Çiğdem AYDIN

   Kuzey Kıbrıs’taki bankaların, 100 bin TL üzerinden bir ay vadeli mevduatlara uyguladıkları faiz oranları arasında büyük farkların olduğu ortaya çıktı.
   Diyalog muhabirinin yapmış olduğu araştırmaya göre, yerel bankalardan Asbank, 100 bin TL yatıran ve bir ay vadeli mevduat hesabı açan vatandaşlara yüzde 11.50 oranında faiz veriyor. Yerli bankalardan Üniversal’ın aynı koşullarda uyguladığı faiz oranı yüzde 13 ile 15 arasında değişiyor.
Türk Bankası’nın verdiği rakam ise yüzde 14 ile 15 oranında.
   Araştırmaya dahil edilen 6 banka arasında en düşük faizi yüzde 10 ile Türkiye Ekonomi Bankası veriyor. Yine Türkiye kökenli bankalardan Garanti’de 100 bin TL ve üzerindeki mevduatlara yüzde 22 oranında faiz veriliyor.

Saydam: Faizlerde sınırlama yok

Diyalog’un görüşlerine başvurduğu ülkemizin tanınmış mali müşavirlerinden Göksel Saydam,  serbest piyasada kredilerde, faiz konularında bir sınırlama olmadığını söyledi. Liberal serbest ekonomi kurallarında ‘dileyen alır, dileyen almaz’ ifadesini kullanan Göksel, şöyle devam etti:
“İsteyen banka istediği oranda mevduatlara faiz uygulayabilir. Banka bir kişiden para alıp vadeli hesaba yatırdıktan sonra, döner o parayı başkasına kredi olarak verir. Kredi verirken de bir kar oranı belirler. Bu bir rekabet ortamıdır. Bankalar mevduatlara uyguladığı faiz oranlarını belirlerken, kendi para durumuna göre davranır. Mevduata çok faiz veren banka paraya daha çok ihtiyacı olan bankadır. Müşteri çekmek için diğer bankalardan daha fazla faiz verebilir. Aldığı mevduatı da başkasına yine yüksek faiz ile kredi verir.”

Meydan boş
Kuzey Kıbrıs’ta faiz oranlarını düzenleyen bir yasa olmadığını belirten Saydam, gelmiş geçmiş tüm hükümetlerin bu konuyu askıya aldığını ifade etti. Saydam, Türkiye’de tüketiciyi koruyan bir Faiz Yasası olduğunu ifade ederek, şunları söyledi: 
“Bir şahıs bir bankadan yüzde 20 faiz ile 5 yıl geri ödemeli kredi çekti. Ancak kredi çekildikten sonra ekonomik koşullar değişirse banka ansızın bir yazı gönderip, ekonomik koşulların değişmesinden dolayı yüzde 20 oranını yüzde 30’a çıkardığını, kişinin geri ödemeyi yeniden belirlenen oran üzerinde yapması gerektiğini bildirir. Bunu önleyecek bir yasa yoktur.  Türkiye’de ise tüketici kredilerinde kişiler koruma altındadır. Krediyi yüzde 20 oranında faiz ile çekmişse borç bitene kadar bu oran değişmez. Bizim ülkemizde ise kredi alanların hakkının ne olduğu belli değildir.”
Saydam, bu nedenle 1987 yılından beridir bekletilen Faiz Yasası’nın ele alınması gerektiğini ifade etti.