Mustafa ERDOĞAN
28
Eyl 2024
Ulus devlette barış içinde beraber yaşamanın imkanı
‘'Barış içinde bir arada'' yaşamanın çağımızda öncelikli bir problem olarak ortaya çıkmış olması modern toplumların yapısından ve örgütlenme tarzından kaynaklanmaktadır. Malum, modern toplumlar genellikle kendilerini...
MAKALEYİ OKU22
Eyl 2024
Türkiye Cumhuriyeti’nin temeli ‘’din kardeşliği’’ midir?
Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvurunun yıldönümü ve Mahkemeye son atanan üyenin and içmesi vesilesiyle yapılan törende Mahkeme'nin Başkanı tuhaf bir konuşma yaptı. O kadar tuhaf ki, bu konuşma hakkında dindar-muhafazakâr bir gazeteci...
MAKALEYİ OKU16
Eyl 2024
Yoksulluğu yenmenin anahtarı serbest piyasalardır: (2) Vietnam örneği* Jon Miltimore
Bugün sütunumu bir konuk yazara bırakıyorum Bu gibi politikalar Vietnam ekonomisine büyük zarar vermiştir. Fakat ekonomisi tekleyip sonra da çöktükçe, Vietnam'da 1970'lerin sonu ile 1980'lerin başında şaşırtıcı/inanılmaz...
MAKALEYİ OKU15
Eyl 2024
Yoksulluğu yenmenin anahtarı serbest piyasalardır: (1) Vietnam örneği* Jon Miltimore
Bugün sütunumu bir konuk yazara bırakıyorum Phung Xuan Vu kardeşiyle beraber yiyecek dağıtım merkezine gittiğinde tam sekiz yaşındaydı. Açlıktan karnı ağrıyordu ve endişeliydi; gıda karnesini kaybedeceğinden veya yiyecek dağıtan görevliler...
MAKALEYİ OKU08
Eyl 2024
‘’Üstünlerin hukukunu geri getirmeye çalışanlar’’ mı dediniz?
Cumhurbaşkanı Erdoğan yeni adlî yılın başlaması münasebetiyle yaptığı konuşmada ‘'darbe anayasası''ndan ve ‘'üstünlerin hukuku''ndan kurtulma ihtiyacından söz ederek bilmem kaçıncı defa muhalefete ‘'yeni...
MAKALEYİ OKU01
Eyl 2024
Ekonomik özgürlükler ve piyasa ekonomisi vazgeçilmezdir
Liberalizm dar anlamda bir ideoloji olmaktan ziyade zengin çeşitlilik içeren bir düşünce geleneğidir. Vaktiyle Gerald Gaus ve Eric Mack Handbook of Political Theory'de (2004) benimsediği temel değerden hareketle bu geleneği ‘'özgürlük...
MAKALEYİ OKU25
Ağu 2024
Ne ‘’hukuksuz demokrasi’’ ne de ‘’demokrasisiz hukuk’’
Malum, Abraham Lincoln ünlü Gettysburg Nutku'nda (1863) demokrasiden kısaca ‘'halkın halk tarafından halk için yönetimi'' (‘'government of the people, by the people, for the people'') olarak söz etmişti. Bu...
MAKALEYİ OKU17
Ağu 2024
Rant kardeşliği cemaati olarak AKP
‘'Adalet ve Kalkınma Partisi'' birkaç gün önce kuruluş yıldönümünü kutladı. Ben de bu vesileyle, yasal konumu itibariyle bir siyasî parti olarak bilinen AKP'nin gerçekte nasıl bir toplumsal formasyon olduğunu teşhis etmek...
MAKALEYİ OKU11
Ağu 2024
‘’Savunma’’ sanayimiz dünya listesine girmiş, sevinelim mi?
Bu hafta içinde medyaya yansıyan iki haber özellikle üzerinde durulmayı hak ediyor. Bunlardan birinde dünyanın en büyük savunma şirketleri (ilk yüz) arasına ilk defa bu yıl beş Türk şirketinin de girdiği belirtiliyor. Tahmin edilebileceği...
