İnsanlar başta oy vermek olmak üzere siyasal eylemlerinin hemen hemen hiçbir zaman siyasî sonuçları değiştirmediğini bildikleri halde neden halâ siyasî faaliyete devam ederler?... Çünkü, politika sadece sonuçların değişmesi hakkında değildir....

Hukukun üstünlüğü hür ve medenî bir toplum için vazgeçilmez öneme sahiptir. ‘'Hukukun üstünlüğü'' varlığını bir cebrî iktidar organizasyonu olan devlete borçlu olmayan, aksine onun işleyişini kayıtlayan ve hukuk yapımında...

 ‘'Sosyal demokrasi''nin sol bir siyasî ideoloji olduğu belli olmakla beraber, tam olarak ne anlama geldiği o kadar net değil. Sosyal demokrasinin mahiyeti ve anlamı kişilere ve bağlamlara göre bir ölçüde değişkenlik göstermektedir. ...

Bu sütunda konu hakkında en son yazdığım ‘'Çözüm Süreci'ndeki Belirsizlikler'' başlıklı yazının üzerinden bir buçuk ay kadar bir süre geçmesine rağmen orada bahsettiğim belirsizlik halâ ortadan kalkmış değil....

Malum, günümüzde demokratik rejim dendiğinde normal olarak kastedilen liberal demokrasidir. Liberal demokrasi kurumsal bir çatı veya konfigürasyon anlamında ve temsil esasına dayanan bir ‘'demokrasi modeli''dir. Bu model her ne kadar...

Üç yıl önceki bir yazımda Türkiye'nin carî siyasî rejiminin ‘'patrimoniyalist'' bir özellik gösterdiğini açıklamıştım. Ama bu tanımlama doğru olmakla beraber, aslında eksiktir. Onun için, demokrasiden her gün biraz...

Ünlü Amerikalı iktisatçı düşünür Thomas Sowell (d. 1930) yazıyor:* ‘'Biyologlar organizmaların kendi fizikî çevrelerine nasıl intibak ettiklerini açıklarlar ama organizmalar değil ideologlar da kendi sosyal çevrelerine intibak ederler....

Siyasî iktidarın geçen Mart'tan beri İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanı Ekrem İmamoğlu'na ve ana muhalefet partisi CHP'ye karşı bir seferberlik havasında ve yargı eliyle yürüttüğü köşeye sıkıştırma politikası...

Dikkatli okuyucularımın fark etmiş olabilecekleri gibi, gazetedeki yazılarımda aynı zamanda akademik iktisatçı olan Amerikalı özgürlükçü-anarşist düşünür Robert Higgs'ten (d. 1944) sık sık alıntı yapıyor veya onun kısa makalelerinin...

Liberal demokrasinin 20. yüzyılın sonlarında baskın politik model haline gelmesi bir anlamda hukukun siyasete üstünlüğünü ilan etmesidir. Ancak, bu model siyaseti hukuka göre ikincil bir faaliyet türü olarak öngörmesi bakımından siyasete...

MHP lideri Devlet Bahçeli'nin PKK'nın silahları bırakması çağrısıyla başlayan ve siyasî iktidarın ‘'Terörsüz Türkiye'' olarak adlandırdığı süreç Büyük Millet Meclisi'nde ‘'Millî Dayanışma, Kardeşlik...

Benim gözümde en temel değer özgürlüktür. Şüphesiz adalet, eşitlik ve barış gibi değerli olan başka toplumsal-siyasal idealler de vardır ama onların hepsinin de varlığı en başta özgürlüğe bağlıdır. Denebilir ki özgürlük bizi...

Devlet dediğimiz kurum biz modernlere hayatın olağan bir parçası, adeta doğal bir gerçeklikmiş gibi gelir. Ama işin aslı öyle değil, çünkü insanoğlu her zaman örgütlü siyasî iktidar altında yaşamış değildir. Siyasî iktidarın örgütlenmesi...

