Her zaman İslami ülkeler içerisinde Batılı olmakla övünen , Batılı yaşam biçimini benimsemiş bir Anavatınımız var.
Özellikle Kıbrıs Türkü`ne Annan Planından sonra verilen sözlerin tutulmaması hem ana hem de Yavruvatan halklarının cezalandırılması , şüphesiz Avrupa medeniyeti hayallerini kuran bizleri ciddi bir ikilem içerisine sokmuştur. Her çıkarılan zorluk karşısında Anavatınımız gerek askeri,gerekse ekonomik anlamda sokulan krizlerden daha güçlü çıkmış ve Türkiye`nin bu anlamda önemli açılımları olmuştur.
Neyse gelelim Turizm sektörüne.
Turizm endüstrisi, insanları birleştiren, birleştirirken de sosyal ve kültürel açıdan yakınlaştıran ve kaynaştıran bir yapıya sahiptir. Ülkemizin , dış dünyaya açılma anlamında ,Avrupa destinasyonlarından , İngiltere, Almanya, Hollanda, Nordik Ülkeleri , ve İskandinavya pazarlarından turist çekmek için tüm kamu –özel işbirliği olanakları bu yeni turizm bakanlığı süreci içerisnde daha fazla proaktif bir çaba içerisinde olacaktır. . Diğer yandan coğrafyamıza çok yakın , Yakın ve Ortadoğu ülkelerine, hatta Kuzey Afrika destinasyonlarına tanıtma ve pazarlama anlamında girmemize olanak yaratacak temasların bir ana önce kurulması gerektiğine inanmaktayım. Tanıtma ve pazarlama faaliyetlerinin bakanlıkça etkin yapılmamasının nedenleri nelerdir ? Gerçekten çok merak ediyorum.
Son Istanbul seyahatinden de daha fazla pekiştirdiğim bu düşüncemin, ülkemin tur operatörlerinin ülkemin birinci pazarı olan Türkiye’de, özellkle Iran, Lübnan , Tunus ,Azarbaycan gibi destinasyonlardan turistleri gördüm. Son derece sosyal ve kültürel yapı ile entegre olmuş, yüzü gülen, mutlu, huzurlu, alışveriş yapan, tarihi ve doğal mirası görmek için yarış içerisinde olan insanlar var ve tabii ki özendim. Turizm pazarımızın yaklaşık % 65 oranında 650 Bin turist ile en fazla potansiyeline sahip Türk kardeşlerimizin yanında; bu bölgelerden tur operatörleri ile anlaşma yapılarak ülkemize ziyaretler de özendirilmeli ve bu alanda çalışmalar bir an önce başlatılmalıdır. Bu yöndeki çalışmalarımızın şimdiden büyük tur operatörleri ile başlattığımızı da belirtmek isterim.
Turizm sektöründe Pazar araştırmaları gerçeği
Son zamanlarda daha da iyi anlaşılıyor ki turizm endüstrisi eğer iyi yönetilemiyor ise çok kırılgan sonuçları da ardı ardına getirebiliyor. Ülkeleri yöneten siyasi otoritelerin aldığı günlük ekonomik ve siyasi kararlar, buna ilaveten anlık tabii ,doğal felaketler ( yangın, deprem vs ) doğrudan seyahat edecek olan yolcular üzerinde ve düşüncelerinde de ayrıca farklı senaryoların doğmasına da yol açabiliyor. Örnek verecek olursam , şimdi Türkiye Yunan ilişkileri doğru bir platforma oturur ise , mutlak surette kazananlar arasında Kıbrıs Türk insanı da olacaktır. .Kıbrıs adası çevresi hidrokarbon yatakları üzerinde. Bu zenginliği Türkiye ,GKRY , Yunanistan ve Kuzey Kıbrıs yaşamalı. Ağzımız ile kuş tutsak asla açılmayacak AB kapıları şimdiki gibi devam edemez. Etmemeli de. Kıbrıs adası üzerindeki haklı davamız , çevresindeki petrol ve gaz zenginlikleri üzerindeki haklarımız , vs vs. kendi göbeğimizi kendimizin kesmesi gerekecek gibi.
