Çiğdem AYDIN- Ömer KADİROĞLU
Dünya Muhtarlar Günü Türkiye’de kutlanırken, KKTC’de böylesi bir uygulamanın olmaması muhtarları üzüyor. Diyalog’a konuşan KKTC’nin ‘Kadım Muhtarları’, işlerini severek yaptıklarını, ilgi ve destek olması halinde daha verimli olabileceklerini söylüyor.
Kadın muhtarların bir kısmı halen 28 olan belediye sayısının azaltılması gerektiğini belirtirken, bir kısmı nüfusun artması nedeniyle şimdiki uygulamanın sürmesini istiyor. Kadın muhtarlar ‘Parlamenter sisteme devam mı, Başkanlık sistemi mi?” sorusuna da yine farklı cevaplar veriyor.
İşte görüşler:
Leyla Güvenlier (Tatlısu Yalı mahallesi muhtarı):
“Kıbrıs’ta muhtar olmak hele de bayan muhtar olmak çok güzel bir duygu. Bu halkın bizi tercih etmesi bana göre çok önemli ama esas olan halka tam hizmet vermektir. Bu kapsamda yetersiz kaldığımıza inanıyorum bu da beni üzüyor. Bizim ülkemizde hükümetler sürekli değişiyor, bazı yasalar ne yazık ki güncel değil ve birçok yasa da değişiyor. Yurt dışından gelenler için yapılan bir tüzük var, bu direk olarak muhtarları ilgilendiren bir tüzük. Ne yazık ki bu kapsamda bizler bilgilendirilmedik. Bizler mahallelerimizde kalan yabancıları bilen en yakın kişileriz bu kapsamda bizlere bilgi verilebilirdi fakat verilmedi. Biz tüzüğü bilmiyoruz bu beni gerçekten üzüyor, yok sayılıyoruz. Örneğin 60 yaş üstü İngilizler oturma izni alamazmış fakat biz bunu bilmiyoruz. Bölgemizde oturan İngilizler soruyor ve muhtar olarak cevap veremiyorum. Belediye olan bölgelerde ise muhtarların ne yazık ki çok önemi yok. Muhtarın kendine ayrılmış bir bütçesi yok bu kapsamda bütçe gerektiren bir durum olduğu zaman çaresiz oluyoruz. Biz ikamet vermekten öteye gidemiyoruz. Sözde bir değer var ama reelde bir değerimiz yok.
Belediye hizmetlerinden bizim bölgemizde memnunuz. Bazen Belediye Başkanımızın bizi toplayarak bilgilendirme yapmasını arzuluyoruz. Yeni projeler veya köye gelen misafirlerle ilgili bizimle irtibatı daha güçlü olsa daha iyi olur kanaatindeyim. Yoksa genel olarak belediyemizden çok memnunuz. Ülkemizde 28 belediye çok mu tartışması oluyor bana göre bölgeye göre değerlendirme yapmak lazım. Önce konumlarını gözden geçirmek gerekiyor. O zaman çok mu az mı tartışmak lazım. Tatlısu Belediyesi mesela, kuzeyin tek belediyesidir. Bana göre bu bölge için fazla değil. Örneğin Mesarya bölgesinde birkaç belediye iç içe girdi, bunlar tek belediyede toplanabilir. Parlamenter sistemden ve zaman zaman çarpık düzenin işlevsizliğinden yakındığım oluyor. Başkanlık sistemi olsun diyorum ki bunu çok zamanlar söylüyorum ama nasıl olur denemeden bilmeyiz. Ben Başkanlık sistemini destekliyorum. Her ne kadar KKTC Meclisinde muhtarlar günü kabul edilmemiş olsa da tüm muhtar arkadaşlarımın muhtarlar gününü kutlarım…”
Şengül Pala (Tatlısu Aktunç Mahallesi):
“Dünyada Muhtarlar Günü ama KKTC’de değil. Bu ilk deneyimim öğrenmem gereken şeyler var ama sınırlı yaptırımlarımız var kaale alınmadığımızı düşünüyorum. Her şey belediyelere verildi. Ne bütçemiz var ne de sözümüz geçiyor. Mağusa Muhtarlar Derneği olarak da sıkıntılarımız vardır.
Belediyemizin yapmış olduğu hizmetlerden memnunuz. Başkanımız elinden geleni yapıyor. Bana göre KKTC’de 28 belediye çok. İyi bir çalışma yapılarak tespit edilmesi lazım. Kaç belediye olması gerektiğini o zaman söylemek lazım. Yerleşim alanları ve verilebilecek hizmet kalitesine göre bakılması gerekiyor.
Parlamenter sistemden memnun değilim bürokratik işlemler çok. Parlamenterlerin elleri kolları bağlı bana göre. Yönetimin sağlıklı olması için Başkanlık sistemi daha iyi olabilir denenebilir.
Emine Davutoğlu (Metehan Muhtarı)
“Bizler gönüllü insanlarız mutluyum muhtar olmaktan. Muhtar olmaktan mutlu olmamasıydık bu işi yapamazdık. Bu iş insan sevgisiyle alakalıdır. Bizim ülkede muhtarların bir maddi katkısı yok.
Belediyemizin eksikliklerinden memnun değilim ama geçmiş yıllara baktığım zaman şu anda muhtarlara değer veren bir belediyemiz var. 28 Belediye KKTC ölçeğine göre çok fazladır araştırma yapılması gerekiyor ve azaltılması gerekir. Hatta muhtarlıkların da aynı şekilde azaltılması gerektiğini düşünüyorum.