'Ulusal çıkar” modern ulus devletlerin temel politik şifrelerinden biridir. Çağdaş ulus-devletler dünyasında insan haklarının ve demokrasinin imkânı, başka şeyler yanında, bu şifrenin ve onun dayattığı zihinsel ve fiziksel zincirlerin...

Devlet dediğimiz kurum biz modernlere hayatın olağan bir parçası, adeta doğal bir gerçeklikmiş gibi geli. Ama işin aslı öyle değil, çünkü insanoğlu her zaman örgütlü siyasî iktidar altında yaşamış değildir. Siyasî iktidarın örgütlenmesi...

Devlet sektöründe yolsuzluk iddialarının hiç bitmemesine şaşmamak gerek. Bu kesimde yolsuzluğun olağan hale gelmiş olmasının genel nedenleri kadar Türkiye'ye özgü nedenleri de var. Bunlara temas etmeden önce şunu belirtmek gerekir ki,...

Günümüzde ‘'sivil toplum'' analitik bir kavram olmaktan çok, devletin baskıcılığını -tamamen önleyemese de- frenleyen veya dengeleyen ana sosyolojik dinamik olarak anlaşılmaktadır. Bu anlamda özerk bir sivil toplumun varlığı...

Leman adlı mizah dergisinde yayımlanan bir karikatürde bombalanan bir şehrin üzerinde Muhammed ve Musa adlı iki hayalî kişinin görüntüsünün yer alması sonrasında yaşanan müessif olaylar malum. Adı geçen derginin karikatürde İslam peygamberini...

Geçen yüzyılın önde gelen özgürlükçü düşünürlerinden Murray Rothbard (1926-1995) ‘'Devletin Anatomisi'' (1974) adlı ünlü denemesinde 20. yüzyılda devlet gücünün toplumsal gücün önüne geçtiğini ve bunun sonucunun...

Bu haftaki sütunumu üstat Robert Higgs'in 2012 tarihli fevkalâde öğretici bir makalesine bırakıyorum: ‘'Liberteryenler iki büyük gruba ayrılmıştır: özgür bir toplumu, özgür olmayan bir toplumdan daha iyi sonuçlar verdiği için...

‘'Yeni anayasa'' sorunu bir süredir AKP-MHP koalisyonunun gündeminde iken, Kürt sorununun barışçı-demokratik çözümünün yeniden gündeme gelmesiyle anayasa meselesinin niteliği de değişmiş ve önemi artmış bulunmaktadır....

Tarihsel olarak Türkiye'nin Avrupa karşısındaki siyasî duruş ve tavrının baskın özelliği karşıtlık hatta düşmanlık olmuştur. Ancak bu sağlıksız tutum ve onun sonucu olan ilişki biçimi zaman içinde değişikliğe uğrayarak bir...

Hatırlayanlar olacaktır, 6 Şubat 2023'te Diyanet İşleri Başkanlığı'nın müracaatı üzerine İstanbul'daki 1. Sulh Ceza Hakimliği ‘'İslam dininin temel nitelikleri açısından sakıncalı unsurlar içermekte olduğu''...

Sorsanız, hemen hemen herkes vesayete karşıdır; herkes vesayetin aklı başında, yetişkin insanlara göre olmadığını düşünür. Böyle olması da doğaldır, çünkü vesayet insanlara çocukmuşlar gibi veya yapıp ettiklerinin idrakinde değilmişler...

MHP lideri Bahçeli'nin 23 Ekim'de yaptığı çağrıyla başlayan ve Kürt Sorununun Çözümü Süreci'ne evrileceği umulan gelişmelerin seyri PKK'nın kendisini feshetmesiyle yeni bir aşamaya girdi.  Terör örgütü 5-7 Mayıs'ta...

‘'Refah devleti'' modern Batılı demokrasiler için bir normdur. Nitekim bugün Batı Avrupa ve Kuzey Amerika'daki ulus-devletlerin hemen hemen hepsi aynı zamanda birer refah devleti veya sosyal devlet olarak örgütlenmişlerdir....

Bilimin sırlarını açığa çıkarmada başarı kazanan birçok kişi tercih edilen sonucu üretmek için insan etiğini değiştirmeye çalışmıştır.  Bu gibi manipülasyonların fiili sonucu kaçınılmaz olarak felâkettir. 1933 yılında London...

