıkmaza girmemek için Türkiye’nin veya Kıbrıs Türk tarafının isteklerini kabul mü edelim?” sorusuyla cevap veren Anastasiadis, “Mevcut durumdan elbette endişeleniyorum. Artık mevcut da değildir, ‘mevcut durum’ diye adlandırdığımızdan bu yana kötüleşmiştir” ifadesini kullandı.
Taksimci Başkan olursa
Kendisine yöneltilen, “taksim başkanı olabileceği” eleştirileri hatırlatıldığında, sözlerine “umurumda değil” diyerek başlayan Anastasiadis, şöyle devam etti:
“45’inci yıldır çıkmazla karşılaşıyoruz. Benden önce çözüm isteyen 6 başkan vardı. İlerleme kaydedilememe nedeni neydi? ‘mevcut’ durumun kötüleşmeye devam etmesinin nedeni neydi? Diyalog olmamasının sorumlusu ben miyim? Türkiye’nin müdahale ve garanti haklarının korunmasında ısrar etmesinin sorumlusu ben miyim? Türkiye’nin asker varlığında ısrar etmesinin sorumlusu ben miyim? Kıbrıslı Türklerin, sonunda bir toplumun öteki toplumun kararlarını belirleyeceği mekanizmalar istemesinin sorumlusu ben miyim?”
