Canev ASLAN
   Kıbrıs Türk Otelciler Birliği (KITOB) Asbaşkanı Ercan Turhan, yılın ilk yarısında turist sayısında meydana gelen düşüşün bazı tesisleri ciddi şekilde etkilediğini belirtirken, ikinci yarı için daha endişeli bir durumun söz konusu olduğunu söyledi.
   Diyalog TV’de ‘Güne Merhaba’ programına katılan Turhan, KKTC turizminin yeterince tanıtılmadığını, ilgili bakanlığın bu amaçla yeterli bütçe oluşturmadığını belirtti. Turhan, soruları şöyle yanıtladı:
   Soru: Turizmde endişeli bir durum vardır diyorsunuz. Bizim de kontrol edebileceğimiz unsurlar nelerdir?
   Yanıt: Turizm deyince Turizmin en büyük bileşenleri  tanıtım ve ulaşımdır. Tanıtımla ilgili maalesef KKTC uzun zamandır ciddi bir tanıtım yapmıyor. Buna bir kaynak ayırmıyor. Bildiğim kadarıyla geçen yıl 7 buçuk ya da 8 milyon TL gibi bir turizm bakanlığı bütçesi oluşturuldu. Bu bütçenin ücret giderleri bakanlığın genel kendi içlerindeki giderlerini düştüğümüzde tanıtıma 3,5 – 4 milyon tl gibi bir rakam kalıyor. Bunu da dolar bazında 700 bin dolar olarak ifade edilir. Koca bir ülkeyi bu rakamla tanıtamazsınız. Bugün en büyük tanıtım argümanı aslında baktığınızda medyadır. Medyada oynayan filmler diziler çok etkili oluyor. Ben bunu geçmiş dönemde Türkiye’de  görev yaptığım Kapadokya bölgesinde yaşamıştım.  Medyanın tanıtıma çok ciddi katkılarına bu şekilde şahit oldum. Yine aynı şekilde iki sene önce bir film çevrilmişti. Bu filme de benim yönetici olduğum otel in sağladığı katkı  150 – 200 bin dolar civarındaydı. Bu yıl aynı şirket farklı bir projeyle geldiğinde 13 bölümlük bir dizi için 10 milyon TL gibi bir rakam ortaya çıkardı. Şimdi 10 milyon TL bakanlığa ayrılan 8 milyon TL bunun 4 milyonu  zaten genel kendi içindeki giderlere gidiyorsa siz böyle bir tanıtım yapamazsınız. Bu harcanan para ile bu koca ülkeyi tanıtmak mümkün değildir. Para var mı? Var! Nerde para var? Aslında ülkemizdeki şans oyunları kurumlarının verdiği imtiyaz vergileri ve giriş ücretleri var ve kanuna göre bu ücretlerin % 70 inin tanıtım harcamalarına aktarılması gerekiyor.  
Ulaşım teşvikleri ödenmedi
   Soru :Acenteler birliğinin de sıkıntıları var bu konuda neler söylersiniz?
   Yanıt: Seyahat acenteleri birliği dostlarımız çok zor durumdalar. En büyük sıkıntıları maalesef, alacaklarını alamadılar. Turizmde bir ulaşım teşviki denen bir hadise var. Ulaşım teşviki belirli kriterlere bağlanmıştır. Bu kriterlere göre siz turizm bakanlığının yayınladığı genelgeye göre önümüzdeki senenin pazarlamasını yapıyorsunuz. Belirli geceleme belirli koşullarda devletten para alıyorsunuz. Bunu da karşı taraftaki tur operatörlerine veriyorsunuz. Acenteler daha turist gelmeden bu ödemeleri karşı tarafa yapıyor. Yani karşı taraftaki tur operatörü yaptığı satıştan bu payını keserek buraya ödeme yapıyor. Acenteci arkadaşlarımız bunu kendi ceplerinden fors ediyorlar ve bunu çevirmeye çalışıyorlar. Ama maalesef bir buçuk yıldır da devletten alacakları  90 – 100 milyon TL gibi bir para var. O parayı alamayınca da ayakta durmakta çok sıkıntı yaşadıklarını biliyorum. Bu kanalın da hızla açılması ve sorunlarının hızlı bir şekilde çözülmesi gerekmektedir. Uçakların geliş gidişleri, feribotların geliş gidişleri de  bu durumu etkiliyor… 