MAKALEYİ OKU04
Ağu 2024
Adaletin bu diyarda ‘’esamesi okunmuyor’’
Toplumların benimsedikleri değerlerin neler olduğunu belirlemek için çeşitli yerli ve yabancı kuruluşlar zaman zaman araştırmalar yaparlar. Ama bu her zaman onlara doğrudan doğruya hangi değerleri benimsediklerini sorarak yapılmaz; doğrusunu...
MAKALEYİ OKU29
Tem 2024
James Buchanan ve romantizmden arınmış siyaset
Amerikalı iktisatçı Peter Boettke yazıyor: ‘'Kadim efsaneye göre, bir Roma imparatorundan şarkı söyleme yarışmasına katılan iki kişi arasında karar vermesi istenmiş. İmparator ilk yarışmacıyı dinledikten sonra, ikincinin ilkinden...
MAKALEYİ OKU21
Tem 2024
AKP’nin siyasî yozlaşmasının altında yatan ruh hali
Geçenlerde gazetelerde bir hafta arayla iki ilginç haber yayımlandı. Tarih olarak daha yeni olanın başlığı şöyle: ‘'En fazla sansür yolsuzluk haberlerine''. Haber şöyle devam ediyor: ‘'Free Web Turkey 2023 İnternet Sansürü...
MAKALEYİ OKU14
Tem 2024
Devletsiz hukuk III: Hayek
‘'Devletsiz Hukuk'' serisinin bu son yazısında 20. yüzyılın önde gelen klasik liberal düşünürü Friedrich A. Hayek'in (1899-1992) ‘'devletsiz hukuk''la ilgili görüşlerini gözden geçireceğim. Hayek kariyerine...
MAKALEYİ OKU07
Tem 2024
MHP sadece bir siyasi parti midir?
Vaktiyle Milliyetçi Hareket Partisi'nin (MHP) yan kuruluşu olarak bilinen ‘'Ülkü Ocakları''nın genel başkanlığını da yapmış olan Sinan Ateş'in kurban gittiği cinayetin soruşturulması etrafında gelişen -en hafif...
MAKALEYİ OKU30
Haz 2024
TÜRKİYE YENİDEN ASIL NORMALİNE DÖNDÜ
Bir gazetenin 27 Haziran tarihli nüshasında ‘'Erdoğan normalleşme defterini kapattı'' başlığıyla verdiği haber, paradoksal gibi görünse de, aslında Türkiye siyasetinin yeniden son yıllarda alıştığımız ‘'normal'ine...
MAKALEYİ OKU23
Haz 2024
Devletsiz hukuk II: Bruno Leoni
Geçen yazıda ‘'Devletsiz Hukuk'' yaklaşımının biri hukukçu diğeri iktisatçı olan yaşayan iki temsilcisinin -John Hasnas ve Bruce Benson'ın- görüşlerine göz atmıştım. Bugün ise devletsiz hukuk öğretisinin hayatta...
MAKALEYİ OKU16
Haz 2024
Piyasaya müdahale ve sonuçları
Bugün sütunuma geçen yıl Özgürlük Araştırmaları Derneği için kaleme aldığı iktisadî analizin Sonuç kısmıyla, değerli dostum ve meslektaşım iktisatçı Prof. Dr. Mustafa Acar'ı konuk ediyorum. Analizin tamamına şu adresten ulaşabilirsiniz:...
MAKALEYİ OKU09
Haz 2024
Devletsiz Hukuk I
Hukukun mahiyeti hakkında çağımızda baskın olan görüş, onun belli bir irade tarafından bilinçli tasarım eseri olarak yaratılmış olan bir kurallar sistemi olduğunu varsayar. Bir zamanlar bu irade kralların, sultanların, padişahların keyfî...
MAKALEYİ OKU02
Haz 2024
Türkiye neden bir türlü medenî bir siyasî düzen kuramıyor?
‘'Türkiye toplumu olarak bizim temel problemimiz şudur: Bizim ne hür ve medenî bir hayata temel oluşturacak ortak değerlerimiz, ne de bu değerleri koruyacak kurumlarımız var.'' Bugüne kadarki sosyal bilim okumalarım ışığında...