Bu tablo karşısında turizm sektörümüzdeki global dinamikleri iyi okuyup ona göre strateji belirlemek gerekli. Bölgede Türkiye Turizm anlamında tartışmasız liderliğe oynarken , Fransa`da öldürülen Cezayirli 17 yaşındaki gencin vefatını protesto eden halkın yağma hareketleri, yakılan meydanlar, gösterilerin Belçika'ya sıçraması Almanların daralmaya başlayan ekonomileri, İspanya`daki siyasi Katalan krizleri , bu önemli turizm destinasyonlarının kan kaybederek turizm anlamında Türkiye`nin artık Turizm sektörüne Avrupalı ve Rus turistler için önemli bir alternatif oluşu, ayrıca ülkemizdeki artan ulaşım maliyetleri çok zor bir sezonu geçireceğimize işaret. Tek sıkıntı ekonominin zora girmesi. Birçok temele dayanan bu zorluğa derinine girmeden teğet geçmek istiyorum açıkçası. Daha fazla değinmek istediğim bu yazımızın esas konusu yıllardır hem Türkiye hem Kuzey Kıbrıs pazarlarında birinci hedef olarak belirlediğimiz yeni Pazar araştırmaları ve neticesinde oluşacak olan taptaze destinasyonlar. Bunun ismi hem literatürde , hem turizmde ( Marketing Research ) diye geçiyor.
Pazar Araştırması ne demek ?
Amerikan Pazarlama Birliğine göre ( American Marketing Association) Pazar aarştırması eşya veya verilen hizmet ve diğer servisler hakkına doğabilecek sorunlara karşı sistematik bir yapı içerisinde bilgi toplama, kayıtlama ve analiz etmek diye açıklanır. Burada dikkat edilmesi en önemli kelimelerinin sorun veya problem olgularıdır da diyebiliriz. Peki Pazar araştırması sadece sorunları masaya yatırmak mı demek ? Bilahare pazarın doğurduğu fırsatlara ne demeli ? Onlar araştırılmayacak mı ? Bu arada çok enteresan jargonlar da peşi sıra geliyor. Örneğin eğer pazara hiç girmemiş bir franchise restoran açmak istiyorsanız ,bunu bir sorun ( problem ) olmaktan öte , nasıl yapılacağı ile ilgili olarak kesinlikle bir Pazar araştırması yapmanız gerekiyor. Burada iç içe girmiş bazı kavramlar da var aslında. Pazar araştırması yapan kişiye göre bu yeni restoran için sorun ; restoranın Pazar potansiyelidir.Aradaki ince farkı iyice kavramak ve doğru analiz etmek gerekli. Bir diğer önemli kelime ,sözcük ise farkında iseniz “sistematik “ kelimesi. Pazar araştırmasını oluşturan en önemli stratejik hamlelerin başında
1- Planlama ( Biz şu anda neredeyiz Sistem1 )
2- Nerede olmak istiyoruz ( Sistem aşama 2 )
3- Sistem devamlılığı ( Oraya nasıl ulaşacağız )
4- Kontrol aşaması ( Hedeflerimize ulaşırken nasıl emin adımlar atacağız )
5- Ölçme ve değerlendirme ( Oraya gittiğimizi - doğru hedefe- nasıl bileceğiz )
Pazar araştırması yapma gerekliliği
Şüphesiz Pazar araştırması yapar iken ;bizlerin daha doğru platformlarda pazarlama kararları almamız gerekli. Neden Pazarlama kararları bu derece önemli ? Sizlerin ekmek yiyemeyeceğiniz , para kazanamayacağınız bir pazara gitmenizin sonucunda tüm oluşturmaya çalıştırdığınız bir işletme stratejisi bir anda hüsran ile sonuçlanabilir. O yüzden çok dikkatli adımların atılması ,bizlerin verilecek olan kararlar sonucunda finansal ve bütçe anlamında kaybımıza sebebiyet verebilir. Peki pazarlar kimlerden oluşuyor ? Şüphesiz robot veya hayvanlardan değil, yaşayan en önemli varlık olan insanlardan. Bu aşamada turistlerden yani piyasa jargonu ile müşterilerden. Özellikle bu turizm sektöründe daha fazla önem kazanıyor çünkü her pazarın ( ülkenin ) karakteristik özellikleri, alışkanlıkları, tüketici davranışları çok değişkenlik gösterebilmekte. Bu yüzdendir ki doğru ürünü misafirin- müşterinin önüne koymak çok hassas bir konu.
