Aytuğ TÜRKKAN

İskele’ye bağlı Yenierenköy’de ikamet eden vatandaşların yüzde 93’ünün olası bir çözümden sonra yeniden göçmen olmak istemediği belirlendi. Yenierenköy’de 10 kişiden oluşan inisiyatif köylülerin yeniden göçmen olmadığını gösteren 780 imza topladı.  İnisisyatif, toplanan imzaların başta Cumhurbaşkanlığı olmak üzere devletin tüm resmi kurumlarına ulaştırılacağını belirtti. Kamu görevlileri, polisler ve askerlerin imza koymakta sıkıntı yaşadığını gören inisiyatif yetkilileri Sosyolog Kudret Akay’ın kapısını çaldı ve köylerine ilişkin kapsamlı bir araştırma yaptırdı. Oluşturulan İnisiyatifin önderliğine soyunan Yenierenköy Belediyesi eski Başkanı Özay Öykün ve Özer Öykün, yapılan araştırmanın sonuçlarını Diyalog’la paylaştı. Araştırma köylülerin yüzde 93’ü yeniden göçmen olmaya karşı çıkıyor. İnisiyatif üyelerine göre yapılan anket ve ortaya çıkan sonuçlar, müzakereleri yürüten liderlere bir uyarı niteliği taşıyor.  

Anket ile düşüncelerini ortaya koydular 

Kudret Akay’ın yaptığı araştırma 16-18 Ekim 2015 tarihleri arasında Yeni Erenköy’de gerçekleştirildi. Araştırmada herhangi bir örnekleme oluşturulmadı. Bin 200 seçmen ile yüz yüze yapılan araştırmada, seçmenlerin ikamet ettiği 450 konutun 289’u soruları yanıtladı. Soruları yanıtlayan seçmen sayısı 766.

Köylüleri geri dönüşe karşı

Ankete katılanlara “Ulaşılacak bir çözümde Yenierenköy halkının eski Erenköy bölgesine dönmesi fikrine ne oranda katılırsınız?” sorusu soruldu. Köylülerin cevabı gayet netti. 

Ankete katılanların yüzde 82’si “hiç katılmam” yanıtı verirken, yüzde 11’i “katılmam” dedi. Toplamda köylülerin yüzde 93’ü geri dönüşe karşı çıktı.

Rumların yerleşimini istemiyorlar 

“Ulaşılacak bir çözümde Yeni Erenköy de dahil olmak üzere Karpaz bölgesinin Kıbrıs Rumlarının yerleşimine açık bir Özel Statü Bölgesi olması fikrine ne oranda katılırsınız?” sorusunu da yanıtlayan Yenierenköylülerin yüzde 76’sı “hiç katılmam” yanıtı verdi.  Yüzde 10 ise “katılmam” dedi. Rakam böylelikle yüzde 86 seviyesine gelmiş oldu. “Ne katılırım, ne katılmam” diyenler yüzde 7, “katılırım” yanıtını verenler ise yüzde 5’te kaldı 

“Türk askeri güçlü bir şekilde kalmalı” 

Çözüm sonrasında Türk askerinin “güçlü bir şekilde” Kıbrıs’ta kalması gerektiğini söyleyenlerin oranı yüzde 85. Bu soruya “az miktarda asker kalmalı” diyerek cevap verenlerin oranı ise yüzde 10. 

Ne Karpaz ne Güzelyurt!

Yenierenköy sakinlerine verilmesi öngörülen yerlerle ilgili sorular da yöneltildi. Araştırmaya katılanların yüzde 92’si Güzelyurt’un verilmesine karşı. 

Bir başka soruya da “Çözüm uğruna  Karpaz köyleri  Rumlara verilmemeli” yanıtı verenlerin oranı yüzde 96 oldu.

“Rumlar Türk bölgesine yerleşmesin”

“Çözüm sonrasında Kıbrıslı Rumlar Türk bölgesine hiçbir şekilde yerleşmemeli” diyenlerin oranı yüzde 73. “Çözüm sonrasında Kıbrıslı Rumların Türk bölgesine yerleşimine kısıtlama getirilmeli” diyenlerin oranı da yüzde 26.