 Tanıtımla ulaşım eşgüdümlü olmak zorundadır. Tanıtacaksınız. Talep yaratacaksınız. Yarattığınız talebe karşılık da insanları buraya getirebileceksiniz. Burası bir ada ülkesi. Bayramda gidiş- dönüş bir uçak bileti Türkiye’den yaklaşık 3000tl civarındaydı. Talep artıyor, fiyatlar artıyor. Talep düşüyor fiyatlar düşüyor. Hem biz tanıtımı yapacağız insanları buraya getirmeye çalışacağız, hem de onları makul fiyatlarla buraya getirebileceğiz. Burada Türk Hava Yollarına çok ciddi bir görev düşüyor. Aruz ederse THY buraya uçuş sayılarını artırabilir. Arzu ederse buraya getirdiği uçakların gövdelerini artırabilir. Yani kişi sayılarını artırabilir. Bunu yaparsa o zaman uçuş fiyatlarının düşeceğine inanıyoruz. THY borsaya kota bir şirket ancak onların milli bayrak taşıyıcı özellikleri var. KKTC ile Türkiye’yi ben ayrı düşünemiyorum. Hal böyle olunca THY’nin bayrak taşıyıcı misyonuyla hareket ederek buraya uçuş sayılarını, uçuş noktalarını artırması ve uçuş fiyatlarını daha cazip hale getirmesi lazım. 

   Soru: Yeni hükümetin protokolü yayınlandı. Bu protokolde turizmin yeri nedir? 
   Yanıt: Protokolde ne yazdığı önemli değil. İnsandaki niyet önemlidir. Benim yeni hükümetten beklentilerim büyük. Bu tanıtım ve ulaşım konusuna eğileceklerine inanıyorum. Bizim bir Larnaka sorunumuz var aslında. 2011 yılında Kıbrıs Turizmcileri olarak büyük bir iş başardık. 130 bin İsrailliyi buraya charter seferleriyle Larnaka üzerinden getirdik. Bunu 7 geceyle çarptığınızda 1 milyon geceleme yapar. Yani % 25 daha mevcut satışları artıracak bir hamleydi. Fakat rum tarafı maalesef bu konuda da sorunlar yarattı. Ve İsrail operasyonu bitti. Hala o kapıdan gelen insanlara bir çok zorluklar sıkıntılar yaşatıyorlar. Hükümetten özellikle de Cumhurbaşkanı’ndan bu konuda birazcık daha tavrını sertleştirmesini bekliyorum. Sn Cumhurbaşkanı’na biz bunu arz etmiştik. O da bize söz verdi. Gerekli yerlerde dile getireceğini söyledi. Dile getirdiğini duyuyoruz ama bir mesafe kat edemedik. O sorun çözülürse ondan da özellikle yakın destinasyonlardan çok daha fazla turist alabilecek duruma geliriz. 
   Soru: Elektrik fiyatları turizmi nasıl etkiliyor?
    Yanıt: Turizmin bir başka sorunu da elektriktir. Bir otelin en önemli giderleri ücret giderleridir. Enerji giderleridir, piyasadan satın almalardır.  Dünya’nın en pahalı elektriğini kullanıyoruz. Bunun nedenleri benim işim değil. Biz en azından turizmciye, otelciye birazcık daha uygun elektrik kullandırtabiliriz. 2010 yılında biz otelciler birliği olarak, KIBTEK ve ilgili bakanlıkla bir protokol imzalamıştık. O protokol çerçevesinde kullandığımız kilovat saat elektriğin karşılığında bir teşvik alıyorduk. Bu teşvik de 10 kuruştu. O dönemdeki fiyatlara göre de %33’lere tekabül ediliyordu. Fakat geçen bu 10 yıl içinde bu 10 kuruş hiç güncellenmedi. Bu oran % 8’lere kadar düştü. Bir de bunu şimdi kaldırmayı düşünüyorlar. Bir ayrımcılık, anayasaya aykırılık yaparak bunu iptal etmeye çalışıyorlar. 3lü tarife diye bir şey çıkardılar. Elektrik fiyatları zaten aldı başını gidiyor. Bu tarifeden de faydalanamıyoruz. Biz otelciler birliği olarak anayasa mahkemesine bu konuyu ara emri alarak durdurma ve iptali için başvuru yaptık. Bunun takipçisi olacağız. Bu durum anayasaya aykırı bir durumdur.