Hedef Pazarlar Seçilirken Nelere dikkat etmeli
Destinasyon pazarlamasında , destinasyon pazarlama stratejistleri ; o hedef pazarı oluşturan kişilerin analizlerini çok derinine ve doğru yapabilmeli. Eğer ki Ortadoğu pazarında etkin bir rol almak istiyorsanız, kullanacağınız görsel ve iletişim modellerine dikkat edeceksiniz, İskandinav ülkesinde yeşil, orman görseli kullanırsanız çok anlam ifade etmez ama deniz, güneş kum, görselleri mutlaka amacına ulaşacaktır.
Bu aşamada; bizlerin hem akademik, hem de turizm sektöründe kullandığımız o pazara direk, sırf hedef Pazar seçtiğimiz kitleye yönelik ( market positioning ) dediğimiz unsurlar var. Destinasyon algısını geliştirirken, hedef pazarlara yönelik yapacağınız hamleler ve doğru stratejiler , mutlaka hedeflediğiniz kitlenin ihtiyaçlarına yönelik olmalıdır.
Örneğin ülkemize en yakın ülke olan Türkiye ve ayni soydan gelen birlikteliğimiz eğer doğru pazarlama teknikleri kullanırsak Anadoluya yerleşmiş adamız ile ilgili doğru olmayan algıları ( eğlence casino adası ) da yok etmiş oluruz. Örneklerine devam edecek olur isem; İngiltere pazarına yöneik olarak, yaklaşık 80 yıl adada Ingiliz varlığına yönelik tarihi ve kültürel mirasları hiçe sayarak yapacağınız pazarlama faaliyetleri çok işe yaramayacaktır.Shakespeare in Othellosu buna en güzel örnek. Unutmayalım ki, pazarlamanın en önemli adımı , turistin ( müşterinin ) kafasında ilgi ve merak uyandırmkatır. Bunları başarırsanız , pazarınız giderek gelişir ve ve talep o kadar artar ki bizim gibi ada ekonomilerinde arzı bile zorlar hale gelecek şekilde büyür. Son olarak da ; hedef pazarlarda başarılı olmanın anahtarı, o pazarlardaki işveren ve kuruluşlar ile ortaklık ve veya işbirliği yapmanızdan geçer . Tek başınıza global turizm pazarından pay almanız çok zor ve imkansız gibidir. Hatta son yıllarda biliyoruz ki destinasyon pazarlayan büyük tur operatörleri, hedef pazarlarda kendi şirketlerini kurup direk son kullanıcıya ( end user ) ulaşma stratejileri geliştirmekte. Mesela Türkiye`nin Rus pazarındaki başarısı böyle yakalandığını çok yakınen biliyoruz. Kuzey Kıbrıs dış ticaret açığının yarısını Turizm sektöründen kapatıyor ise, ve ayrıca gelen turistlerin %65 ì Anavatan Türkiye`den ise, gelen turistlerin sadece altıyüzbin civarlarından kurtulup , çok rahat bir milyonu geçmesi gerekli. Bunun sadece iki milyondan fazlasını Yunan adalarına giden Türkiye Cumhuriyeti Turistlerini hesap edersek, daha gidilecek çok yolumuzun olduğunu düşünmekteyim. Turizm sektörümüzdeki yepyeni hedeflere ulaşmak bir vizyon ve sektör ile birlikte hareket etme işi.