“Mülkler Rumlara iade edilmemeli”

Mülkiyetle ilgili de köylüler görüşlerini ortaya koydu. Buna göre ankete katılanların yüzde 81’i “Çözümün gerçekleşebilmesi için Güneyde eşdeğeri olmasa da kimsenin mülkü  Rumlara iade edilmemeli” görüşünde. “Çözümün gerçekleşebilmesi için Güneyde eşdeğeri olmayan bazı mülkler Rumlara iade edilebilmeli” diyenlerin oranı da yüzde 13. 

Dönüşümlü başkanlık şart

Ankete katılanlar dönüşümlü başkanlık konusunda net bir tavır ortaya koyuyor. “Yeni kurulacak devlette Cumhurbaşkanlığı Türkler ve Rumlar arasında dönüşümlü olarak kullanılmalı” diyenlerin oranı yüzde 60. Kesinlikle dönüşümlü olmalı diyenler de yüzde 22. Toplamda ankete katılanların yüzde 82’si dönüşümlü başkanlıktan yana tavır koyarken, yüzde 9’luk bir kesim de “Yeni kurulacak devlette Cumhurbaşkanlığının dönüşümlü olması şart değildir” yanıtını verdi

Yenierenköylüler federasyonu mümkün görmüyor 

“Birleşmiş Milletler Kıbrıs’ta bir çözümü genel hatlarıyla iki bölgeli, iki toplumlu Federal bir Kıbrıs olarak tanımlamaktadırlar. Sizce Kıbrıs’ta böylesi bir çözümü gerçekleştirmek ne oranda mümkündür?”   sorusunu yanıtlayan Erenköylülerin yüzde 53’ü bunu mümkün bulmuyor. Bu oranın yüzde 33’ü “federasyon kesinlikle mümkün değildir”, yüzde 20’si de “mümkün değildir” cevabını veriyor. “Mümkün olup olmadığını bilmiyorum” diyenlerin oranı da yüzde 11. Federasyonu mümkün bulanlar yüzde 22, “kesinlikle mümkündür” diyenler de yüzde 11’lik bir orana sahip. 

İki kurucu devlet 

“Bulunacak çözümde  Kıbrıslı Türklerin ve Rumların ayrı egemenliği olmalıdır” diyenlerin oranı yüzde 90. Ankete katılanların ilk tercih ettiği çözüm modeli yüzde 58 “İki kurucu devletten oluşan Federal Kıbrıs” diyor. “Çözüm tanınmış bağımsız KKTC olmalı” diyenlerin oranı da yüzde 26. “İki eyaletten oluşan Federal Kıbrıs” seçeneği ise yüzde 8. 

Oy rengi değişti… Referandumda Hayır!

Araştırmada Erenköylülerin 2004 Anan planıyla şimdiki tavırları arasındaki farklılık göze çarpıyor. “2004 yılında yapılan Annan Planı referandumunda oyunuzu nasıl kullanmıştınız?” sorusuna yüzde 51 “Hayır demiştim”, yüzde 49 “evet demiştim” yanıtı verdi. 

“2004’te olduğu şekliyle Annan Planı yeni bir referanduma sunulsa nasıl oy verirdiniz?” sorusuna bu kez verilen yanıtlar çok farklı. Ankete katılanların yüzde 84’ü “hayır oyu veririm” diyor, yüzde 16’sı ise “evet oyu” vereceğini söylüyor. 

Rumlar… Tarihsel düşmanlarımız

Ankete katılanların yüzde 54’ü Kıbrıslı Rumlar sizin için ne ifade eder sorusuna “Tarihsel düşmanımız” olarak yanıt verdi. Ayni soruya “komşularımız” diyenlerin oranı yüzde 29. Yüzde 14’lük kesim ise “farklı dili konuşanlar” olarak Rumları kodluyor.