Son günlerde sıkça adını duyduğumuz ve sanal ortamda kullanılan 'Bitcoin' ile ilgili İktisatbank Hazine Operasyon Asistanı İbrahim Çağlar açıklamalarda bulundu. Bitcoin'in sadece sanal ortamda olduğunu ve ilk dijital kriptolu para birimi olduğunu vurgulayan Çağlar, Bitcoin’in kağıt paralardan en belirgin üstünlüğünün herhangi bir ulusal merkez bankasına bağlı olmaması olduğunu söyledi.

İktisatbank Hazine Operasyon Asistanı İbrahim Çağlar ile yapılan röportaj şöyle: 

Suru: Son günlerde Bitcoin’in adını çok duyuyoruz? Öncelikle Bitcoin nedir?

Cevap: Bitcoin aynı Pound gibi dolar gibi bir para birimi. Ancak herhangi bir merkez bankasına veya resmi bir kuruluşa bağlı değil. Sadece sanal ortamda var. İlk dijital kripto para birimi diyebiliriz. 

Soru: Bize biraz bu yeni para biriminin tarihçesinden bahsedebilir misiniz? 

Cevap: Bitcoin’in ismini yeni duyuyoruz ama sanıldığı kadar yeni değil. Sadece ilk çıktığı yıllarda yatırımcılar tarafından pek rağbet görmedi. 2008 yılının son aylarında kurulan bu sistemde ilk zıplama Güney Kıbrıs olayı ile gerçekleşti. Güney Kıbrıs’ın 2013 yılında yaşamış olduğu finansal kriz ve akabinde gelen sermaye kontrollerine paralel yatırımcılar bir alternatif olarak BITCOIN’e gözlerini çevirdiler. Yani 5 sene önceye kadar dayanıyor tarihçesi.  

Soru: 1 BITCOIN ne kadar?

Cevap: Beş sene önce 1 Bitcoin 10 Dolar civarındaydı. Bu aralar 1 BITCOIN’in 4,000 Dolar seviyelerini aştığını görüyoruz. İşte bu nedenle BITCOIN adını bu aralar sıkça duymaya başladık. Bitcoin’in yenilikçi bir ödeme sistemi mi, geleceğin para birimi mi, yoksa ölü bir yatırım mı veya patlamaya yüz tutmuş bir balon mu olduğu bugünlerde heryerde tartışılıyor. BITCOIN, 2015 yılında %35 getiri ile en çok kazandıran, 2016 yılında ise %126 getiri ile en çok kazandıran para birimi oldu. 2017 senesinde ise en çok kazandıran para olmaya aday diyebiliriz.

Soru: Kimdir BITCOIN’i çıkaran?

Cevap: 2008 yılında Satoshi Nakamoto takma adlı bir kişi veya birçok insandan oluşan bir grup tarafından deneysel olarak başlatıldığına yönelik pek çok iddiaya rastlasak da, Nakamoto’nun kim olduğu net olarak bilinmiyor. Sistem, herhangi bir aracı veya bankaya ihtiyaç duyulmaksızın, bir kişiden diğer bir kişiye (peer to peer) aktarma olanağı sağlayacak şekilde oluşturulmuş. İşin ilginç tarafı; Coinmarketcap verilerine göre, Bitcoin en yaygın elektronik para birimi sıralamasında ilk sırada yer alıyor.  

Soru: BITCOIN’den başka Kripto Para var mı?

Cevap: Bitcoin’e rakip olarak son dönemlerde pek çok kripto para birimleri ön plana çıktı. Örneğin Ethereum, Dash, Monero ve Ripple, Bitcion cash bunlardan bazıları ve yatırımclar bunlara da ilgi göstermeye başladılar.

Soru: Güney Kırbıs Ekonomisi ile BITCOIN arasındaki ilişkiyi biraz açabilir misiniz?

Cevap: 2013 yılında Güney Kıbrıs ekonomisinin yaşadığı kriz ve tasarruf sahiplerine getirilen sermaye kontrollerinden sonra Bitcoin’in atağa kalktığını görüyoruz. CNN’in yayınladığı habere göre, Güney Kıbrıs krizinin yarattığı nakit paraya erişim zorluğu ve beraberinde bankacılık sistemine karşı oluşan güven erezyonu nedeni ile   toplum dijital para birimlerini “güvenli liman” olarak görmeye başlamış. “Güney Kıbrıs’da mevduatlara dokunamama şartı konuşulmaya başladıktan sonra  bitcoinin fiyatının %87 arttığı gözleniyor.  

Soru: BITCOIN kağıt paralardan daha üstün yada daha güvenli diyebilir miyiz?

Cevap: Bitcoin’in kağıt paralardan en belirgin üstünlüğü, herhangi bir ulusal merkez bankasına bağlı olmaması. Dolayısı ile ülkelerin ekonomik durumlarından etkilenmiyor. Ayrıca kime ait olduğu bilinmediği ve bir merkezi otorite tarafından izlenip denetlenmediği için, Bitcoin ile açılmış hesapların dondurulması, el konulması gibi bir tehditle karşılaşması pek ihtimal dahilinde değil. Bunlar BITCOIN’i kağıt paraya karşı üstün hale getiriyor. Ayrıca, paranın tarihçesini incelediğimiz zaman, paranın evriminde kritik eşik olabileceği konuşuluyor. Emtia Para, temsili para, itibari para, ve dijital para’dan sonra Kripto Para (Bitcoin) şu an için yeni nesil para birimi olmaya en büyük aday diyebilirz. 

Soru: Dolaşımda ne kadar BITCOIN var şu anda? 