Parlamenter sistem çok tartışılması ve düşünülmesi gerekir. Bizim ülkemizde Türkiye ile işbirliği içinde yürütüyoruz her konuyu bana göre bu konuda Türkiye ile istişare edilmeli ülke koşullarımıza uygun bir şekilde düzgün bir sistem olmalı. Bence tartışılabilir.
Aynur İş (Ulukışla Muhtarı)
“Kıbrıs’ta muhtar olmak çok güzel bir duygu. TBMM ‘de muhtarlar günü olarak kutlanıyor, fakat KKTC’de muhtarlar hiç önemli değil. Siyasiler sadece konuşuyor bize övgü dolu sözler söylüyor fakat önemsemiyorlar. Biz sadece ikametgâh verirken önemli oluyoruz hiçbir sözümüz geçmiyor hiçbir sorunumuzu çözemiyoruz. Türkiye’de Cumhurbaşkanı muhtarları topluyor onları dinliyor bizim burada belediye başkanı bile yapmıyor bunu.
Belediyeden çok memnun değilim. Başkanımız iyi fakat hizmetlerinden memnun değilim. Bana göre belediyemizde disiplin yok bu nedenle de işler yürümüyor kanaatindeyim. Devlet katkısının belli bir yüzdeliğini muhtarlara versinler bakın görün o zaman neler yapar bu muhtarlar bölgelerine belediyelerin yapamadıklarını yaparız.
Bana göre 28 belediye bu ülkede çok, azaltılmalıdır. Azaltılırsa daha iyi hizmet alırız diye düşünüyorum. Belediyelerin kaynakları bu sayede artırılabilir. Parlamenter sistemden memnun değilim 40 yaşını aştım siyasilerin koltuk kavgasından başka bir şey görmedik.
Başkanlık sisteminde bundan vazgeçeceklerse Başkanlık sistemi olsun.”
Ayşen Hamitoğlu (Yenicami Mahallesi Lefkoşa)
“Muhtarlar gününden haberimiz yok. İşte bu ülkede muhtarlara bu kadar değer veriliyor. Ben şahsım adına kadın olarak muhtar olmaktan mutluyum. Belediyemiz elinden geleni yapıyor fakat nüfus çok olduğu için aksamalar oluyor.
Bana göre belediyelerin sayısı tamamdır ülke nüfusuna göre uygundur.
Parlamenter sistemden memnunum bana göre değişmemesi gerekiyor demokrasi önemlidir.”
Ayşe Karol (Türkmenköy Muhtarı)
“Kıbrıs’ta Muhtar olmak menfaat düşkünü olmadan köyü severek iş yapacaksanız güzel bir duygudur. Köyü ve köylüyü sevdiği zaman köylü de onu sever ve güzellikler doğar.
Belediye hizmetlerinden memnunuz şikâyette bulunulduğunda çözüm üretmeye imkânlar doğrultusunda çalışıyor. 28 Belediye çok mu az mı diye yorum yapmam doğru olmaz Türkiye ne isterse o olacak. Türkiye’nin yaptığı işe de karşı çıkmam çünkü doğrusunu biliyorlar.
Koltuğa oturan halkı düşünmediği için kesinlikle başkanlık sistemi getirilmelidir. Belki artık şansımız değişir.”
Ayla Talik (Ayyıldız Mahallesi Lefkoşa)
“KKTC’de muhtar olmak çok zor bir görev. Muhtar olarak hiçbir değerimiz yok ve kimse muhtarlara saygı duymuyor. Bağlı bulunduğumuz belediyemizin hizmetlerinden memnunuz. Bir şikâyet olduğu zaman hızlıca çözüme kavuşturuluyor.
Ülkede nüfus göz önünde bulundurulduğunda kesinlikle belediye sayısı fazla değildir. Eski nüfustaki Kıbrıs olsa 28 Belediye çoktur diyebilirdik ancak nüfusa bakıldığında bence belediye sayısı uygun olan sayıdır.
Başkanlık sistemine karşıyım ancak Parlamenter sistem de ne yazık ki layığı ile yürütülmüyor. Vekillerimizden ve bakanlarımızdan iş bitirici hareketler yaparak parlamenter sistemin gerçek bir sisteme dönüştürülmesini bekliyoruz…”
Zehra Beydola ( Malatya İncesu Muhtarı Alsancak )
KKTC’de muhtar olmak çok güzel bir duygu. Muhtar olarak seçilmek size sevildiğinizi ve insanların size güvendiğini gösteriyor. Ben de seçildikten sonra köyüme iyi bir hizmet verebilmek için çalışıyorum. İnsanlarla iç içe olmak onların sıkıntılarına çözüm üretmek kesinlikle güzel bir duygu.
Belediyelerimizin bütçelerinin sıkışık olduğunu biliyoruz ancak buna rağmen imkânları doğrultusunda belediyemizin köylerimize verdiği hizmetlerden de memnunuz. Ülkede belediye sayısı kesinlikle çoktur. Bu sayı 6’ya düşürüldüğünde hizmetlerde aksamalar olacağını düşündüğüm için ideal belediye sayısının 12 olabileceğini söylemek isterim.
Başkanlık sistemine karşıyım parlamenter sistemle yönetilmek en doğru şekildir…”
Kadriye Yardımcı (Pertev Paşa Mahallesi Muhtarı):
“KKTC’de muhtar olmak çok güzel bir duygu özellikle bayanlar için 40 yıldan sonra ilk bayan muhtar olarak seçildim.
Belediyemizden ne yazık ki çok memnun değilim bazı eksiklikler var giderilmiyor. 28 belediye ülkede çok değil.
Nüfusa göre başkanlık sistemi getirilirse desteklerim.”