MAKALEYİ OKU26
Mayıs 2024
Piyasa ve özgürlük
(Aşağıda 21 yıl önce başka bir gazetede çıkmış olan ‘'Piyasa ve Özgürlük'' başlıklı yazımı tekrar okuyucularımın dikkatine sunuyorum) Merkezî plancılığa dayanan 'komuta ekonomisi”nin dramatik başarısızlığının...
MAKALEYİ OKU21
Mayıs 2024
Eğitimle ilgili asıl sorun
Malum, Türkiye'deki eğitim sisteminin dayandığı ilkeler ve değer tercihleri, yapısı ve işleyişi bakımlarından toplumumuzun büyük sorun alanlarından birini oluşturuyor. Bugünlerde de ilk ve orta öğretim müfredatında hükümetin yapmaya...
MAKALEYİ OKU12
Mayıs 2024
“Vicdani Red” ve Zorunlu Askerlik
Bugünlerde, geleneksel kamusal söylemimizde pek yeri olmayan, askerlikle ilgili yeni bir konu, 'vicdanî red” konusu tartışılıyor. Bu tartışma bana da epeydir yazmak istediğim bir konuyu ele alma fırsatı verdi. Vicdanî red, bir kişinin...
MAKALEYİ OKU05
Mayıs 2024
Özgürlük, çoğulculuk ve hakikat
Günümüzdeki önde gelen liberal siyaset filozoflarından David Schmidtz (d. 1955) geçen yıl yayımlanan son kitabı Living Together: Inventing Moral Science (Beraber Yaşama: Ahlâk Biliminin İcadı) adlı kitabının bir yerinde da şöyle yazıyor:...
MAKALEYİ OKU28
Nis 2024
‘’Yeni anayasa’’ masalı
İktidardaki AKP-MHP koalisyonunun ‘'yeni anayasa'' çağrıları hiç gündemden düşmüyor. Hatırlanacağı gibi, geçen sonbaharda Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı'nın düzenlediği Anayasa Sempozyumu'nun da...
MAKALEYİ OKU21
Nis 2024
Neden bizim de bir kanunumuz yok?
Zaman zaman 'Niye bizim de bir kanunumuz yok?” diye şikâyet eden insanlar görür veya duyarsınız. Hatta kimileri 'bizim de bir kanunumuz olsun”u ana davaları haline getirir ve böylece ömürlerini kendi hayat alanlarını devletin düzenlemesi...
MAKALEYİ OKU14
Nis 2024
Kapitalizm ve yoksulluk
Geçenlerde facebook sayfamda Amerikalı müteveffa iktisat Profesörü Walter Williams'tan şu alıntıyı paylaşmış ama herkesçe doğru anlaşıldığından emin olamamıştım: ''Yoksulluk bir sır değildir; o tarih boyunca dünyanın...
MAKALEYİ OKU07
Nis 2024
31 Mart seçimleri ne söylüyor?
Geçen Pazar günü yapılan yerel seçimlerin ortaya çıkardığı siyasî manzara malum: Türkiye genelindeki performansları bakımından Cumhuriyet Halk Partisi %38 oy oranıyla birinci sıraya yükselirken, İktidardaki Adalet ve Kalkınma Partisi %35.5'lik...
MAKALEYİ OKU31
Mar 2024
Türkiye’nin özgürleşme şansı
Bugün Türkiye'de seçim var. Bu bir mahallî seçim olmasına rağmen ülke aşağı yukarı üç aydır bir genel seçim havası yaşıyor. Oysa yurttaşlar bugün milletvekillerini veya cumhurbaşkanını seçmek için değil yerel yönetim organlarını...
MAKALEYİ OKU24
Mar 2024
Kapitalizm ve aydınlar
Bizim gençliğimizde, kabaca 70'li yıllarda yani, milliyetçi-muhafazakâr kesimlerin siyasî hedeflerinin ve sloganlarının merkezinde ‘'antikomünizm'' yer alıyordu. Bir kişi veya grubu ‘'komünist'' olarak yaftaladınız...
MAKALEYİ OKU17
Mar 2024
Türkiye’de ‘’hak yok vazife vardır’’
Şu müessif gerçeği artık kabul edelim: Türkiye'de toplumun çoğunluğunun zihin dünyasında ‘'hak'' fikrinin yeri yoktur. Oysa hak fikri ‘'bireysel egemenlik'' düşüncesiyle ve kişinin kendisini ahlâkî özne...
