banner564

280 ton ürün bekleniyor

KKTCde 1980lerden sonra ilk kez büyük ölçekte nohut ekimi yapıldı

280 ton ürün bekleniyor
banner598

İbrahim DİRAN

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde (KKTC) geniş ölçekte nohut üretimi 30 yıl aradan sonra yine başladı.
Özel bir şirket tarafından sunulan alım garantili sözleşmelerle, bin 400 dönüm tarlaya nohut ekildi. Yapılan ekimden bu yıl, 280 ton ürünün hasat edilmesi bekleniyor. 
Tarım Dairesi Müdür Reşat Değirmenci, 2019’da 310 ton nohut ve 730 ton mercimek ithal edildiğine dikkat çekti. Değirmenci, mercimek ve nohudun kurak şartlarda yetişebilen bir ürün olduğu dikkate alındığında ithalat bakımından bunun ciddi bir rakam olduğunu ifade etti.
Nohut üretiminin durma noktasına gelmesiyle ilgili olarak ise Değirmenci,1980’li yılların sonlarında üretilen nohuda pazar bulunmasında yaşanan sıkıntının üretimin sonlanmasına neden olduğunu kaydetti. Değirmenci, ayrıca geçmişte nohut hasadının elle yapıldığını ve işçiliğin yüksek olduğunu, bugünkü daha verimli yeni çeşitlerin ise biçerdöverle hasat edilebileceğini, dolayısıyla maliyetin daha düşük, pazarlanmasının daha kolay olacağını kaydetti. 

Kooperatifler çiftçileri örgütlemeli
Değirmenci, arpa ve buğdayda olduğu gibi nohutta alım garantisi olmayışının nohut ekimini cazip kılmadığını da belirtti. Bireysel olarak çiftçilerin ürünlerini pazarlamada da zorluk yaşayabileceğini belirten Değirmenci, “Alım garantili yani sözleşmeli tarıma geçilmesi lazım. Çiftçiler kooperatifler altında işbirliği yapabilir, kooperatifler çiftçileri örgütleyebilir. Ürünlerinin pazarlanmasına yardımcı olabilir” dedi.
Ziraat Mühendisleri Odasından Ziraat Yüksek Mühendisi Dr. Hüseyin Varoğlu, ülkede nohut üretiminin İskele ve Topçuköy’de 1980’lerin sonlarına kadar yapıldığını, ülkeye daha ucuz nohut getirilmeye başlanmasıyla üretimin durduğunu anlattı.
Nohut hat ve çeşitleri üzerinde 2013-2017 arası bir araştırma yapan Dr. Varoğlu, çalışmada 48 nohut hat ve çeşidinden Kıbrıs’a en uygun 5 çeşit belirlediklerini, ülkedeki nohut ekiminde bunlardan iri taneli, piyasası olan ve hastalıklara karşı daha çok dayanıklılık gösteren Aras çeşidinin kullanıldığını kaydetti.

Hançerli: Çiftçiye güvence vererek yeniden ekime ikna ettik
Nohuda alım garantisi veren Şevket Hançerli Limitetin Direktörü Mustafa Hançerli ise, çiftçiyi nohut ekimi yapmaya ikna etmekte çok zorluk yaşadıklarını, çiftçilerin en başta ekim sonrası yalnız bırakılmayacaklarının güvencesini aradıklarını anlattı.

Üretimin durmasının sebebi maliyeti düşürememek
Ülkede aralarında fasulye, mercimek, susam, bakla da bulunan pek çok baklagil üretiminin artık yapılmadığını veya çok küçük ölçekte yapıldığını belirten Hançerli, bunun nedenlerinin “teknolojiyi takip edememek ve maliyetleri düşürememek” olduğunu kaydetti.

Ülkede kooperatifler altında iş birliği başarılamadı
Gelişmiş ülkelerde kooperatifçiliğin de gelişmiş olduğunu, kooperatif olarak makine alınıp ortak kullanıldığını ve maliyetlerin düşürüldüğünü kaydeden Hançerli ancak ülkede bu kapsamda “Kooperatifler altında iş birliğinin başarılamadığını” anlattı.
Hançerli, devletin sadece arpa ve buğdaya alım güvencesi vermesinin yanı sıra, çiftçilerin alternatif ürünlerle yaşadığı kötü tecrübelerden dolayı yeni ürün denemeye istekli olmadığını belirtti. 

Güncelleme Tarihi: 25 Ocak 2021, 12:24
YORUM EKLE
SIRADAKİ HABER

banner471

banner474