Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Danışmanı Espen Barth Eide, Cenevre’de gerçekleşecek Kıbrıs konferansında hedefin kapsamlı siyasi bir çözüme ulaşmak olduğunu, bunun da bütün başlıkların artık siyah renkle yazılması gerektiği anlamına geldiğini belirtti.

   Eide, “En iyi ihtimal, Cenevre’de hepsi üzerinde anlaşmamız ancak önümüzdeki aylarda çok sıkı çalışılması lazım. Bu görüntüye, referandumların tarihinin de eklenmesi gerek” dedi.

   Güvenlik ve Garantilerde gerçek bir değişiklik arayışında olunduğuna dikkat çeken Eide, Rum tarafında, “garantiler olursa hayır diyeceğini”, Kıbrıs Türk tarafında da “garantiler olmazsa hayır diyeceğini” söyleyen siyasiler ve sıradan insanlar bulunduğu hatırlatılması üzerine, “Cevap illa orta nokta değildir.. İnsanlar yıllardır çözümlerden birini veya diğerini savunduğu için bugüne kadar düşünmediğimiz yöntemlerle, güvenlik sağlayacak bir değişiklik yapılabilir” ifadesini kullandı.

   Politis gazetesi, Eide ile yaptığı özel röportajı “Garantilere Kıbrıs Kalemi” başlığıyla manşetten aktardı.

   Eide, Mont Pelerin “fiyaskosundan” sonra Ada’da yaptığı dolaylı görüşmelerde liderlerin, anlaşmazlıklara karşın prosedürün başarısızlığa uğramasına müsaade edemeyeceklerini izlenimi edindiğine işaret etti.

Kıbrıs sorunu diğerlerinden ayrı tutulabilir

   Eide, “Kıbrıs sorunu diğer Türk-Yunan ilişkilerinden ayrılabilir mi?” sorusuna şu yanıtı verdi:

   “Önerim, şu anda Kıbrıs’a odaklanmamız gerektiğiydi.Elbette diğer gündemlerini bir kenara bırakacakları peşin hükmü vermemeliyiz. Ancak Kıbrıs sorununu mümkün olduğunca diğerlerinden ayırabiliriz. İlk pozisyonları birbirinden uzak olsa da iki ülke belirli fikirleri görüşmek arzusundadır. Şimdilik gizli olan fikirleri görüştük, görüşüyoruz. Bir şey olabileceğini hissediyorum.” 

  ‘Garantiler’ ve ‘müdahale hakkı’ kelimeleriyle anlamlarının Rum tarafının tepkisini çektiğine işaret edilerek, “taraflar, farklı isimlerle başka bir çerçeve yaratılması tuzağından nasıl kaçar? Hedefin, güvenlik çerçevesinde köklü değişiklik olması gerekmez mi?” sorusuna “Hedef, önemli değişiklik olmasıdır. Bu, bir tarafın gerilemesi gerektiği anlamına gelmez” yanıtını veren Eide, şöyle devam etti:

   “Bir tarafın A, ötekinin B dediği zor ve duygusal açıdan yoğun konularda çözüm, illa A’da tam, B’de de yarıyı bulmanız değildir. Tarafların istediklerini kapsayan veya kökten farklı bir çerçeve yaratan bir C geliştirirsiniz. Buradaki mesele, bir tarafının ana endişe kaynağının öteki tarafın ana güvenlik kaynağı olmasıdır.

   Yunanistan’da, gerektiği şekilde algılanmayan bir şey söyledim: Güvenlik başlığı yabancı askerlerin varlığının sonu ayağıyla ve garanti antlaşmalarına ne olacağı sorusuyla alakalı olsa da çözüm bulunması için gereken enstrümanların çoğu diğer başlıklardadır. Federal kurumların güvenilirliğinde, iki topluma eşit muamelede, yargı erkinin tarafsız işleyeceğinde ve öteki tarafın milliyetçi unsurlarının saldırı tehlikesi olmayacağındadır. Bunlar, askerler tarafından çözülmeyecek, gündelik endişelerdir. Bu, Güvenlik başlığının önemini azaltmıyor ancak geniş bir çerçevede bakmamız gerekiyor.”