MAKALEYİ OKU10
Mar 2024
Eğitim ve ideoloji
İngiliz filozofu William Godwin (ö. 1836) bir keresinde şöyle yazmıştı: 'Eğitim gibi güçlü bir mekanizmayı ne olduğu apaçık belli olan bir kurumun yönetimi altına koymadan önce, ne yaptığımızı çok iyi düşünmemiz gerekir. Devlet...
MAKALEYİ OKU03
Mar 2024
Türkiye’nin kurtuluşu paradigma değişimine bağlıdır
Kabaca 2011 yılından itibaren ülkemizin hemen hemen her bakımdan bir gerileme sürecine girdiği ve 2017'de yapılan otoriter başkanlıkçı Anayasa revizyonunun 2018 yazında yürürlüğe girmesinden sonra bu sürecin daha da hızlandığı maalesef...
MAKALEYİ OKU25
Şub 2024
Rızaya dayanan baskıcı yönetim olur mu?
Başlıktaki soruyu ünlü siyaset teorisyeni John P. Plamenatz'ın (1912-1975) siyasî itaat yükümlülüğünü tartıştığı Consent, Freedom and Political Obligation (1968) adlı kitabındaki bir pasajdan uyarladım. Cevabını da esas olarak...
MAKALEYİ OKU18
Şub 2024
“Terörizm’’ isnadı artık masum değildir
Aşağı yukarı 20. yüzyılın son onyıllarından itibaren devletlerin siyasî jargonunun gözde terimlerinden biri, belki de birincisi, ‘'terörizm''dir. Terör ve terörizmin günümüz devletlerinin gözünde bu ayrıcalıklı...
MAKALEYİ OKU11
Şub 2024
Anayasa mahkemesinin sonu mu?
Anayasa Mahkemeleri çağdaş liberal-demokratik sistemlerin vazgeçilmez unsurlarındandır. Sahici demokrasiler için bu mahkemeler başlıca iki nedenle vazgeçilmezdirler. İlk olarak, anayasa mahkemeleri yasama ve yürütmeyi kendi anayasal sınırları...
MAKALEYİ OKU04
Şub 2024
Kanun ve yasa
Geçen haftaki yazımda, bağımsız bir hukuk geleneğinin var olmadığı ve dolayısıyla hukukun esas olarak devlet tarafından üretildiği toplumlarda ‘'hukukun üstünlüğü''nün gerçekleşmesinin, orada yasa yapımına ve uygulamasına...
MAKALEYİ OKU28
Oca 2024
Hukukun üstünlüğü idealinin gerçekleşme şansı
Genel olarak hukukla ilgili en önemli kavramlardan biri adalet, diğeri ise hukukun üstünlüğüdür. ‘'Hukukun üstünlüğü'' (rule of law) ideali, görünüşe göre, bugün bütün liberal-demokratik devletler tarafından benimsenmiştir....
MAKALEYİ OKU21
Oca 2024
Korku, din ve erdem
Yirminci yüzyılın önde gelen filozoflarından Bertrand Russell (1872-1970) ‘'Hür Düşüncenin Değeri'' başlıklı denemesinde 1944 yılında şöyle yazmış: ‘'Kızgın bir Tanrı'dan korkmayı erdem sanan insan çok...
MAKALEYİ OKU14
Oca 2024
"Yeni Türkiye’den ‘’Türkiye yüzyılı’’na
Hatırlanacağı gibi "Yeni Türkiye" Adalet ve Kalkınma Partisi'nin iktidara geldikten bir süre sonra benimsediği gözde sloganlardan biriydi. AKP'nin fırsatçılık veya kurnazlığının bir eseri olarak, Cumhuriyet'in kuruluşunun 100....
MAKALEYİ OKU07
Oca 2024
Çoğulculuk, özgürlük ve demokrasi
‘'Çoğulcu demokrasi'' kavramındaki ‘'çoğulcu'' kelimesinin biri tasvirî-analitik, diğeri normatif olmak üzere iki farklı anlamı vardır. Tasvirî-analitik bir kavram olarak çoğulculukla, birbiriyle yarış içindeki...
MAKALEYİ OKU