Cevap: Sistem toplam 21 milyon Bitcoin ile sınırlı olarak kurulmuş. Bugüne kadar ise bunun 16,5 milyon civarı piyasaya sürülmüş durumda. Okuyucularımızı sıkmamak adına, karmaşık bir sistem olan Blockchain (blokzinciri) sistemini ve Bitcoin’in yazılımsal madencilik ile nasıl çıkarıldığını bir başka söyleşiye bırakalım. Özetle dolaşımda yaklaşık 16,5 milyon (toplam arzın % 79) Bitcoin var. Kaba bir hespla 1 Bitcoin’in 4,000 dolar olduğunu düşünürsek,  dolaşımda yaklaşık olarak 66 milyar dolar civarında Bitcoin olduğunu söyleyebiliriz. 

Soru: Yeni BITCOIN nasıl piyasaya sürülüyor peki?

Cevap: Dediğim gibi yazılımsal madencilik konusunu başka söyleşide açıklayayım. Ama sasitçe özetlemek gerekirse yeni Bitcoinlerin dolaşıma girebilmesi için, yazılımsal madencilerin 16 haneli matematiksel bir şifreyi çözmeleri gerekiyor. Şifreyi çözmek için yüksek donanımlı bilgisayar kullanımı gerekiyor. Şifreyi çözen kişi 25 adet Bitcoin kazanıyor. Şifreyi çözmek yerine, Bitcoin satan internet sitelerinden de para karşılığı Bitcoin satın alınabiliyor. Alınan Bitcoinler sanal şifrelenmiş cüzdanlarda saklanıyor. Sanal cüzdanlar arası Bitcoin alıp göndermek böylelikle mümkün hale geliyor.

Soru: BITCOIN’in bir piyasası var mı?

Cevap: Aşağıdaki grafikten de görülebileceği üzere, arzı 21 milyon ile sınırlı olan Bitcoin, ulusal para birimleri ile satın alınabildiği gibi, arz ve talep dengesine göre piyasada fiyatı da artıp azalabiliyor. Bir örnek veya bir karşılaştırma yapmak gerekirse, bugünlerde Türk Lirası’nın Dolar karşısında bir günlük oynaklığı yaklaşık olarak % 1 değişime işaret ederken, Bitcion / USD yaklaşık % 9 günlük hareket kabiliyetine sahip. Bu bakış açısı ile Bitcoin’in oldukça volatil veya riskli bir kripto para birimi olduğu söylenebilir. Bir başka örnek vermek gerekirse, bu yılın Mart ayında 1 Bitcoin ile 1 ons altın almak mümkünken, Ağustos ayına gelindiğinde 1 Bitcoin’in yaklaşık değeri 3 ons altın seviyesine yükseldi. Öte yandan, her ne kadar günlük hareket boyutu yüksek olsa da, piyasaya sürülecek Bitcoin arzının sınırlı olması (azami 21 milyon) Bitcoin’in diğer paralara karşı önemli bir değer kaybıyla karşılaşmayacağı tahminini de ön plana çıkarıyor. Temel iktisadın ana prensiplerinden olan arz talep dengesinden hareketle, arzı sınırlı olan bir ürünün fiyatının da artması beklenir. Yukarda da değindiğimiz üzere, Blockchain sistemi, enflasyonu önlemek adına toplamda sadece 21,000,000 Bitcoin var olacak şekilde tasarlanmıştır. Üretilecek olan Bitcoin adedi her 4 yılda bir yarıya indiği için 21,000,000 Bitcoin üretimi ancak 2139 yılında tamamlanacaktır. Dolayısı ile, Bitcoin üretimi limitli ve öngörülebilir şekilde 2039 senesinde kadar devam ettikten sonra, 2139 yılında sona ereceği ön görülüyor. Bu sistem sayesinde Bitcoin’in her zaman zor bulunan bir dijital para birimi olacağı ve talebinin de kesilmeyeceği düşünülüyor. 

Soru: BITCOIN ile günlük alışveriş yapmak mümkün mü?

Cevap: Bence yakında Bitcoin’i marketlerde kullanacağız. Aralık 2014’de bilgisayar devi Microsoft ve Dell, AirBaltic gibi havayolu şirketleri, ödemelerde Bitcoin kabul etmeye başladılar. 

Soru: Peki BITCOIN hakkında olumsuz görüş yada endişe var mı?

Cevap: Her ne kadar Bitcoin’in iyi ve faydalı yanlarını varmış gibi görünse de, Bitcoin sahiplerinin kim olduğunun bilinmemesi veya herhangi bir otorite tarafından kontrol edilememesi beraberinde başka endişelere yol açıyor. Mesela, kara paranın aklanması veya terörün finansmanı amaçlı kullanımından hükümetlerin endişe duyuyor. Öte yandan, siber saldırı yapan bilgisayar korsanları,da  virüsü etkisiz hale getirmek için Bitcoin talep ediyorlar. Yani BITCOIN kirli dünyanın da ilgi alanına girmiş durumda. 

Özetlemek gerekirse, Bitcoin’in talep görmesi ardından 200’den fazla altcoinin de piyasaya çıkması, yatırımcıların acaba bir kripto para birimi balonu içinde olup olmadığımız endişesine neden oluyor. Ulusal Merkez Bankalarının 2008 küresel finans krizinden bu yana fütursuzca para bastığı bir ortamda, kağıt paraya olan güvenin sarsılmaya başlaması, dijital para birimlerini geleceğin yatırım aracı yapmaya aday gösteriyor. Bekleyip göreceğiz...

Bitcoin fiyatı (BTC/USD) ve işlem hacmi 

Kaynak: Reuters

 

Kaynak: www.bitcoinblockhalf.com