Hurşide BAYBORA
Kanser Kayıt Projesi sonuçlarına göre KKTC’de 5 yılda, 3 bin 633 yeni kanser vakası tespit edildi.
2012-2016 yıllarını kapsayan verilere göre, ülkede erkeklerde kanser insidans hızı (belli bir sürede ortaya çıkan yeni vakaların çıkış hızı) 100 bin kişide 177.5; kadınlarda ise 178 olarak bulundu.
Çalışmanın sonucunda ülkede en çok görülen kanser tipinin meme kanseri, ardından da kolon kanserinin geldiği vurgulandı.
Erkeklerde kanser vakalarının yarıya yakınına denk gelen yüzde 48’inin, 50-69 yaş aralığında tanı aldığı, kadınlarda ise vakaların yüzde 43’ünün 50-69 yaş aralığında tanı aldığı sonucu ortaya çıktı.
Bölgelere göre kanser görülme hızları Güzelyurt ve Lefke’de 100 bin kişide 192.4; Mağusa’da 192; Lefkoşa’da 227.9; Girne’de 157 ve İskele’de 105.3 oldu.
Kuzey Kıbrıs’ın yaşa standardize insidans hızlarının genel dünya ortalaması Avrupa, Güney Kıbrıs, Türkiye ile karşılaştırıldığında KKTC’de yaşayanların diğerlerinden yüksek bir hıza sahip olmadığı görüldü.
Sağlık Bakanlığı ile Doğu Akdeniz Üniversitesi Dr. Fazıl Küçük Tıp Fakültesi arasında ortak yürütülen Kanser Kayıt Projesi sonucunda derlenen 2012-2016 verileri, dün düzenlenen basın toplantısıyla açıklandı.
Kıbrıs Türk Tabipleri Birliği Konferans Salonu’nda yer alan toplantıya Sağlık Bakanı Filiz Besim, Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Erkut Şahali, DAÜ Rektörü Prof. Dr. Necdet Osam, DAÜ Dr. Fazıl Küçük Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Nahide Gökçora, sağlık çalışanları ve bazı sivil toplum örgütlerinin temsilcileri katıldı.
Gökçora: Yüzde 10 kalıtsal…
İlk konuşmayı yapan DAÜ Dr. Fazıl Küçük Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Nahide Gökçora, kanserin önlenebilir bir hastalık olduğuna vurgu yaparak, “Kanser hastalığının sadece yüzde 10’u kalıtsaldır. Kanser etkenlerini bulup kanser hastalığını önlemek gerekir” şeklinde konuştu.
Kıbrıs’ta ilk kez toplum bazlı kayıtçılığın başlatıldığını dile getiren Gökçora, sistemin başlatılmasından duydukları memnuniyeti dile getirdi.
Nahide Gökçora, merkezde topluma dayalı kanser kayıtçılık personeli ile erken tanıdaki hekimlerin de katkısıyla çalışmaların başlatıldığını dile getirerek, proje kapsamında ilk kez çok amaçlı Ulusal Kanser Danışma Kurulu’nun da kurulduğu söyledi.
Gökçora, Ulusal Kanser Danışma Kurulu’nun sonuçları analiz ederek değerlendirmesi ve değerlendirmelerin arkasından ortaya çıkacak verilerle oluşturulacak kanser politikaları, yaklaşımları ve farklı yaklaşımların oluşturacağı etkilerinin net bir şekilde ortaya konması gerektiğini belirtti.
Osam: DAÜ üzerine düşeni yapmaya hazır
DAÜ Rektörü Necdet Osam da, çalışmanın ilk verilerini açıklamaktan duyduğu memnuniyeti dile getirerek, bunun KKTC’de yapılması gereken ve süreklilik arz eden bir çalışma olduğunu vurguladı.
Üniversite adına Sağlık Bakanlığı’na projeyi kendileriyle yürütmelerinden dolayı teşekkürlerini sunan Osam, bundan sonra da üzerlerine düşeni yapmaya hazır olduklarını ekledi.
Besim: Artık elimizde veri var
Sağlık Bakanı Filiz Besim ise konuşmasında, kanser konusunda çok tartışmalar yapıldığını fakat bu tartışmaların bilim ışığından uzak yapıldığını söyleyerek, “Çünkü elimizde veriler yoktu” dedi.
Toplantıda, 5 yıllık bir çalışmanın bilimsel verilerini paylaşacaklarını dile getiren Besim, konuşmasına şöyle devam etti:
“Nüfusu bilmeden nasıl veri paylaşılacağı söylemlerinin kimseyi yanıltmaması ve aldatmaması gerektiğine vurgu yaparak, nüfusu bu verilerle dahi çok ama çok iyi biz biliyoruz. Hasta olan herkes ille ki bizden geçiyor. İllaki aşı yaptıracak çocuk bizden geçiyor. İlle ki ülkeye gelip çalışma izni alan kişi bizden geçiyor. Biz de bunları Devlet Planlama Örgütü’yle de paylaşıyoruz. Yani bu ülkede bu ülkenin nüfus projeksiyonunu bilecek donanımlı deneyimli çok kurum ve insanımız vardır. Hiç şüphe aklınıza gelmesin.”
Sağlık Bakanı Filiz Besim, erken tanı ve tedavinin hayat kurtardığını ve maddi olarak da önemli tasarruf yapılabileceğini dile getirerek bundan dolayı da tarama merkezini çok güçlendirdiklerini söyledi.
Besim ayrıca, 1 Nisan’da yeniden başlayan su analizlerinin çok daha sağlıklı bir şekilde yapıldığını duyurdu.