Siyasî iktidarın Ekrem İmamoğlu'nun şahsında İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne ve dolaylı olarak ta CHP'ye karşı geçen 19 Mart'ta başlattığı yargısal görünümlü siyasî operasyona karşı organize edilen protestoların...

Ekrem İmamoğlu ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne karşı yürütülmekte olan soruşturmalar zincirinde ifadesini bulan, mevcut Reisçi rejimin Cumhuriyet Halk Partisi'ne yönelik olarak 19 Mart'ta başlattığı siyasî saldırı...

Türkiye siyaseti neredeyse bir aydır iktidar bloğunun belirlediği tuhaf bir ikili gündeme hapsolmuş durumda. Gündemin bir yanında Kürt sorununda yeni bir ‘'çözüm süreci'' gibi görünen Bahçeli'nin tetiklediği devlet girişimi...

Sosyal ve siyasal teoriye az çok aşinalığı olan herkes liberalizmin bireyci bir siyasî doktrin olduğunu bilir. Şu var ki, tutumları ister kolektivist zihniyetten isterse ideolojik husumetten kaynaklansın, liberalizme şüpheyle bakanlar bu bilgiyi...

‘'Demokrasiler nasıl ölür?'' denilince, tabiatıyla biz Türklerin aklına hemen askerî darbeler geliyor. Çünkü, yaşadığımız tecrübeler bize demokrasinin ancak sürecin dışından gelen şiddete dayalı müdahalelerle yıkılacağını...

AKP'nin gözde sloganı "Yeni Türkiye", aslına bakılırsa, çağrışımları bakımından hiç de yeni değil. Bununla üç aşağı-beş yukarı muhafazakâr-sağ geleneğin "Büyük Türkiye" vizyonu kastediliyor: "büyük, güçlü ve kalkınmış...

Liberal siyasî öğretinin 19. yüzyıl Fransa'sındaki parlak yıldızı İsviçre doğumlu Benjamin Constant (1767-1830) en fazla antik çağın ‘'özgürlük'' anlayışıyla modern özgürlüğü karşılaştırdığı ve ikincisinden...

Malum olduğu üzere, politikalarını eleştirenlere hakaretamiz sözlerle karşılık vermek ve muhaliflerine ‘'haddini bildirmek'' AKP tarzı siyasetin ayırt edici özellikleri arasında yer almaktadır. Hatırlanacağı üzere, hükümetin...

Abdullah Öcalan nihayet kendisinden beklenen çağrıyı yaptı: ‘'PKK silah bıraksın ve kendisini feshetsin.'' Çağrı metninde bazı isabetli tespitler yer alıyor. Bunların başında PKK'yı ortaya çıkaran yerel düzeydeki...

Toplumların hayatında kurumların vazgeçilmez bir yeri vardır, kurumlar toplum hayatının şekillenmesinde ve işleyişinde önemli bir rol oynarlar. Bireylerin kendi barışçı amaçlarını gerçekleştirmelerinin zeminini oluşturan kurumlar bir...

Bugün yine hukuktan söz etmek istiyorum. Bu, son on yıldaki yazı ve konuşmalarımda, altı yıldır da bu gazetedeki yazılarımda en çok işlediğim konudur. Türkiye'nin içinde bulunduğu şartlar dikkate alındığında, bir kere daha aynı...

Hatırlayanlar olacaktır: Yirmi yıl kadar önce Hindistan doğumlu Amerikalı gazeteci ve yazar Fareed R. Zakaria sadece ABD'de değil Türkiye dahil başka pek çok ülkede de demokrasiyle ilgili kamusal tartışmanın odağına yerleşmişti. Bunun...

Son haftalarda milletçe ardı ardına şahit olduğumuz ve ‘'artık bu kadarı da olmaz!'' dediğimiz türden haksızlık ve hukuksuzluklar serisi evrensel bir hakikatin yeniden vurgulanmasını gerektiriyor: Hukuk hür ve medenî bir toplumun...