Suna ERDEN
Kuzey Kıbrıs’ın en önemli sorunlarından biri de kayıt dışılık. Sadece inşaatlarda değil, taşeron şirketlerde, sağlıktan tutun, restoran ve taksi işletmeciliğine kadar birçok yerde kaçak işçi çalıştırılıyor.
Eski sendikacılardan Mehmet Özkardaş, kaçak işçi sayısının 35 bin dolayında olduğunu ve sadece sosyal sigorta primi açısından devletin yılda yaklaşık 913 milyon lira gelir kaybının olduğunu belirtiyor. 
Diyalog’a konuşan Çalışma Bakanı Hasan Taçoy, kayıt dışı çalışma gücüyle etkin mücadelenin sürdüğünü söyledi.
Bakan Taçoy, ülkedeki kayıt dışı çalışma oranıyla ilgili kesin bir rakamın bilinmediği ancak tahmini olarak yüzde 18 civarında bir iş gücü olduğunun düşünüldüğünü ifade etti. 
Yüzde 18’lik oranın 26-27 bin kaçak anlamına geldiğini ifade eden Bakan Taçoy, kayıt dışı iş gücünün ülke ekonomisine zarar verdiğini belirtti.

Hem ekonomiye hem de iş yaşamına zarar
Kayıt dışı iş gücü hem devlet ekonomisine zarar veriyor hem de haksız rekabete yol açıyor. Kamu-Sen eski başkanlarından, deneyimli sendikacı Mehmet Özkardaş, KKTC’nin en önemli sorunlarından birinin kayıt dışılık olduğunu belirtti. Özkardaş, yaklaşık 35 bin kaçak iş gücü nedeniyle yıllık sigorta primi kaybının 913 milyon civarında olduğuna dikkat çekti.
Özkardaş şöyle dedi:
“Hiç kayıtlı olmadan ülkemizde kaçak olarak, çalışma ve oturma izni olmadan çalışanlar vardır ki; 
bu sayının 30- 35 bin civarında olduğu tahmin ediliyor.
Asgari ücretin 9 bin 885 TL olduğu ülkemizde bir sigorta mükellefin aylık sigorta primi devlet katkısı hariç olmak üzere, işveren ve işçi toplamı yüzde 21-22 olarak alırsak; kayıt dışı olanlardan sadece kaçak çalışan 30-35 bin kişi kayıt altına alınmış olsa bir yıllık sigorta primi yatırımı toplamı 913 milyon TL olur.”

Bakan Taçoy’dan işbirliği çağrısı 
Özgardaş, Çalışma Bakanlığı'nın kaçak iş gücünü önlemeye yönelik olarak geçen aydan itibaren çok sıkı önlemler aldığını bildiklerini belirtirken, Bakan Taçoy, etkin mücadele için iş insanlarına, sendikalara çağrı yaparak, “Kaçak ve kayıt dışı iş gücüyle ilgili bilgisi olan veya tespitte bulunan varsa işbirliği yapalım. Kayıt dışı iş gücünün sonlandırılması için birlikte çalışalım” dedi.
Bakan Taçoy, ülkedeki kayıt dışı çalışma oranıyla ilgili kesin bir rakamın bilinmediği ancak tahmini olarak yüzde 18 civarında bir iş gücü olduğunun düşünüldüğünü ifade etti. 
Yüzde 18’lik oranın 26-27 bin kaçak anlamına geldiğini ifade eden Bakan Taçoy, kayıt dışı iş gücünün ülke ekonomisine zarar verdiğini belirtti.
Amaçlarının ceza yazmak olmadığını dile getiren bakan Taçoy, şunları söyledi:
“Amcamız ceza yazmak değil, dengeleri korumak ve haksız rekabeti önlemektir. Bu yönde çalışmalarımız tüm hızıyla sürmektedir. Tüm iş yerleri yasalara uymalı ve kendi önlemini almalıdır. Kayıt dışı iş gücüyle mücadelemiz devam edecektir.”

15 günde 110 iş yeri denetlendi
Bakan Taçoy, geçtiğimiz Ağustos ayında yapılan çalışmayı ve elde edilen tespitleri paylaştı. Taçoy, müfettişlerin 15 günlük sürede 110 iş yerini denetlediğini;110 iş yerinde 338 çalışan olduğunu, bunların sadece 178’inin aktif sigortalı olduğunu ifade etti.
Denetlenen yerlerde 98 kişinin ise sigorta kaydının olduğunu; ancak bu kişilerin yatırımlarının yapılmadığını kaydeden Taçoy, 62 kişinin ise ‘kaçak’ çalıştığını belirtti. 
Bakan, “Vatandaşımızdan ricamız çalışanları kayıt altına alsınlar, primlerini yatırsınlar. Her türlü yardıma hazırız” diye konuştu.
Foto>taçoy

Not: ilk sırada taçoy foto girecek sonra özgardaş