Gözde Süreç SARI (TAK): 

Sosyolog Kudret Akay, Kıbrıslı Türklerin Kıbrıs sorununa yönelik düşünce yapısı ve çözüm modeline ilişkin tercihlerini belirlemek için Aralık 2014’te gerçekleştirdiği siyasal eğilimler araştırmasının sonuçlarını açıkladı. Akay, araştırma sonucunda Kıbrıslı Türklerin Kıbrıs sorununa, Kıbrıslı Rumlarla barış, kardeşlik, ortak vatan konseptleri üzerine değil, pragmatik çıkarlar üzerine kurulu bir çözüm modeli benimsediklerinin ortaya çıktığını belirtti. Akay, KKTC seçmeninin yüzde 57.3’ünün 2004 Annan Planı referandumu yapılsa bugün “hayır” oyu vereceğini kaydetti

Akay, araştırmanın sonuçlarında, Kıbrıslı Türklerin çözüm/antlaşma ile ilgili duruşlarında ciddi bir değişiklik, 2004’te Annan Planı etrafında oluşan çözüm anlayışından radikal bir kopuş gözlemlendiğini de ifade etti.

Çözüm ile algılanan veya vurgulanan barış, kardeşlik, ortak vatan, AB üyeliği gibi kavramların yerlerini başka parametrelere bıraktığını ifade eden Akay, Kıbrıslı Rumların 2004 referandumundaki çözüm modelini reddetmesiyle, Kıbrıslı Türklerin de bu algılarla şekillenen çözüm modeline yabancılaşma sürecinin başladığını kaydetti.

Akay, siyasal eğilimler araştırmasının sonuçlarını Türk Ajansı Kıbrıs (TAK) muhabirine açıkladı ve araştırmayla ilgili değerlendirmeler yaptı.

Araştırmanın örnekleme çerçevesini KKTC Seçmen Listesi oluştururken, örneklem büyüklüğü 1.96 güven aralığı, 0.25 olasılık oranı ve 0.04 güven aralığı ve 1.2’lik bir desen etkisi ve 0.1 cevaplamamayı telafi edecek şekilde hesaplanarak 600 kişi hedef alındı. Araştırma çerçevesinde toplam 600 haneden 600 kişi ile görüşme yapıldı. 

Kıbrıslı Rumların da araştırma sonuçlarından çıkarması gereken mesajlar olduğunu söyleyen Akay, Rumların maksimalist yaklaşımdan arınmaları gerektiğini kaydetti.

Hidrokarbon ilgiyi artırdı

Uluslararası toplumun hidrokarbon nedeniyle adaya olan ilgisinin arttığını söyleyen Akay, “BM ve ABD açısından Kıbrıs sorununun çözümünde yatan temel hedef, motivasyon Kıbrıs adası ve etrafındaki suların uluslararası hukukun meşru zemini içine kaydırılmasıdır” dedi.

BM ve ABD için çözümün içeriğinin değil, bir çözüm bulunmasının önem taşıdığını belirten Kudret Akay, Kıbrıslı Türkler ve Rumlar açısından ise anlaşmanın içeriğinin önemli olduğunu ifade etti.

Akay, BM ve ABD gibi ilgili kesimlerin Kıbrıslı Türklerin oluşturdukları çözüm modelini dikkate almaları ve buna uygun çözüm modeli bulmaları gerektiğini vurguladı.

Siyasal eğilimler anketinin büyük bölümü, Kıbrıs sorununun çözüm modeline odaklanıyor.

Buna göre, KKTC seçmeninin yüzde 62.7’si Kıbrıs’ta BM’nin genel olarak tanımladığı şekliyle, iki toplumlu, iki bölgeli federal bir çözüm isterken, yüzde 60.1’i bu modele ulaşılamayacağına inanıyor.

“Garantörlük devam etmeli”

Anket sonuçlarında Kıbrıslı Türklerin Türkiye’nin garantörlük hakkı ve Türk askerine ilişkin konulardaki görüşleri de ortaya konuyor.

KKTC seçmeninin yüzde 93.7’si Türkiye’nin onay vermediği bir çözüme ulaşmanın mümkün olmadığına inanırken, yüzde 63.1’i garantörlük haklarının olduğu şekliyle devam etmesinden yana.

KKTC seçmeninin yüzde 57.5’i Türk askerinin çözüm sonrasında da güçlü bir şekilde adada kalmasından yana görüş bildirdi.

“Güzelyurt verilmesin...”

KKTC seçmeninin yüzde 78.8’i çözüme ulaşılabilmesi için Güzelyurt’un Kıbrıslı Rumlara verilmesine kesinlikle karşı çıkarken, yüzde 83.7’si çözüme ulaşılabilmesi için Karpaz köylerine Rumların yerleşmesine karşı çıkıyor.

Çözüm sonrasında Rumların Türk bölgesine yerleşmesine karşı olan KKTC seçmeninin oranı yüzde 67.1 iken, yüzde 60.5’i Rumlara mülk iadesine karşı olduklarını belirtti.

KKTC seçmeninin yüzde 46.3’ü tüm KKTC vatandaşlarının antlaşma sonrası kurulacak yeni devletin vatandaşı olmasını isterken, yüzde 72.4’ü antlaşma sonrası oluşacak devlette cumhurbaşkanlığının dönüşümlü olarak kullanılmasını istiyor.

Rumlar ve Türklerin ayrı egemenliği olmasını isteyenlerin oranı yüzde 77,7 iken, Maraş’ın bütünlüklü bir çözüme kadar olduğu şekliyle kalmasını isteyenlerin oranı ise yüzde 51 olarak tespit edildi.

“Tercih edilen çözüm modelleri”

KKTC seçmenin yüzde 47.2’sinin en çok tercih ettiği çözüm modeli iki kurucu devletten oluşan federal Kıbrıs iken, yüzde 43.9’unun muhtemel gördüğü çözüm modeli de iki kurucu devletten oluşan federal Kıbrıs.

KKTC seçmeninin yüzde 57.3’ü 2004 Annan Planı referandumu yapılsa bugün “hayır” oyu vereceğini kaydetti.

“Rumlar tarihsel düşman”

KKTC seçmeninin yüzde 43.9’u Kıbrıslı Rumları “tarihsel düşman” olarak nitelerken, Kıbrıslı Rumları “dost” olarak niteleyen seçmen oranı yüzde 0.8’dir. KKTC seçmeninin yüzde 20.6’sı Kıbrıslı Rumları “komşuları” olarak tanımlıyor.

Seçmenin yüzde 30.8’i Rumları “farklı dil konuşan Kıbrıslılar” olarak ifade ediyor.